Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)

S`Lukas Evangelium uf Markgräfler Alemannisch

S`1. Kapitel

D Bricht schriba

1,1 Vieli hän s scho undanu, Bricht z ge vu d Gschichte de unda uns(üs) gschähe sin, 1,2 we`s uns(üs) de ibaliefert hän, de s vu Afang a selba gsähne hän un Dena vum Wort gsi sin. (a) 1,3 So ha`s au i(ich) fir guet ghalte, nohch däm i(ich) alles vu Afang a gnau erkundet ha, (a) (b) s fir di, hocha Theophilus, in gueter Ordnig ufzschribe, 1,4 dmit dü d sichere Grund vu d Lehr erfahrsch, in der dü undarichtet bisch. 1,5 Zue der Ziit vum Herodes, vum Kenig vu Judäa, läbt ä Prieschta(Pfarra) vu dr (a) Ordnig Abija, mit Name Zacharias, un si Wieb war üs sem Gschlecht Aaron un het Elisabeth gheiße. 1,6 Sie ware aba alli beidi fromm vor Gott un läbte in alle Gebot un Satzige vum Herrn untadelig. 1,7 Un sie hän kei Kind; denn Elisabeth war unfruchtbar, un beidi ware alt.

Zacharias

1,8 Un s isch gschehe (bassiert), als Zacharias d Prieschtadenscht vor Gott vusäh het, do wo sini Ordnig a dr Reihe war, 1,9 daß nen nohch rem Bruch vu dr Prieschtaschaft s Los troffe het, s (a) Rauchopfa darzbringe; un na(er) goht in d Tempel vum Herrn. 1,10 Un di ganze Lit schtehn druße un bäte zue d Schtund vum Rauchopfa. 1,11 Do erschient nem dr Engel vum Herrn un schtoht a dr rechte Site vum Räuchaaltar. 1,12 Un als Zacharias nen sieht, vuschreckt da(er), un s kummt Angscht iba nen. 1,13 Aba dr Engel sait zue nem: Fircht di nit, Zacharias, denn di Gebet isch ghärt wore, un di Wieb Elisabeth wird dir ä Bue(Suhn) uf d Welt bringe, un dü sollsch nem d Name Johannes ge. 1,14 Un dü wirsch Fräid(Freud) un Wunne ha, un vieli wäre sich iba si kumme fräie. 1,15 Denn na(er) wird groß si vor rem Herrn; (a) Wi un Schnaps(Schtarkes) wird da(er) nit trinke un wird scho vu Muetterleib a voll wäre mit däm heilige Geischt. 1,16 Un na(er) wird vum Volk Israel vieli zuem Herrn, ihräm Gott, umkehre. 1,17 Un na(er) wird vor nem hergoh im Geischt un in dr Kraft (a) (b) vum Elia, zuem umkehre dr Herze vu d Vädare zue d Kinda un de wo nit folge zue dr Schläue vu d Grechte, zuezrichte däm Herrn ä Volk, des wohl bireit isch. 1,18 Un Zacharias sait zue däm Engel: Wora soll i(ich) des erkenne? Denn (a) i(ich) bi alt, un mi Wieb isch alt. 1,19 Dr Engel git zantwort un sait zue nem: I(Ich) bi (a) Gabriel, der vor Gott schtoht, un bi gschickt, mit dir z schwätze un dir des zsage (zue vukindige). 1,20 Un lueg, dü wirsch schtumm wäre un nit schwätze kenne bis zue däm Dag, an däm des gschähe wird, wel dü minem Wort nit glaubt hesch, de erfillt wäre solle zue ihra Ziit.

1,21 Un s Volk het gwartet uf Zacharias un vuwundret sich, daß sa(er) so lang im Tempel bliebt. 1,22 Als sa(er) aba üsäkummt, ka na(er) nit mit tene schwätze; un sie hän gmerkt, daß sa(er) ä Erschinig ka het im Tempel. Un na(er) winkt tene un bliebt schtumm. 1,23 Un s isch gschehe (bassiert), wo d Ziit vu sinem Denscht um war, do goht da(er) heim in si Huus. 1,24 Nohch däne Däg wird si Wieb Elisabeth schwanger un haltet sich fünf Monet vuborge un sait: 1,25 So het dr Herr an mir doe in d Däg, wo na(er) mi agsähne het, (a) um mi Schmach unda d Mensche vu ma(mir) z neh. 1,26 Un im sechste Monet wird dr Engel Gabriel vu Gott gschickt in ä Schtadt in Galiläa, de heißt Nazareth, 1,27 zue einarä Jungfrau, de vulobt war (a) nem Ma mit Name Josef vum Huus David; un de Jungfrau hieß Maria. 1,28 Un dr Engel kummt zue nare inä un sait: Friide mit dir, dü Begnadeti! Dr Herr isch mit dir! 1,29 Sie aba vuschreckt iba des Gsaite un het denkt: Was fir ä Größ isch des? 1,30 Un dr Engel sait zue nare: Fircht di nit, Maria, dü hesch Gnade bi Gott gfunde. 1,31 Lueg, (a) dü wirsch schwanga wäre un ä Bue(Suhn) uf d Welt bringe, un (b) dü sollsch nem d Name Jesus ge. 1,32 Der wird groß si un Bue(Suhn) vum Hechschte gnennt wäre; un Gott dr Herr wird nem d (a) Thron vu sinem Vada (Babbe) David ge, 1,33 un na(er) wird Kenig si iba des Huus Jakob in Ewigkeit, un si Rich wird kei End ha.

Maria un d Engel

1,34 Do sait Maria zuem Engel: We soll des zögoh, do i(ich) doch vu keinem Ma weiß? 1,35 Dr Engel git zantwort un sait zue nare: (a) Dr heilige Geischt wird iba di kumme, un de Kraft vum Hechschte wird di ibaschatte; drum wird au des Heilige, des gibore wird, Gottes Bue(Suhn) gnennt wäre. 1,36 Un lueg, Elisabeth, di Vuwandti, isch au schwanga mit nem Bue(Suhn), in ihräm Altr, un isch etzed im sechste Monet, vu der ma sait, daß sie unfruchtbar isch. 1,37 Denn bi Gott isch kei Ding unmeglich. (a) 1,38 Maria aba sait: Lueg, i(ich) bi vum Herr d Magd; mir gschiht, we dü gsait hesch. Un dr Engel goht vu nare. 1,39 Maria aba macht sich uf in däne Däg un goht schnell in d Berge zue einarä Schtadt in Juda 1,40 un kummt in des Huus vum Zacharias un greßt Elisabeth. 1,41 Un s isch gschehe (bassiert), wo Elisabeth d Größ Marias ghärt het, hupft des Kind in ihräm Lyb (Ranze). Un Elisabeth wird vum heilige Geischt erfillt 1,42 un reft lut un sait: Globt bisch dü unda d Wieba, un globt isch de Frucht vu dinem Lyb (Ranze)! 1,43 Un wieso gschehe (bassiert) mir des, daß de Muetter vu minem Herr zue mir kummt? 1,44 Denn lueg, wo i(ich) de Schtimm vu dinem Größ ghärt ha, hupft des Kind vor Fräid(Freud) in minem Lyb (Ranze). 1,45 Un (a) selig bisch dü, de dü glaubt hesch! Denn s wird bassiere, was dir gsait isch vum Herrn. 1,46 (a) Un Maria sait: Mi Seele hebt d Herr hoch, 1,47 un mi Geischt freut sich däm Gott, vu minem Heiland; 1,48 denn na(er) het de Niedrigkeit vu sinere Magd agsähne. Lueg, vu etze a wäre mi selig priise alli Kindeskinda. 1,49 Denn na(er) het ä großi Sach a ma(mir) doe, der do mächtig isch un däm si Name heilig isch. 1,50 Un sini Barmherzigkeit währt vu Gschlecht zue Gschlecht bi däne, de nen firchte. (a) 1,51 Er ebt Gwalt mit sinem Arm un (a) vudeilt, de schtolz sin in ihräm Herz Sinn. 1,52 Er wirft de Gwaltige vum Thron un hebt hoch di Niedrige. (a) 1,53 Di Hungrige fillt da(er) mit Gabe un losst di Riche leer üsgoh. (a) (b) 1,54 Er denkt a d Barmherzigkeit un hilft sinem Dena Israel uf, 1,55 we er gsait het zue unsare Vädere, Abraham un sinene Kinda in Ewigkeit. (a) (b)

D Johannes wird gibore

1,56 Un Maria bliebt bi nare öbbe dräi Monet; dnohch kehrt sie wida heim. 1,57 Un fir Elisabeth kummt de Ziit, daß sie ihr Kind uf d Welt bringe soll; un sie gebar ä Bue(Suhn). 1,58 Un ihri Nochbere un Vuwandte hän ghärt, daß dr Herr großi Barmherzigkeit a nare doe het, un freue sich mit nare. 1,59 Un s isch gschehe (bassiert) (a) am achte Dag, do kumme sie, des Kindli z bschnide, un wen`s nohch sinem Vada (Babbe) Zacharias nenne. 1,60 Aba sini Muetter git zantwort un sait: Nei, sundern na(er) soll Johannes heiße. 1,61 Un sie sage zue nare: S`isch doch nemads in dinere Vuwandtschaft, der so heißt. 1,62 Un sie winke sinem Vada (Babbe), we na(er) nen nenne losse wott. 1,63 Un na(er) forderet ä kleini Dafle un schribt: Na(Er) heißt Johannes. Un sie wundre sich alli. 1,64 Un gli druf wird si Muul (Gosch) ufdoe un sini Zunge glest, un na(er) schwätzt un lobt Gott. 1,65 Un s kummt Angscht iba alli Nochbere; un de ganzi Gschichte wird bekannt uf däm ganze Berg Judäas. 1,66 Un alli, de s ghärt hän, nähmes sich z Herze un sage: Was meinsch dü, was wird üs däm Kindli wäre? Denn de Hand vum Herrn war mit nem. 1,67 Un si Vada (Babbe) Zacharias wird vum heilige Geischt erfillt, weissagt un sait: 1,68 Globt isch dr Herr, dr Gott Israels! Denn (a) er het bsuecht un erlest si Volk 1,69 un het uns(üs) ufgrichtet ä Macht vum Heil im Huus vu sinem Dena David 1,70 - we er vorziite gsait het durch de Mäula (Gosche) vu sinene heilige Prophete -, 1,71 daß sa(er) uns(üs) rettet vu unsare Feinde (Gegna) un üs dr Hand vu allene, de uns(üs) hasse, 1,72 un Barmherzigkeit zeigt het unsa Vädere un denkt het (a) a si heilige Abmachig (Abkumme) 1,73 un a d (a) (b) Eid, den na(er) gschwore het unsam Vada (Babbe) Abraham, uns(üs) z ge, 1,74 daß ma(mir), erlest üs dr Hand unsrerä Feinde (Gegna), 1,75 nem dene ohni Angscht unsa Läbä lang in Heiligkeit un Grechtigkeit vor sinene Auge. (a) 1,76 Un dü, Kindli, wirsch ä Prophet vum Hechschte heiße. Denn (a) dü wirsch däm Herrn vorusgoh, daß dü si Wäg machsch, 1,77 un s Wisse vum Heil gibsch sinem Volk in dr Vugebig ihra Sinde, (a) 1,78 durch de herzlichi Barmherzigkeit vu unsrem Gott, durch de uns(üs) bsueche wird (a) des ufschtiegende Lecht üs dr Hechi, 1,79 dmit`s erschint däne, de (a) hocke im Dunkle un Schatte des Todes, un richtet unseri Feß uf d Wäg vum Friide.

1,80 Un des Kindli isch gwachse un wird schtark im Geischt. Un na(er) (a) war in dr Wüschte bis zuem Dag, an däm ma(er) vor des Volk Israel träte soll.

S`2. Kapitel

Jesus kummt uf d Welt

2,1 S isch gschehe (bassiert) zue d Ziit, daß ä Gebot vum Kaisa Augustus üsgange isch, daß alli Welt gschätzt wird. 2,2 Un de Schätzig war de allaerschti un isch gschehe (bassiert) zue d Ziit, do Quirinius Schtadthaltr in Syrien war. 2,3 Un jeda goht, dmit da sich schätze lo ka, in si Schtadt. 2,4 Do macht sich au Josef uf üs Galiläa, üs dr Schtadt Nazareth, in des jüdische Land zue d Schtadt David, de do heißt Bethlehem, wel la(er) üs däm Huus un Gschlecht David war, 2,5 dmit da(er) sich schätze losst mit Maria, sinem vutraute Wieb; de war schwanga. 2,6 Un wo sie dert ware, kummt de Ziit, daß sie ihr Kind uf d Welt bringe soll. 2,7 Un (a) sie gregt ihr erschte Bue(Suhn) un wickelt nen in Windle un legt nen in ä Krippe; denn sie hän sunscht kei Platz in dr Herberge.

2,8 Un s ware Hirte in dselbe Gegend uf fem Feld bi d Hürde, de hüete (heete) in d Nacht ihri Herde. 2,9 Un dr Engel vum Herrn kummt zue nene, un d Herrlichkeit vum Herrn laichtet um sie; un sie firchte sich arg (sölli) . 2,10 Un dr Engel sait zue nene: Firchte äich nit! Lueg, i(ich) vuzehl äich großi Fräid(Freud), de alle Velka widafahre wird; 2,11 denn äich isch hiit dr Heiland gibore , welcha isch Chrischtus, dr Herr, in d Schtadt David. 2,12 Un des hän zuem Zeiche: na finde des Kind in Windle gwickelt un in einarä Krippe liege. 2,13 Un drno war do bi däm Engel (a) ä Schar vu himmlische Heerschare, de lobe Gott un sage: 2,14 (a) Ehri kert Gott in dr Hechi un (b) (c) Friide uf d Erde bi d Mensch vu sinem Wohlgfalle.

2,15 Un als de Engel vu nene in d Himmel fahre, sage de Hirte undaänanda: Len uns(üs) etze nohch Bethlehem go un de Gschichte aluege, de do gschähe isch, de uns(üs) dr Herr kundgmacht het. 2,16 Un sie kumme schnell un find beidi, Maria un Josef, dzue des Kind in dr Krippe liege. 2,17 Wo sie´s aba gsähne hän, vukindige sie des Wort , des zue nene vu däm Kind gsait war. 2,18 Un alli, vor de s kummt, wundre sich iba des, was ne de Hirte gsait hän. 2,19 Maria aba merkt sich alli de Wort un bwegt sie in ihräm Herz. 2,20 Un de Hirte kehre wida um, priese un lobe Gott fir alles, was sie ghärt un gsähne hän, we denn zue nene gsait war.

2,21 Un wo acht Däg um ware un (a) (b) ma des Kind bschnide moeß, (c) git ma nem d Name Jesus, we na(er) gnennt war vum Engel, bvor ra(er) im Muetterleib gsi isch.

Jesus im Tempel. Simeon un Hanna

2,22 Un wo de (a) Däg vum Rein wäre nohch rem Gesetz vum Moses ume ware, bringe sie nen nohch Jerusalem, (b) um nen däm Herrn z zeige, 2,23 we gschribe schtoht im Gesetz vum Herrn (2. Moses 13,2.15): "Alles Männliche, des zerscht d Muetterschoß durchbricht, soll däm Herrn heiligt heiße, 2,24 un um des Opfa darzbringe, we´s gsait isch im Gesetz vum Herrn: " ä Paar Turtelduebe odr zwei jungi Duebe" (3. Moses 12,6-8).

2,25 Un lueg, ä Ma war in Jerusalem, mit Name Simeon; un der Ma war fromm un gottesfirchtig un (a) het gwartet uf d Troscht Israels, un dr heilige Geischt war mit nem. 2,26 Un nem war ä Wort zdeil wore vum heilige Geischt, na(er) soll d Tod nit säh, na(er) het denn zvor d Chrischtus vum Herrn gsähne. 2,27 Un na(er) kummt uf Arege vum Geischt in d Tempel. Un wo d Eltere des Kind Jesus in d Tempel bringe, um mit nem z doe, we`s Bruech isch nohch rem Gesetz, 2,28 do nimmt da(er) nen uf sini Arm un lobt Gott un sait: 2,29 Herr, etze losch dü di Dena in Friide fahre, we dü gsait hesch; 2,30 denn mini Auge hän di Heiland gsähne, 2,31 den dü gmacht hesch vor alle Mensche, 2,32 ä (a) Lecht, zuem laichte d Heide un zuem Pries vu dinem Volk Israel.

2,33 Un si Vada (Babbe) un sini Muetter wundre sich iba des, was vu nem gsait wird. 2,34 Un Simeon segnet sie un sait zue Maria, sinere Muetter: Lueg, der isch bschtimmt zuem Fall un zuem Ufschtoh fir vieli in Israel un zue nem Zeiche, däm dägege gschwätzt wird 2,35 - un (a) au durch dini Seele wird ä Schwert goh -, dmit viele Herze`s gwahr wird.

2,36 Un s war ä Prophetin, Hanna, ä Dochta Phanuëls, üs däm Schtamm Asser; de war alt. Sie het siebä Johr mit ihräm Ma gläbt, nohch däm sie ghirotet het, 2,37 un war etze ä Witwe an di viereachtzig Johr; de wich nit vum Tempel un (a) dent Gott mit Faschte un Bäte Dag un Nacht. 2,38 De kummt au dzue zue dselbe Schtund un priest Gott un schwätzt vu nem zue allene, de uf d Erlesig Jerusalems warte.

2,39 Un wo sie alles gmacht hän nohch rem Gesetz vum Herrn, kehre sie wida zruck nohch Galiläa in ihri Schtadt Nazareth. 2,40 Des Kind aba isch gwachse un wird schtark, volla Gschytheit, un Gottes Gnade war bi nem.

Dr zwöelfjährige Jesus im Tempel

2,41 Un sini Eltere (a) gehn alli Johr nohch Jerusalem zuem Passafescht. 2,42 Un wo na(er) zwöelf Johr alt war, gehn sie nuf nohch rem Bruch vum Fescht. 2,43 Un wo (a) de Däg vorbi ware un sie wida Heim gehn, bliebt des Bebli Jesus in Jerusalem, un sini Eltere wußte's nit. 2,44 Sie meine aba, na(er) wär unda d Freunde, un kumme ä Dagesreise wiet un suechte nen unda d Vuwandte un Bekannte. 2,45 Un do sie nen nit finde, gehn sie wida nohch Jerusalem un sueche nen. 2,46 Un s isch gschehe (bassiert) nohch dräi Däg, do finde sie nen im Tempel hocke, midde unda d Lehra, we na(er) ne zuehert un sie gfrogt het. 2,47 Un alli, de nem zueghert hä, vuwundrete sich iba si Vuschtand un sini Antworte. 2,48 Un wo sie nen sähn, vuschrecke sie. Un sini Muetter sait zue nem: Mensch Bue(Suhn), wurum hesch dü uns(üs) des a doe? Lueg, di Vada (Babbe) un i(ich) hän di arg (sölli) gsuecht. 2,49 Un na(er) sait zue nene: Wurum hän na mich gsuecht? Wißt da nit, daß i(ich) si mueß in däm, (a) was vu minem Vada (Babbe) isch? 2,50 Un sie vuschten des Wort nit, des sa(er) zue nene gsait het. 2,51 Un na(er) goht mit tene nab un kummt nohch Nazareth un war brav (het gfolgt). Un sini Muetter merkt sich alli de Sach in ihräm Herz. 2,52 Un Jesus nimmt zue a Gschytheit, Altr un Gnade bi Gott un d Mensche. (a)

S`3. Kapitel

S`Wirke(Würke) vu Johannes vum Täufa(Däufa).

3,1 Im fünfzehnte Johr dr Herrschaft vum Kaisa Tiberius, als Pontius Pilatus Schtadthaltr in Judäa war un Herodes Landesfirscht vu Galiläa un si Brueda Philippus Landesfirscht vu Ituräa un dr Landschaft Trachonitis un Lysanias Landesfirscht vu Abilene, 3,2 als Hannas un Kaiphas Hoheprieschter ware, do (a) (b) isch gschehe (bassiert)(kummt) des Wort Gottes zuem Johannes, däm Bue(Suhn) vum Zacharias, in dr Wüschte. 3,3 Un na(er) kummt in de ganzi Gegend um d Jordan un predigt de Daufi(Taufi) vu dr Buße zue d Vugebig dr Sinde, 3,4 we gschribe schtoht im Buech vum Gsaite vum Prophete Jesaja (Jesaja 40,3-5): "S isch ä Schtimm vumä Prediga in dr Wüschte: Richtet d Wäg vum Herrn un macht sini Wägli ebe! 3,5 Alli Däla solle hoch gmacht wäre, un alli Berge un Hiigel solle niedrig gmacht wäre; un was krumm isch, soll gerad wäre, un was unebe isch, soll ä ebene Wäg wäre. 3,6 Un alli Mensche wäre d Heiland Gottes säh."

3,7 Do sait Johannes zue d Lit, de üsä gange sin, um sich vu nem daufe(taufe) z losse: Ihr Schlangebruet, wer het denn äich gsait (vusproche), daß sa(ihr) däm künftige(kinftige) Zorn verdwitsche den? 3,8 Luege zue, bringe rechtschaffeni Fricht dr Buße; un bringe(riße) äich nit vor z sage: Mir hän Abraham zuem Vada (Babbe). Denn i(ich) sag äich: Gott ka däm Abraham üs däne Schtei (Wackes) Kinda mache. 3,9 S isch scho d Axt fir d Baim a d Wurzle glegt; jeda Baum, der nit gueti Frucht bringt, wird abghaue un ins Fiir gworfe.

3,10 Un de Lit froge nen un hän gsait: Was solle ma(mir) denn doe? 3,11 Na(Er) git zantwort un sait zue nene: Wer zwei Hemb het, der gib däm, der keins het eins; un wer z ässä het, doets ebeso. 3,12 S kumme au de Zöllna, um sich daufe(taufe) z losse, un sage zue nem: Meischta, was solle denn mir doe? 3,13 Na(Er) sait zue nene: Fordere ne meh, als äich vorgschribe isch! 3,14 Do froge nen au de Soldate un sage: Was soll denn mir doe? Un na(er) sait zue nene: Den nemads Gwalt odr Unrecht a un len`s äich guet si a äirem Sold!

3,15 Als aba des Volk voll Erwartig war un alli denkt hän in ihräm Herz vu Johannes, (a) ob ba(er) villicht dr Chrischtus wär, 3,16 git Johannes zantwort un sait zue allene: I(Ich) dauf äich mit Wassa; s kummt aba eina, der isch schtärka als i(ich), un i(ich) bi nit wert, daß i(ich) nem d Reme vu sinene Schoeh les; der wird äich mit däm heilige Geischt un mit Fiir daufe(taufe). 3,17 In sinere Hand isch d Wurfschufle, un na(er) wird sini Tenne fäge un wird d Weize in sini Schichä sammle, d Schpreu aba wird da(er) mit unleschbarem Fiir vubrenne. 3,18 Un mit vielem anderem me vumahnt da(er) s Volk un vukindigt däm`s Heil. 3,19 (a) (b) Dr Landesfirscht Herodes aba, der vum Johannes zrechtgwiese wird wägä dr Herodias, däm Wieb vu sinem Brueda, un wägä allem Bese, des sa(er) doe het, 3,20 macht zue allem noh des dzue: na(er) wirft Johannes ins Gfängnis (Loch).

Jesu Daufi(Taufi)

3,21 Un s isch gschehe (bassiert), als d Lit sich daufe(taufe) glo hän un Jesus au dauft wore war un bätet het, do doet sich dr Himmel uf, 3,22 un (a) dr heilige Geischt isch abe gfahre uf nen in sichtbara Gschtalt we ä Dube, un ä Schtimm kummt üs sem Himmel: (b) Dü bisch mi lebe(liebe) Bue(Suhn), a dir ha i(ich) Wohlgfalle.

Jesus si Schtammbaum

3,23 Un Jesus war, als(er) agfange het, öbbe driißig Johr alt un (a) wird ghalte fir ä Bue(Suhn) vum Josef, der war ä Bue(Suhn) vum Eli, 3,24 der war ä Bue(Suhn) vum Mattat, der war ä Bue(Suhn) Levis, der war ä Bue(Suhn) Melchis, der war ä Bue(Suhn) Jannais, der war ä Bue(Suhn) vum Josef, 3,25 der war ä Bue(Suhn) Mattitjas, der war ä Bue(Suhn) vum Amos, der war ä Bue(Suhn) Nahums, der war ä Bue(Suhn) Heslis, der war ä Bue(Suhn) Naggais, 3,26 der war ä Bue(Suhn) Mahats, der war ä Bue(Suhn) Mattitjas, der war ä Bue(Suhn) Schimis, der war ä Bue(Suhn) Josechs, der war ä Bue(Suhn) Jodas, 3,27 der war ä Bue(Suhn) Johanans, der war ä Bue(Suhn) Resas, der war ä Bue(Suhn) Serubbabels, der war ä Bue(Suhn) Schealtïls, der war ä Bue(Suhn) Neris, 3,28 der war ä Bue(Suhn) Melchis, der war ä Bue(Suhn) Addis, der war ä Bue(Suhn) Kosams, der war ä Bue(Suhn) Elmadams, der war ä Bue(Suhn) Ers, 3,29 der war ä Bue(Suhn) Joschuas, der war ä Bue(Suhn) Elisers, der war ä Bue(Suhn) Jorims, der war ä Bue(Suhn) vum Mattat, der war ä Bue(Suhn) Levis, 3,30 der war ä Bue(Suhn) Simeons, der war ä Bue(Suhn) Judas, der war ä Bue(Suhn) vum Josef, der war ä Bue(Suhn) Jonams, der war ä Bue(Suhn) Eljakims, 3,31 der war ä Bue(Suhn) Meleas, der war ä Bue(Suhn) Mennas, der war ä Bue(Suhn) Mattatas, der war ä Bue(Suhn) (a) Nathans, der war ä Bue(Suhn) David, 3,32 der war ä Bue(Suhn) (a) Isais, der war ä Bue(Suhn) Obeds, der war ä Bue(Suhn) vum Boas, der war ä Bue(Suhn) Salmas, der war ä Bue(Suhn) Nachschons, 3,33 (a) (b) (c) (d) der war ä Bue(Suhn) Amminadabs, der war ä Bue(Suhn) Admins, der war ä Bue(Suhn) Arnis, der war ä Bue(Suhn) Hezrons, der war ä Bue(Suhn) vum Perez, der war ä Bue(Suhn) Judas, 3,34 der war ä Bue(Suhn) Jakobs, der war ä Bue(Suhn) Isaaks, der war ä Bue(Suhn) Abrahams, der war ä Bue(Suhn) Terachs, der war ä Bue(Suhn) Nahors, 3,35 der war ä Bue(Suhn) Serugs, der war ä Bue(Suhn) Regus, der war ä Bue(Suhn) Pelegs, der war ä Bue(Suhn) Ebers, der war ä Bue(Suhn) Schelachs, 3,36 der war ä Bue(Suhn) Kenans, der war ä Bue(Suhn) Arpachschads, der war ä Bue(Suhn) Sems, der war ä Bue(Suhn) Noahs, der war ä Bue(Suhn) Lamechs, 3,37 der war ä Bue(Suhn) Metuschelachs, der war ä Bue(Suhn) Henochs, der war ä Bue(Suhn) Jereds, der war ä Bue(Suhn) Mahalalels, der war ä Bue(Suhn) Kenans, 3,38 der war ä Bue(Suhn) vum Enosch, der war ä Bue(Suhn) Sets, der war ä Bue(Suhn) Adams, der war Gottes.

S`4. Kapitel

Jesus wird Vusuecht

4,1 Jesus aba, voll heiligem Geischt, kummt zruck vum Jordan un wird vum Geischt in d Wüschte gfihrt 4,2 un vierzig Däg lang vum Deufel vusuecht. Un na(er) het nigs gässä in däne Däg, un als sie ä End hän, het da(er) hunga ka. 4,3 Dr Deufel aba sait zue nem: Bisch dü Gottes Bue(Suhn), so sag zue däm Schtei (Wackes), daß sa Brot wäre soll. 4,4 Un Jesus git nem zantwort: S schtoht gschribe (5. Moses 8,3): "Dr Mensch läbt nit ällei vum Brot.".

4,5 Un dr Deufel fihrt nen hoch nuf un zeigt nem alli Lända vu dr Welt in einem Nuu 4,6 un sait zue nem: Alli Macht will i(ich) dir ge un ihri Herrlichkeit; denn sie isch ma(mir) ibage, un i(ich) gib sie, wäm i(ich) will. 4,7 Wenn dü mi etze abätesch, so soll sie ganz di si. 4,8 Jesus git nem zantwort un sait: S schtoht gschribe (5. Moses 6,13): "Dü sollsch d Herrn, di Gott, abäte (ahimmle) un nem ällei däne."

4,9 Un na(er) fihrt nen nohch Jerusalem un schtellt nen uf d Zinne vum Tempel un sait zue nem: Bisch dü Gottes Bue(Suhn), so wirf di vu do abe; 4,10 denn s schtoht gschribe (Psalm 91,11.12): "Na(Er) wird sinene Engel dinetwägä bfehle, daß sie dich bwahre. 4,11 Un sie wäre di uf d Händ(Pfode) trage (schleipfe), dmit dü dini Feß nit a ä Schtei (Wackes) schtosesch." 4,12 Jesus git zantwort un sait zue nem: S isch gsait (5. Moses 6,16): "Dü sollsch d Herrn, di Gott, nit vusueche." 4,13 Un (a) als dr Deufel alli Vusuechrig gmacht het, goht da(er) vu nem ä Ziitlang wäg.

Jesus Predigt in Nazareth

4,14 Un Jesus kummt in dr Kraft vum Geischt wida nohch Galiläa, un d Kunde vu nem hallt durch alli umliegende Derfa (Käffa). 4,15 Un na(er) lehrt in ihre Synagoge (Gotteshiisa) un wird vu jedäm globt.

4,16 Un na(er) kummt nohch Nazareth, wo na(er) ufgwachse war, un goht nohch sinere Gwohnet am Sabbat in d Synagoge (in`s Gotteshuus) un schtoht uf un wott läse. 4,17 Do wird nem des Buech vum Prophete Jesaja ge. Un als sa des Buech ufgmacht het, findet da(er) de Schtell, wo gschribe schtoht (Jesaja 61,1.2): "4,18 Dr Geischt vum Herrn isch uf ma(mir), wel la(er) mi gsalbt het, z vukindige s Evangelium d Arme; na(er) het mi gschickt, (a) z predige d Gfangene, daß sie fräi si solle, un d Blindä, daß sie luege solle, un d Vuschlagene, daß sie fräi un ledig si solle, 4,19 z vukindige s (a) Gnadejohr vum Herrn. " 4,20 Un als sa(er) s Buech zuegmacht het, git da(er)'s däm Dena un het sich anekockt . Un alli Auge in dr Synagoge (im Gotteshuus) sähn uf nen. 4,21 Un na(er) fangt a, zue nene z schwätze: Hiit isch des Wort vu d Schrift erfillt vor äire Ohre.

4,22 Un sie gän alli Ziignis (Züügnis) vu nem un wundre sich, daß solchi Wort dr Gnade üs sinem Muul (Gosch) kumme, un sage: (a) Isch des nit im Josef si Bue(Suhn)? 4,23 Un na(er) sait zue nene: Ihr den zue mir des Schprichwort sage: Dokta, hilf da(dir) selba! Denn welchi großi Sach hän ma(mir) ghärt , de in Kapernaum gschähe sin! Doe des au do d Heim (in dinere Vadaschtadt)! 4,24 Na(Er) sait aba: Gwiß, i(ich) sag äich: (a) Kei Prophet gilt ebis d Heim (im Vadaland). 4,25 Aba erlich, i(ich) sag äich: S ware vieli Witwe in Israel zue d Ziit vum Elia, als dr Himmel vuschlosse war dräi Johr un sechs Monet un ä großi Hungasnot isch gsi im ganze Land, 4,26 un zue keinarä vu nene wird Elia gschickt als ällei zue einarä Witwe nohch Sarepta in d Gegend vu Sidon. 4,27 Un vieli Üssätzige ware in Israel zue d Ziit vum Prophete Elisa, un keina vu nene wird sufa als ällei (a) Naaman üs Syrien. 4,28 Un alli, de in dr Synagoge (im Gotteshuus) ware, sin vum Zorn erfillt, als sie des ghärt hän. 4,29 Un sie sin uf gschtande un schtoße nen zue d Schtadt üsä un fihre nen a d Schtich vum Berg, uf däm ihri Schtadt baut war, um nen abe zwerfe. 4,30 Aba na(er) goht midde durch sie wäg.

Jesus in Kapernaum

(Mt 8,14-17; Mk 1,21-39)

4,31 Un na(er) goht nab nohch (a) (b) Kapernaum, einarä Schtadt in Galiläa, un lehrt sie am Sabbat. 4,32 Un sie vuwundrete sich iba sini Lehr; denn (a) (b) na(er) predigt mit Vollmacht. 4,33 Un s war ä Mensch in dr Synagoge (im Gotteshuus), bsesse vu nem bese Geischt, un der brellt lut: 4,34 Halt, was willsch dü vu uns(üs), Jesus vu Nazareth? Dü bisch kumme, uns(üs) z vunichte. I(Ich) weiß, wer dü bisch: dr Heilige Gottes! 4,35 Un Jesus schelt nen un sait: Halt`s Muul (Gosch) un fahr üs vu nem! Un dr bese Geischt wirft nen midde unda sie un fahrt vu nem üs un doet nem kei Schadä. 4,36 Un s kummt ä Angscht iba sie alli, un sie schwätze mitänanda un sage: Was isch des fir ä Wort? Na(Er) schwätzt mit Vollmacht un Gwalt zue d bese Geischta, un sie fahre üs. 4,37 Un d Kunde vu nem hallt in alli Derfa (Käffa) vum umliegende Land.

4,38 Un na(er) macht sich uf üs dr Synagoge (Gotteshuus) un kummt ins Huus vum Simon. Un im Simon sini Schwiegamuetter het hoches Feba, un sie bitte nen fir sie. 4,39 Un na(er) kummt zue narä un bifehlt däm Feba, un s het sie vuloße . Un gli druf schtoht sie uf un dent ne. 4,40 Un als d Sunne undagange isch, bringe alli ihri Kranke mit manchali Liede zue nem. Un na(er) legt d Händ(Pfode) uf jede un macht sie gsund 4,41 Vu vielä fahre au di bese Geischta üs un brellä: (a) (b) Dü bisch d Bue(Suhn) Gottes! Un na(er) schelt sie un het sie nit schwätze glo ; denn sie hän gwißt, daß sa(er) dr Chrischtus war.

4,42 Als ses aba Dag wird, goht da(er) üsä a ä insames Plätzli; un des Volk suecht nen, un sie kumme zue nem un wen nen feschthebä, dmit da(er) nit vu nene go dät. 4,43 Na(Er) sait aba zue nene: I(Ich) mueß au in d andere Schtädt des Evangelium predige vum Rich Gottes; denn dzue bi i(ich) gschickt. 4,44 Un na(er) predigt in d Synagoge (Gotteshiisa) Judäas. (a)

S`5. Kapitel

Dr Fischzug vum Petrus

(Mt 4,18-22; Mk 1,16-20)

5,1 S isch gschehe (bassiert), als sich d Lit zue nem drängt hän, um des Wort Gottes z häre, do schtoht da(er) am See Genezareth 5,2 un sieht zwei Boot am Ufer liege; d Fischa aba ware üsgschtiege un wäsche ihri Netz. 5,3 Do schtiegt da(er) in ei Boot, des im Simon ghärt het, un bittet nen, ä weng vum Land wägzfahre. Un na(er) het sich anekockt un lehrt d Lit vum Boot üs. 5,4 Un als sa(er) ufghert het z schwätze, sait da(er) zuem Simon: Fahre üsä, wo`s def isch, un (a) werfe äiri Netz zuem Fange üs! 5,5 Un Simon git zantwort un sait: Meischta, ma(mir) hän die ganzi Nacht gschafft un nigs gfange; aba uf di Wort hi will i(ich) d Netz üswerfe. 5,6 Un als sie des gmacht hän, fange sie ä großi Schar Fisch, un ihri Netz fange a z riße. 5,7 Un sie winke ihre Freunde, de im andere Boot ware, sie solle kumme un mit tene zeh. Un sie kumme un fillä beidi Boot voll, so daß sie schier absufe. 5,8 Als des Simon Petrus sieht, flegt da(er) Jesus vor d Feß un sait: Herr, gang wäg vu mir! (a) I(Ich) bi ä sindige Mensch. 5,9 Denn ä Angscht het nen packt un alli, de bi nem ware, iba der Fang, den sie mitänanda doe hän, 5,10 ebeso au Jakobus un Johannes, d Buebä(Sühn) vum Zebedäuns(üs), Simon sini Freunde. Un Jesus sait zuem Simon: Fircht di nit! Vu etze a wirsch dü Mensche fange. 5,11 Un sie bringe de Boot a`s Land un vuloße alles un folge nem nohch.

Ä Üssätzige wird Gsund(Xund)

(Mt 8,1-4; Mk 1,40-45)

5,12 Un s isch gschehe (bassiert) aba, als sa(er) in einarä Schtadt war, lueg, do war ä Ma volla Üssatz. Als der Jesus sieht, flegt da(er) ane uf si Gsicht ( Visasch ) un bittet nen un sait: Herr, willsch dü, so kannsch dü mich(mi) sufa mache. 5,13 Un na(er) schtreckt si Hand üs un rihrt nen a un sait: I(Ich) will's doe, etze bisch sufa! Un gli druf wich dr Üssatz vu nem. 5,14 Un na(er) bifehlt nem, daß sa(er)'s nemads sage soll. (a) Gang aba hi un zeig di däm Prieschta(Pfarra) un opfa fir di Sufa wäre, we Moses gsait het, däne zuem Ziignis (Züügnis). 5,15 Aba d Kunde vu nem breitet sich imma wieta üs, un s kummt ä großi Schar Lit zsämme, zuem häre un gsund(xund) z wäre vu ihre Krankete. 5,16 Na(Er) aba het sich zruck zoge in d Wüschte un bätet. (a)

Ä Glähmte

(Mt 9,1-8; Mk 2,1-12)

5,17 Un s isch gschehe (bassiert) eines Dages, als sa(er) glehrt het, daß au Pharisäer un Schriftglehrti dogsäße sin, de kumme ware üs alle Derfa (Käffa) in Galiläa un Judäa un üs Jerusalem. Un d Kraft vum Herrn war mit nem, daß sa(er) heile ka. 5,18 Un lueg, ä baar Männa bringe ä Mensch uf nem Bett; der war glähmt. Un sie vusueche, nen inäzbringe un vor nen z lege. 5,19 Un wel sie wägä dr Lit kei Igang finde, nen inäzbringe, schtiege sie uf s Dach un lenen durch d Ziegel abe mit däm Bett midde unda sie vor Jesus. 5,20 Un als sa(er) ihr Glaube sieht, sait da(er): Mensch, dini Sinde sin dir vuge. 5,21 Un d Schriftglehrti un Pharisäer fange a z ibalege un sage: Wer isch der, daß sa(er) Gottesläschterig schwätzt? (a) (b) (c) Wer ka Sinde vuge als ällei Gott? 5,22 Als aba Jesus ihr denke gmerkt het, git da(er) zantwort un sait zue nene: Was denke na in äirem Herz? 5,23 Was isch lichta, z sage: Dir sin dini Sinde vuge, odr z sage: Schtand uf un gang umä? 5,24 (a) Dmit na aba wißt, daß dr Menschebue Vollmacht het, uf Erde Sinde z vuge - sait da(er) zuem Glähmte: I(Ich) sag dir, schtand uf, nimm di Bett un gang heim! 5,25 Un gli druf schtoht da(er) uf vor ihre Auge un nimmt s Bett, uf däm ma(er) gläge het, un goht heim un priest Gott. 5,26 Un sie vuschrecke alli un priese Gott un wäre mit Angscht erfillt un sage: Mir hän hiit ä seltsami Sach gsähne.

D Levi

(Mt 9,9-13; Mk 2,13-17)

5,27 Un dnohch goht da(er) üsä un sieht ä Zöllna mit Name Levi am Zoll hocke un sait zue nem: Folg ma(mir) nohch! 5,28 Un na(er) vuloßt alles, schtoht uf un goht däm nohch. 5,29 Un Levi richte nem ä großes Ässä zue in sinem Huus, un (a) vieli Zöllna un andari hocke mit nem am Disch. 5,30 Un d Pharisäer un ihri Schriftglehrti hän gschtängert un sage zue sinene Jinger: Wurum ässä un trinke na mit d Zöllna un Sinda? 5,31 Un Jesus git zantwort un sait zue nene: Die Gsunde(Xunde) bruche d Dokta nit, sundern die Kranke. 5,32 I(Ich) bi kumme, d Sinda zue d Buße z ruefä un nit die Grechte.

D Frog nohch rem Faschte

(Mt 9,14-17; Mk 2,18-22)

5,33 Sie aba sage zue nem: D Jinger vum Johannes faschte me(oft) un bäte viel, ebeso d Jinger vu dr Pharisäer; aba dini Jinger ässä un trinke. 5,34 Jesus sait aba zue nene: Ihr kennt d Hochziitsgäscht nit faschte losse, solang dr Bräutigam bi nene isch. 5,35 S wird aba de Ziit kumme, daß dr Bräutigam vu nene gnumme wird; dann(dnoh) den sie faschte, in däne Däg. 5,36 Un na(er) sait zue nene ä Glichnis: Nemad rißt ä Lappe vu nem näje(naie) Häß(Kleid) un flickt nen uf ä altes Häß(Kleid); sunscht vurißt ma des näje(naie), un dr Lappe vum näje(naie) paßt nit uf des alte. 5,37 Un nemads fillt näje(naie) Wi in alti Schliich; sunscht vurißt dr näje(naie) Wi d Schliich un wird vuschittet, un d Schliich vuderbe. 5,38 Sundern näje(naie) Wi soll ma in näji(naii) Schliich fille. 5,39 Un nemads, der vum alte Wi trinkt, will näje(naie); denn na(er) sait: D alte isch milda.

S`6. Kapitel

D Sabbat

(Mt 12,1-8; Mk 2,23-28)

6,1 (a) (b) Un s isch gschehe (bassiert) a einem Sabbat, daß sa(er) durch ä Kornfeld goht; un sini Jinger riße ä baar Ähre üs un vuriebe sie mit d Händ(Pfode) un ässä. 6,2 Ä baar vu dr Pharisäer aba sage: Wurum den na(ihr), was am Sabbat nit recht isch? 6,3 Un Jesus git zantwort un sait zue nene: Hän na nit des gläse, (a) was David doe het, als sa hunga ka het un de, de bi nem ware? 6,4 we na(er) ins Huus Gottes goht un d Schaubrot nimmt un ißt, (a) des doch nemads ässä het derfe als de Prieschta(Pfarra) ällei, un we na(er) sie au däne git, de bi nem ware? 6,5 Un na(er) sait zue nene: Dr Menschebue isch au dr Herr iba d Sabbat.

D Heilung(Heilig) vumä Ma am Sabbat

(Mt 12,9-14; Mk 3,1-6)

6,6 S isch gschehe (bassiert) aba a nem andere Sabbat, daß sa(er) in d Synagoge (ins Gotteshuus) goht un lehrt. Un do war ä Mensch, däm si rechti Hand war vudorrt. 6,7 Aba d Schriftglehrti un Pharisäer gän acht druf, ob ba(er) au am Sabbat heile wird, dmit sie ebis find däte, nen z vuklage. 6,8 Na(Er) aba merkt ihr denke un sait zue däm Ma mit dr vutrocknete Hand: Schtand uf un kumm viiri! Un na(er) schtoht uf un kummt vor. 6,9 Do sait Jesus zue nene: I(Ich) frog äich: Isch's recht, am Sabbat Guetes z doe odr Beses, Läbä z ge odr vunichte? 6,10 Un na(er) luegt sie alli ringsum a un sait zue nem: Schtreck di Hand üs! Un na(er) doet's; do wird sini Hand wida zrechtgmacht. 6,11 De aba wäre ganz Vuruckt un schwätze mitänanda, was sie Jesus a doe wen.

De Zwöelf

(Mt 4,23-5,1; Mk 3,13-19)

6,12 S isch gschehe (bassiert) zue der Ziit, daß sa(er) uf ä Berg goht, um z bäte; un na(er) bliebt d Nacht iba im Gebet zue Gott. (a) 6,13 (a) (b) Un als ses Dag wird, reft da(er) sini Jinger un bschtimmt zwöelf vu nene, de na(er) au Aposchtel gheiße het: 6,14 Simon, den na(er) au Petrus gheiße het, un Andreas, si Brueda, Jakobus un Johannes; Philippus un Bartholomäus; 6,15 Matthäus un Thomas; Jakobus, d Bue(Suhn) vum Alphäus, un Simon, gnennt dr Zelot; 6,16 Judas, d Bue(Suhn) vum Jakobus, un Judas Iskariot, der zuem Vuräter wird.

D Predikt uf fem Feld

(Verse 17-49)

6,17 Un na(er) goht mit tene nab un kummt uf ä ebenes Feld. Un um nen war ä großi Schar vu sinene Jinger un ä großi Schar vum Volk üs ganz Judäa un Jerusalem un üs däm Küschteland vu Tyrus un Sidon, 6,18 de kumme ware, nen zue häre un vu ihre Krankete gheilt z wäre; un de vu schlechte Geischta umtriebe ware, wäre gsund 6,19 Un alles Volk suecht, nen z berihre; denn s goht Kraft vu nem üs, un na(er) heilt sie alli.

(Mt 5,3-12) 6,20 Un na(er) hebt sini Auge uf iba sini Jinger un sait: (a) Selig sin ihr Armi; denn des Rich Gottes isch äich. 6,21 Selig sin na(ihr), de na(ihr) etzed hunga hän; denn na(ihr) solle satt wäre. Selig sin na(ihr), de na(ihr) etzed hiile; denn na(ihr) den lache. (a) 6,22 Selig sin na(ihr), wenn äich de Mensch hasse un äich üsschtoße un bschimpfe un vuwerfe äiri Name als besi wägäm Menschebue. (a) 6,23 Freue äich a däne Däg un schpringe vor Freuid; denn luege, aicha Lohn isch groß im Himmel. Denn`s gliche hän ihri Vädare d Prophete doe.

6,24 Aba dgege: Weh äich Riche! Denn na(ihr) hän aire Troscht scho ka. (a) (b) 6,25 Weh äich, de na(ihr) etzed satt sin! Denn na(ihr) den hunga ha. Weh äich, de na(ihr) etzed lache den! Denn na(ihr) den hiile un klage. 6,26 Weh äich, wenn äich alli guet schwätze! Denn des gliche hän ihri Vädare d falsche Prophete doe.

Vu dr Feindesliebe

(Mt 5,39-48)

6,27 Aba i(ich) sag äich, de na(ihr) grad zuehert: Liebt (Lebe) äiri Feinde (Gegna); den wohl däne, de äich hasse; 6,28 segne, de äich vuflueche; bitte fir de, de äich beleidigä. (a) 6,29 Un wer dir uf d Backe schlat, däm gib die ander au; un wer dir d Mandel nimmt, däm vuwer au d Rock nit. 6,30 Wer dich bittet, däm gib; un wer dir des was Dir isch nimmt, vu däm vulang`s nit zruck. 6,31 Un we na(ihr) wen, daß äich d Lit doe solle, so den nene au! 6,32 Un wenn na(ihr) de leb(lieb) hän, de äich leb(liebe) hän, was fir ä Dank hän na(ihr) dvu? Denn au d Sinda hän leb(liebe) ihri Freunde. 6,33 Un wenn na(ihr) äire Wohltäta wohlden, was fir ä Dank hän na(ihr) dvu? Denn d Sinda den desselbe au. 6,34 Un wenn na(ihr) däne leiht, vu däne na(ihr) ebis z gregä meine, was fir ä Dank hän na(ihr) dvu? Au d Sinda üslehne d Sinda, dmit sie des Gliche gregä. (a) 6,35 Vielmeh hän leb(liebt) äiri Feinde (Gegna); den Guetes un leiht, wo na(ihr) nigs dfir z gregä hofft. So wird aicha Lohn groß si, un na(ihr) den Kinda vum Allahechschte si; denn na(er) isch gütig gege die Undankbare un Bese.

D Schtand zuem Nächschte

(Mt 7,1-5)

6,36 Sin barmherzig, we au aicha Vada (Babbe) barmherzig isch. 6,37 Un richte nit, so wäre na au nit grichtet. Vudamme nit, so wäre na(ihr) nit vudammt. Vugen, so wird äich vuge. (a) 6,38 Gen, so wird äich ge. Ä volles, drucktes, gritteltes un ibafließendes Maß wird ma in airen Schoß ge; denn (a) ebe mit däm Maß, mit däm na(ihr) meße, wird ma äich wida meße.

6,39 Na(Er) sait tene aba au ä Glichnis: Kann au ä Blindä in nem Blindä d Wäg zeigä? Werde sie nit alli beidi in de Gruebe flege? 6,40 Dr Jinger schtoht nit iba däm Meischta; wenn na(er) ganz guet isch, so isch scha(er) we si Meischta. (a)

6,41 Was siehsch dü aba d Schplitta in dinem Brueda sinem Aug, un d Balkä in dinem Aug nimmsch dü nit wohr? 6,42 We kannsch dü sage zue dinem Brueda: Halt schtill, Brueda, i(ich) will d Schplitta üs dinem Aug zeh, un dü siehsch selba nit d Balkä in dinem Aug? Dü Heuchla, zeh zerscht d Balkä üs dinem Aug un lueg dann(dnoh) zue, daß dü d Schplitta vu dinem Brueda sinem Aug zehsch!

Vum Baum un sinene Fricht

(Mt 12,33-35)

6,43 (a) Denn s git kei guete Baum, der fuli Frucht trait, un kei fule Baum, der gueti Frucht trait. 6,44 Denn jeda Baum wird a sinere eigene Frucht erkennt. Ma pflickt jo nit Feige vu d Dorne, au liest ma nit Trübe vu d Hecke. 6,45 Ä guete Mensch bringt Guetes viiri üs däm guete Schatz vu sinem Herz; un ä bese bringt Beses viiri üs däm bese. Denn mit was des Herz voll isch, dvu goht`s Mül (d Gosche) iba.

6,46 Was sage na zue mir aba Herr, Herr, un den nit, was i(ich) äich sag?

Vum Hislibaue (bäue)

(Mt 7,24-27)

6,47 Wer zue ma(mir) kummt un härt mini Werter (Worte) un doet`s au i(ich) will äich zeigä, wäm ma(er) glich isch. 6,48 Na(Er) glich nem Mensch, dr ä Huus baut het un grabt def un legt d Grund uf fen Felsä. Wo(Als aba) ä Wasserflut kummt, do riß dr Schtrom a däm Huus un ka s nit bewege; denn s war guet baut. 6,49 Wer aba härt un nit doet, der glicht nem Mensch, der ä Huus baut het uf d Bode, ohni Grund z lege; un dr Schtrom rißt a nem un s flegt gli zsämme, un si Ischturz isch groß.

S`7. Kapitel

Dr Hauptma vu Kapernaum

(Mt 8,5-13; Joh 4,46-53)

7,1 Nohch däm Jesus alles Gsait het vor rem Volk, goht da(er) nohch Kapernaum. 7,2 Ä Hauptma aba het ä Knecht, der nem leb(lieb) un wert war; der lit totkrank do. 7,3 Als sa aba vu Jesus ghärt het, schickt da(er) di Älteschte vu d Jude zue nem un bittet nen, z kumme un si Knecht gsund z mache. 7,4 Als sie aba zue Jesus kumme, bitte sie nen sehr (sölli) un sage: Na(Er) isch s wert, daß dü nem de Bitt erfillsch; 7,5 denn na(er) het unsa Volk leb(lieb), un d Synagoge (des Gotteshuus) het da(er) uns(üs) baut. 7,6 Do goht Jesus mit tene. Als sa(er) aba ni mi wiet vum Huus war, schickt dr Hauptma Freunde zue nem un loßt nem sage: Ach Herr, bmeh di nit; i(ich) bi nit wert, daß dü unda mi Dach gohsch; 7,7 drum ha au i mi nit selba fir wirdig gachtet, zue dir z kumme; sundern sag ä Wort, so wird mi Knecht gsund 7,8 Denn au i(ich) bi ä Mensch, dr Obrigkeit folgsam, un ha Soldate unda mir; un wenn i(ich) zue einem sag: Gang hi!, so goht da(er) hi; un zue einem anderä: Kumm her!, so kummt da(er); un zue minem Knecht: Doe des!, so doet da(er)'s. 7,9 Als aba Jesus des ghärt het, vuwundret da(er) sich iba nen un drillt sich um un sait zuem Volk, des sem nohch gfolgt isch: I(Ich) sag äich: So ä Glaube ha i(ich) in Israel nit gfunde. 7,10 Un als de Laufbursch(Bote) wida Heim kumme, find sie d Knecht gsund

S Bebli zue Nain

7,11 Un s isch dnohch gschehe (bassiert) , daß sa(er) in ä Schtadt mit Name Nain goht; un sini Jinger gehn mit nem un ä großi Schar Lit. 7,12 Als sa(er) aba nooch a`s Schtadtdoor kummt, lueg, do trait ma ä Dote üsä, der dr einzige Bue(Suhn) vu sinere Muetter war, un sie war ä Witwe; un ä großi Schar Lit üs dr Schtadt goht mit narä(ihre). 7,13 Un als sie dr Herr aluegt, het sen gjammat wägä narä(ihre), un na(er) sait zue narä: Hiil nit! 7,14 Un kummt dzue un brihrt d Sarg, un de Träga bliebe schtoh. Un na(er) sait: Bebli, (a) i(ich) sag dir, schtand uf! 7,15 Un dr Dote richte sich uf un fangt a zue schwätze, un Jesus git nen sinere Muetter. 7,16 Un Angscht gregä sie alli, un sie priese Gott un sage: (a) S isch ä große Prophet unda uns(üs) ufgschtande, un: (b) Gott het si Volk bsuecht. 7,17 Un d Kunde vu nem hallt in ganz Judäa un im ganze umliegende Land.

D Frog vum Täufa(Däufa)

(Mt 11,2-6)

7,18 Un d Jinger vum Johannes vuzehle des alles. Un Johannes reft zwei vu sinene Jinger zue sich 7,19 un schickt sie zuem Herrn un froge nen: Bisch dü, der do kumme soll, odr sollä ma(mir) uf ä anderä warte? 7,20 Als aba de Männa zue nem kumme, sage sie: Johannes dr Täufa(Däufa) het uns(üs) zue dir gschickt un losst di froge: Bisch dü, der do kumme soll, odr soll ma(mir) uf ä andere warte? 7,21 Zue däre Schtund macht Jesus vieli gsund vu Krankete un Ploog un bese Geischta, un vielene Blindä schenkt da s Augelecht. 7,22 Un Jesus git zantwort un sait zue nene: Gehn un vuzehle Johannes, was sa(ihr) gsähne un ghärt hän: Blindi luege, Lahmi gehn, Üssätzige wäre sufa, Daubi häre, Doti schtehn wida uf, Arme wird s Evangelium predigt; 7,23 un selig isch, wer sich nit ärgert a ma(mir).

Jesus si Ziignis (Züügnis) iba d Täufa(Däufa)

(Mt 11,7-19)

7,24 Als aba de Laufbursch(Bote) vum Johannes fortgange sin, fangt Jesus a, zuem Volk iba Johannes z schwätze: Was sin na(ihr) nüsgange in d Wüschte z säh? Wellet da ä Rohr säh, des vum Wind bwegt wird? 7,25 Odr was sin na nüsgange z säh? Wellet da ä Mensch säh in weiche Kleida? Luege, de de herrlichi Kleida hän un fett läbä, de sin bi d kenigliche Hef. 7,26 Odr was sin na nüsgange z säh? Wellet da ä Prophet säh? Nur, i(ich) sag äich: Na(Er) isch me als ä Prophet. (a) 7,27 S isch, vu nem gschribe un schtoht (Maleachi 3,1): "Lueg, i(ich) schick mi Laufbursch(Bote) vor da her, der di Wäg vor da mache soll." 7,28 I(Ich) sag äich, daß unda däne, de vu einem Wieb gibore sin, (a) keina greßa isch als Johannes; der aba dr Klinschte isch im Rich Gottes, der isch greßa als sa(er). 7,29 Un allem Volk, des nen ghärt het, un (a) (b) d Zöllna gän Gott recht un len sich daufe(taufe) mit dr Daufi(Taufi) vum Johannes. 7,30 Aba (a) d Pharisäer un Schriftglehrti hän nen vuachtet, was Gott däne ge het, un len sich nit vu nem daufe(taufe).

7,31 Mit wäm soll i(ich) de Mensche vu däm Gschlecht vuglichä, un wäm sin sie glich? 7,32 Sie sin d Kinda glich, de uf fem Markt hocke un ruefä änanda zue: Mir hän äich ufgschpielt, un na(ihr) hän nit danzt; ma(mir) hän drürigi Leda gsunge, un na hän nit ghiilt. 7,33 Denn Johannes dr Täufa(Däufa) isch kumme un (a) ißt kei Brot un trinkt kei Wi; so sage na(ihr): Na(Er) isch bsesse. 7,34 Dr Menschebue isch kumme, ißt un trinkt; so sage na(ihr): Lueg, der Mensch isch ä Frässa un Wisüfa, ä (a) Fründ(Freund) vu dä Zöllna un Sinda! 7,35 Un doch isch d Gschytheit grecht bfunde wore vu alle ihre Kinda. (a)

Jesus wird gsalbt durch ä Sindarin

7,36 S bittet nen aba eina vu dr Pharisäer, bi nem z ässä. Un na(er) goht inä in des Huus vum Pharisäer un het sich anekockt a d Disch. (a) 7,37 Un lueg, ä Wieb war in dr Schtadt, de war ä Sindarin. Als de ghärt het, daß sa(er) am Disch sitzt im Huus vum Pharisäer, (a) holt sie ä Glas mit Salbel 7,38 un kummt vu hinte zue sinene Feß, hiilt un fangt a, sini Feß mit Träne z benetzä un mit d Hoor vu ihräm Kopf z trockne, un küßt sini Feß un salbt sie mit Salbel.

7,39 Als aba des dr Pharisäer sieht, der nen iglade het, sait da(er) bi sich selba un het gsait: Wenn der ä Prophet wär, so wüßt da(er), wer un was fir ä Wieb des isch, de nen arihrt; denn sie isch ä Sindarin. 7,40 Jesus git zantwort un sait zue nem: Simon, i(ich) ha dir ebis z sage. Na(Er) aba sait: Meischta, sag`s! 7,41 Ä Gläubiga het zwei Schuldna. Eina war fünfhundat Silbagrosche schuldig, dr andere fuchzig. 7,42 Wel sie aba nit zahle hän kenne, schenkt da(er)'s beidene. Wer vu nene wird nen am meischte leb ha(liebe)? 7,43 Simon git zantwort un sait: I(Ich) denke, der, däm ma am meischte gschenkt het. Na(Er) aba sait zue nem: Dü hesch recht gurdeilt.

7,44 Un na(er) drillt sich zue däm Wieb un sait zuem Simon: Siehsch dü des Wieb? I(Ich) bi in di Huus kumme; (a) dü hesch ma(mir) kei Wassa fir mini Feß ge; de aba het mini Feß mit Träne bnetzt un mit ihräm Hoor trocknet. 7,45 Dü (a) hesch ma(mir) kei Kuß ge; de aba het, sit i(ich) inekumme bi, nit ufkert, mini Feß z küße. 7,46 Dü hesch mi Kopf nit mit El gsalbt; sie aba het mini Feß mit Salbel gsalbt. 7,47 Wägä däm sag i(ich) dir: Ihri vieli Sinde sin vuge, denn sie het viel Lebi(Liebe) zeigt; wäm aba äweng vuge wird, der lebt (liebt) nur äweng.

7,48 Un na(er) sait zue narä: Dir sin dini Sinde vuge. 7,49 Do fange de a, de mit am Disch hocke, un sage bi sich selba: Wer isch der, (a) der au Sinde vugit? 7,50 Na(Er) aba sait zue däm Wieb: (a) (b) (c) Di Glaube het dir ghulfe; gang hi im Friide!

S`8. Kapitel

Jesus un d Wieba

8,1 Un s isch dnohch gschehe (bassiert) , daß sa(er) durch Schtädt un Derfa (Käffa) zoge isch un predigt un vukindigt s Evangelium vum Rich Gottes; un de Zwöelf ware mit nem, 8,2 dzue ä baar Wieba, de na(er) gsund gmacht het vu bese Geischta un Krankete, nämlich (a) Maria, gnennt Magdalena, vun der siebä besi Geischta üsgfahre ware, 8,3 un Johanna, des Wieb vum Chuzas, vumä Vuwalta vum Herodes, un Susanna un (a) vieli anderi, de nene däne mit ihra Habe.

Vum Säma

(Mt 13,1-9; Mk 4,1-9)

8,4 Als etze ä großi Schar Lit binanda war un sie üs d Schtädt zue nem kumme sin, schwätzt da(er) in nem Glichnis: 8,5 S goht ä Säma üs, z saje si Some. Un indäm ma(er) sajt, flegt einiges uf d Wäg un wird vutrammt, un d Vegel unda rem Himmel fräße's uf. 8,6 Un einiges flegt uf d Fels; un als ses ufgoht, vudorrt`s, wel`s keini Fiichtigkeit het. 8,7 Un einiges flegt midde unda d Dorne; un de Dorne gehn mit uf un erschtickte's. 8,8 Un einiges flegt uf guetes Land; un s goht uf un trait hundertfach Frucht. Als sa(er) des gsait het, reft da(er): Wer Ohre het z häre, der soll härä!

D Sinn vu d Glichnisse

(Mt 13,10-17; Mk 4,10-12)

8,9 S froge nen aba sini Jinger, was des Glichnis bediitet. 8,10 Na(Er) aba sait: Äch isch's ge, de Gheimniss vum Rich Gottes z vuschtoh, d andere aba in Glichnisse, (a) dmit sie`s nit sähn, au wenn sie`s sähn, un nit vuschtehn, au wenn sie`s häre.

D Sinn vum Säma

(Mt 13,18-23; Mk 4,13-20)

8,11 Des Glichnis aba bediitet des: Dr Some isch des Wort Gottes. 8,12 De aba uf fem Wäg, des sin de, de s häre; dnohch kummt dr Deufel un nimmt des Wort üs ihräm Herz, dmit sie nit glaube un selig wäre. 8,13 De aba uf fem Felse sin de: wenn sie`s häre, nähmä sie des Wort mit Fräid(Freud) uf. Doch sie hän keini Wurzle; ä Ziitlang glaube sie, un zue der Ziit wenn d Afechtig kummt flege sie ab. 8,14 Was aba unda d Dorne flegt, sin de, de s häre un gehn hi un erschticke unda d Sorge, vum Richtum un d Fräid(Freud) am Läbä un bringe keini Frucht. 8,15 Des aba uf fem guete Land sin de, de des Wort häre un bhalte (a) in nem feine, guete Herz un bringe Frucht in Geduld.

Vum Lecht un vum rechte Häre

(Mk 4,21-25)

8,16 Nemad aba zindet ä Lecht a un deckt`s mit nem Gfäß zue odr hockt`s unda ä Bank; sundern er hockt`s uf ä Laichta, dmit, wer inegoht, des Lecht sieht. (a) 8,17 Denn s isch nigs vuborge, was nit bekannt wäre soll, au nigs geheim, was nit bekannt wird un a d Dag kumme soll. (a) (b)

8,18 So luege etze druf, we na zuehert; denn (a) wer do het, däm wird ge; wer aba nit het, däm wird au des gnumme, was sa(er) meint z ha.

Jesu wahri Vuwandti

(Mt 12,46-50; Mk 3,31-35)

8,19 S kumme aba sini Muetter un sini Breda zue nem un kenne wägä dr Lit nit zue nem glange. 8,20 Do wird nem gsait: di Muetter un dini Breda schtehn druße un wen di säh. 8,21 Na(Er) aba git zantwort un sait zue nene: Mi Muetter un mini Breda sin de, de Gottes Wort häre un den.

D Schturm

(Mt 8,23-27; Mk 4,35-41)

8,22 Un s isch gschehe (bassiert) a nem der Däg, daß sa(er) in ä Boot schtiegt mit sinene Jinger; un na(er) sait zue nene: Len uns(üs) iba d See fahre. Un sie schtoße vum Land ab. 8,23 Un als sie fahre, schloft da(er) i. Un s kummt ä Windwirbel iba d See, un d Wellä ibafalle sie, un sie ware in großa Gfahr. 8,24 Do gehn sie zue nem un weckte nen uf un sage: Meischta, Meischta, ma(mir) kumme um! Do schtoht da(er) uf un schelt d Wind un d Woge vum Wassa, un sie lege sich, un s entschtoht ä Schtilli. 8,25 Na(Er) sait aba zue nene: Wo isch aicha Glaube? Sie aba firchte sich un vuwundrete sich un sage zueänanda: Wer isch der? Au däm Wind un däm Wassa bifihlt da(er), un sie sin nem hörig.

D bsessene Gerasener

(Mt 8,28-34; Mk 5,1-20)

8,26 Un sie fahre wieta in d Gegend dr Gerasener, de Galiläa gege ibalit. 8,27 Un als sa(er) a`s Land kummt, trifft da ä Ma üs dr Schtadt, der het besi Geischta; na(er) trait sit langa Ziit keini Kleida me un bliebt in keinem Huus, sundern in d Grabhöhlene. 8,28 Als sa(er) aba Jesus sieht, brellt da(er) uf un flegt vor rem ane un reft lut: Was willsch dü vu ma(mir), Jesus, dü Bue(Suhn) Gottes vum Allahechschte? I(Ich) bitt di: Quäl mi nit! 8,29 Denn na(er) het däm schlechte Geischt bifohle, üs däm Mensch üszfahre. Denn der het nen langi Ziit plogt; un na(er) wird mit Kette un Fessle bunde un gfange ghalte, doch na(er) vuriß sini Fessle un wird vu däm bese Geischt in d Wüschte triebe. 8,30 Un Jesus het nen gfrogt: We heißesch dü? Na(Er) git zantwort: Legion. Denn s ware vieli besi Geischta in nen gfahre. 8,31 Un sie bitt nen, daß sa(er) ne nit bifihlt, in d Abgrund z fahre. 8,32 S war aba dert uf däm Berg ä großi Herde Seu uf dr Weid. Un sie bitte nen, daß sa(er) ne gschtatet, in de Seu z fahre. Un na(er) gschtatet`s däne. 8,33 Do fahre de bese Geischta vum Mensch üs un fahre in d Seu; un d Herde schtirmt d Schtich abe in d See un vusüfft. 8,34 Als aba d Hirte sähn, was do gschehe (bassiert) isch, haue sie ab un vuzehle`s in dr Schtadt un in d Derfa (Käffa). 8,35 Do gehn d Lit üsä, um sich des a zluege, was gschähe war, un kumme zue Jesus un find d Mensch, vum däm besi Geischta üsgfahre ware, sitzend zue d Feß vu Jesus, azogä un vuninftig, un sie vuschrekä. 8,36 Un des gsähne hän, vuzehle ne, we dr Bsessene gsund wore war. 8,37 Un di ganze Lit üs däm umliegende Land dr Gerasener bitte nen, vu nene fortzgoh; denn s het sie großi Angscht packt. Un na(er) schtiegt ins Boot un kehrt zruck. 8,38 Aba dr Ma, vum däm de bese Geischta üsgfahre ware, bittet nen, daß sa(er) bi nem bliebe dirft. Aba Jesus schickt nen fort un sait: 8,39 Gang wida heim un sag, was fir ä großi Sach Gott a dir doe het. Un na(er) goht hi un vukindigt iba all in dr Schtadt, was fir ä großi Sach Jesus a nem doe het.

D Heilig vum bluetflissige Wieb un d Uferweckig vu dr Dochta vum Jaïrüs

(Mt 9,18-26; Mk 5,21-43)

8,40 Als Jesus zruckkummt, nimmt nen des Volk uf; denn sie warte alli uf nen. 8,41 Un lueg, do kummt ä Ma mit Name Jaïrüs, der ä Vorschteha vu dr Synagoge (vum Gotteshuus) war, un flegt Jesus vor d Feß un bittet nen, in si Huus z kumme; 8,42 denn na(er) het ä einzigi Dochta vu öbbe zwöelf Johr, de lit in d letschte Zig. Un als sa(er) inegoht, drängt nen des Volk.

8,43 Un ä Wieb het d Bluetfluß sit zwöelf Johr; de het alles, was sie zuem Läbä het, fir d Dokta ufgwendet un ka vu keinem gheilt wäre. 8,44 De kummt vu hinte a nen rah un brihrt d Saum vu sinem Gwand (Häß); un gli druf härt ihr Bluetfluß uf. 8,45 Un Jesus het gfrogt: Wer het mi brihrt? Als ses aba alli abschtritte, sait Petrus: Meischta, des Volk drängt un druckt di. 8,46 Jesus aba sait: S het mi öbber (ebber) brihrt; denn i(ich) ha gschpirt, daß ä Kraft vu ma(mir) üsgange isch. 8,47 Als aba des Wieb sieht, daß ses nit vuborge bliebe ka, kummt sie mit Zittre un flegt vor rem ane un vukindet vor alle Lit, wurum sie nen agrihrt het, un we sie gli druf gsund wore war. 8,48 Na(Er) aba sait zue narä: Mini Dochta, (a) di Glaube het dir ghulfe. Gang hi in Friide!

8,49 Als sa(er) noh schwätzt, kummt eina vu d Lit vum Vorschteha vu dr Synagoge (vum Gotteshuus) un sait: di Dochta isch gschtorbe; bmeh d Meischta nimi. 8,50 Als aba Jesus des ghärt het, git da(er) nem zantwort: Fircht di nit; glaub nur, so wird sie gsund! 8,51 Als sa(er) aba in des Huus kummt, losst da(er) nemads mit inegoh (a) als Petrus un Johannes un Jakobus un d Vada (Babbe) un d Muetter vum Kind. 8,52 Sie hiilä aba alli un klage um sie. Na(Er) aba sait: (a) Hiilt nit! Sie isch nit gschtorbe, sundern sie schloft. 8,53 Un sie lache nen üs, denn sie wiße, daß sie gschtorbe war. 8,54 Na(Er) aba nimmt sie bi dr Hand un reft: Kind, schtand uf! 8,55 Un ihr Geischt kummt wida, un sie schtoht gli druf uf. Un na(er) bifihlt, ma soll nare z ässä ge. 8,56 Un ihri Eltere vuschrecke sehr (sölli) . (a) (b) Na(Er) aba bifehlt ne, nemads z sage, was gschähe war.

S`9. Kapitel

De Zwöelf

(Mt 10,1-14; Mk 6,7-13)

9,1 (a) Na(Er) reft aba de Zwöelf zsämme un git tene Gwalt un Macht iba alli bese Geischta, un daß sie Krankete heile kenne, 9,2 un schickt sie üs, z predige s Rich Gottes un die Kranke z heile. 9,3 Un na(er) sait zue nene: Ihr sollt nigs mit uf d Wäg nähmä, nit Schtäckä noh Daschä noh Brot noh Geld; s soll au eina nit zwei Hem(Hemb) ha. 9,4 Un wenn na in ä Huus gehn, dann(dnoh) bliebe dert, bis na wietagehn. 9,5 Un wenn sie äich nit ufnähmä, dann(dnoh) gehn fort üs d Schtadt un schittle d Schtaub vu äire Feß zuem Ziignis (Züügnis) gege sie. 9,6 Un sie gehn üsä un ziehe vu Dorf (Kaff) zue Dorf (Kaff), predige s Evangelium un mache d Lit gsund in alle Derfa (Käffa).

Herodes un Jesus

(Mt 14,1.2; Mk 6,14-16)

9,7 S kummt aba vor Herodes, d Landesfirscht, alles, was gschehe (bassiert) isch; un na(er) wird zapplig, wel vu ä baar gsait wird: Johannes isch vu d Dote ufgschtande; 9,8 vu ä baar aba: Elia isch erschiene; vu andere aba: Eina vu d alte Prophete isch ufgschtande. 9,9 Un Herodes sait: Johannes, selle ha i(ich) köpft; wer isch aba des, iba den i(ich) des her? Un (a) na(er) wott nen gern säh.

Fünfduusig

(Mt 14,13-21; Mk 6,31-44; Joh 6,1-13)

9,10 Un d Aposchtel kumme zruck un vuzehle Jesus, was fir großi Sache sie doe hän. Un na(er) nimmt sie zue sich, un na(er) zeht sich mit tene ällei in de Schtadt zruck, de heißt Betsaida. 9,11 Als d Lit des gmerkt hän, zegä sie däne nohch. Un na(er) losst sie zue sich un vuzehlt tene vum Rich Gottes un macht gsund, de d Heilig brücht hän. 9,12 Aba dr Dag fangt a, sich z neige.

Do kumme de Zwöelf zue nem un sage: Loß de Lit go, dmit sie higo in d Derfa (Käffa) un Höf ringsum un Herberge un Ässä finde; denn ma(mir) sin do in d Wüschte. 9,13 Na(Er) aba sait zue nene: Gän ihr ne z ässä. Sie sage: Mir hän nit me als fünf Brot un zwei Fisch, s isch denn, daß ma(mir) higo sollä un fir alli de Lit Ässä kaufe. 9,14 Denn s ware öbbe fünfduusig Männa. Na(Er) sait aba zue sinene Jinger: Len sie anesitzä in Grubbä zue je fuchzig. 9,15 Un sie hän`s gmacht das alli sich anesitzä. 9,16 Do nimmt da(er) de fünf Brot un zwei Fisch un luegt uffe zuem Himmel un dankt, bricht sie un git sie d Jinger, dmit sie`s däm Volk üsdeile. 9,17 Un sie ässä un wäre alli satt; un d Rescht wird ufgsammelt, was sie a Brocke ibrig glo hän, zwöelf Kerb voll.

Petrus

(Mt 16,13-19; Mk 8,27-29; Joh 6,67-69)

9,18 Un s isch gschehe (bassiert), als Jesus ällei war un bätet un nur sini Jinger bi nem ware, do het da(er) sie gfrogt un sait: Was sage d Lit, wer i(ich) bi? 9,19 Sie antworte un sage: (a) Sie sage, dü bisch Johannes dr Täufa(Däufa); ä baar aba, dü bisch Elia; anderi aba, s isch eina vu d alte Prophete ufgschtande. 9,20 Na(Er) aba sait zue nene: Was sage ihr aba, wer i(ich) bi? Do git Petrus antwort un sait: Dü bisch dr Chrischtus Gottes!

S Liede un d Uferschtehig

(Mt 16,20.21; Mk 8,30.31)

9,21 Na(Er) aba bifehlt tene, daß sie des nemads sage solle, 9,22 un sait: Dr Menschebue mueß viel liede un rüssgworfe wäre vu d Älteschte un Hohenprieschta un d Schriftglehrte un umbrocht wäre un am dritte Dag ufschtoh. (a) (b)

Vum Nohchfolge

(Mt 16,24-28; Mk 8,34-9,1)

9,23 Do sait da(er) zue nene ällei: Wer mir folge will, der vuliignet sich selba un nihmt si Kriiz uf sich jede Dag un goht ma(mir) nohch. 9,24 Denn wer si Läbä gregä will, der wird s vuliere; wer aba si Läbä vuliert wägä mir, der wird's gregä. (a) (b) (c) 9,25 Denn was fir ä Nutze het dr Mensch, wenn na(er) die ganz Welt gwinnt un vuliert sich selba odr nihmt Schadä a sich selba? 9,26 Wer sich aba wägä mir un minem Wort schämt, däm wird sich dr Menschebue au schäme, wenn na(er) kumme wird in sinere Herrlichkeit vor rem Vada (Babbe) un dr heilige Engel. (a) (b) 9,27 I(Ich) sag äich aba gwiß: Ä baar vu däne, de do schtehn, wäre d Tod nit schmeckä, bis sie s Rich Gottes sähn.

D Vuklärig vu Jesus

(Mt 17,1-8; Mk 9,2-8)

9,28 Un s isch gschehe (bassiert), öbbe acht Däg nohch däm, daß sa(er) mit sich nimmt Petrus, Johannes un Jakobus un goht uf ä Berg, um z bäte. 9,29 Un als sa(er) bätet, wird si Gsichts andascht, un si Gwand (Häß) wird wiß un glänzt. 9,30 Un lueg, zwei Männa schwätze mit nem; des ware Moses un Elia. 9,31 Sie erschiene vuklärt un schwätze vu sinem End, des sa(er) in Jerusalem erfille soll. 9,32 Petrus aba un de bi nem ware, ware volla Schlof. Als sie aba ufgwacht sin, sähn sie, we na(er) vuklärt war, un de zwei Männa, de bi nem gschtande sin. 9,33 Un s isch gschehe (bassiert), als sie vu nem schiede, do sait Petrus zue Jesus: Meischta, do isch`s fir uns(üs) guet si! Len uns(üs) dräi Hitte baue (bäue), dir eini, Moses eini un Elia eini. Na(Er) wußt aba nit, was sa(er) schwätzt. 9,34 Als sa(er) aba des gschwätzt het, kummt ä Wolke un ibaschattet sie; un sie vuschrekä, als sie in de Wolke inekume. 9,35 Un s isch gschehe (bassiert) ä Schtimm üs dr Wolke, de sait: (a) (b) Des isch mi üserwählte Bue(Suhn); (c) uf den sollt da häre! 9,36 Un als de Schtimm wäg war, finde sie Jesus ällei. Un sie schwiege driba un vuzehle in däne Däg nemads, was sie gsähne hän.

Des bsessene Bebli

(Mt 17,14-21; Mk 9,14-29)

9,37 S isch gschehe (bassiert), als sie am nägschte Dag vum Berg kumme, do kummt nem ä großi Schar Lit entgegä. 9,38 Un lueg, ä Ma reft: Meischta, i(ich) bitt di, lueg doch nohch minem Bue(Suhn); denn na(er) isch mi einzige Bue(Suhn). 9,39 Lueg, ä Geischt packt nen, daß sa(er) pletzlig brellt, un na(er) rißt nen, daß sa(er) Schüm vor rem Muul (Gosch) het, un losst kum vu nem ab un ribt nen ganz uf. 9,40 Un i(ich) ha dini Jinger gfrogt, daß sie nen üstribe, un sie kenne`s nit. 9,41 Do git Jesus zantwort un sait: O dü ugläubigs un vukehrtes Gschlecht, we lang soll i(ich) bi äich si un äich ertrage? Bring di Bue(Suhn) her! 9,42 Un als sa(er) zue nem kummt, riß nen dr bese Geischt un zerrt nen. Jesus aba schelt d schlechte Geischt un macht des Bebli gsund un (a) git nen sinem Vada (Babbe) wida. 9,43 Un sie vuschrecke alli iba d Herrlichkeit Gottes.

Liede un Uferschtehig

(Mt 17,22.23; Mk 9,30-32)

Als sie sich aba alli vuwundrete iba allem, was sa(er) doet, sait da(er) zue sinene Jinger: 9,44 Len de Wort in äiri Ohre goh: Dr Menschebue wird ibaantwortet wäre in d Händ(Pfode) dr Mensche. (a) (b) 9,45 Aba des Wort vuschten sie nit, un (a) s war vor rene vuborge, so daß sie s nit begriffä. Un sie firchte sich, nen nohch däm Wort z froge.

D Jinger

(Mt 18,1-5; Mk 9,33-37)

9,46 S kummt aba unda däne s denke uf, wer vu nene dr Große isch. 9,47 Als aba Jesus s denke vu ihräm Herz sieht, nimmt da(er) ä Kind un schtellt`s näbe sich 9,48 un sait zue nene: Wer des Kind ufnimmt in minem Name, der nimmt mich(mi) uf; un (a) wer mich(mi) ufnimmt, der nimmt den uf, der mich(mi) gschickt het. Denn wer dr Klinschte isch unda äich alle, der isch groß.

Dr fremde Wundatäta

(Mk 9,38-40)

9,49 Do fangt Johannes a un sait: Meischta, ma(mir) sähn eina, der trieb besi Geischta üs in dinem Name; un ma(mir) len nen nit, denn na(er) folgt dir nit nohch mit uns(üs). 9,50 Un Jesus sait zue nem: Wehrt nem nit! Denn (a) (b) wer nit gege äich isch, der isch fir äich.

Ufbruch nohch Jerusalem

9,51 S isch gschehe (bassiert), als de Ziit erfillt war, daß sa(er) wäggnumme wäre soll, do drillt da(er) si Gsicht ( Visasch ), schtracks (a) nohch Jerusalem z wanderä. 9,52 Un na(er) schickt Laufbursch(Bote) vor sich her; de gehn hi un kumme in ä Dorf (Kaff) vu dr Samariter, nem Herberge z mache. 9,53 Un (a) sie aba nähmä nen nit uf, wel la(er) si Gsicht ( Visasch ) gwandt het, nohch Jerusalem z wanderä. 9,54 Als aba des sini Jinger Jakobus un Johannes sähn, sage sie: Herr, willsch dü, so wen ma(mir) sage, (a) daß Fiir vum Himmel flegt un sie frißt(vuzehrt). 9,55 Jesus aba drillt sich um un wiest sie zrecht. 9,56 Un sie gehn in ä andres Dorf (Kaff).

Vum Nohchfolge

(Mt 8,19-22)

9,57 Un als sie uf fem Wäg ware, sait eina zue nem: I(Ich) will dir folge, wohi dü gohsch. 9,58 Un Jesus sait zue nem: D Füchs hän Gruebene, un de Vegel unda däm Himmel hän Neschta; aba dr Menschebue het nigs, wo na(er) si Kopf hinlege ka. 9,59 Un na(er) sait zue nem anderem: Folg ma(mir) nohch! Der sait aba: Herr, gschtat ma(mir), daß i(ich) zvor higang un mi Vada (Babbe) ins Grab bring. 9,60 Aba Jesus sait zue nem: Loß die Dote ihri Dote bierdige; dü aba gang hi un vuzehl des Rich Gottes! 9,61 Un ä anderä sait: Herr, i(ich) will dir nohchfolge; aba gschtat ma(mir) zvor, daß i(ich) Abschied nihm vu däne, de in minem Huus sin. (a) 9,62 Jesus aba sait zue nem: Wer sini Hand a d Pflug legt un luegt zruck, der isch nit gschickt fir s Rich Gottes. (a)

S`10. Kapitel

D Üssendig dr zweiesiebzig Jinger

(Mt 10,7-16)

10,1 Dnohch het sich dr Herr anekockt (a) (b) wietari zweiesiebzig Jinger üszsörä un schickt sie (c) zwei un zwei vor sich her in alli Schtädt un Derfa (Käffa), wohi na(er) go wott, 10,2 un sait zue nene: D Ernt isch groß, Schaffa (Arbeita) aba sin wenig. Drum bittet d Herrn vu d Ernt, daß sa(er) Schaffa(Arbeita) üssendet in sini Ernte. (a) (b) 10,3 Gehn hi; luege, i(ich) schick äich we Lämma midde unda d Wölf. 10,4 (a) Trage kei Geldbiidel bi äich, keini Daschä un keini Schoeh, un (b) greßt nemads undawägs. 10,5 Wenn na in ä Huus kummt, sage zerscht: (a) Friide däm Huus! 10,6 Un wenn dert ä Kind vum Friide isch, so wird aicha Friide uf nem ruehe; wenn aba nit, so wird sich aicha Friide wida zue äich wende. 10,7 In dämselbe Huus aba bliebe, ässä un trinke, was ma äich git; denn ä Arbeita isch si Lohn wert. Ihr sollt nit vu einem Huus zuem andere go. 10,8 Un wenn na in ä Schtadt kummt, un sie äich ufnähmä, dann(dnoh) ässä, was äich vorgsetzt wird, 10,9 un heilt die Kranke, de dert sin, un sage ne: S Rich Gottes isch nooch zue äich kumme. 10,10 Wenn na aba in ä Schtadt kummt, un sie äich nit ufnähmä, so gehn üsä uf ihri Schtroße un sage: 10,11 Au d Schtaub üs äira Schtadt, der sich a unsri Feß ghängt het, schittle ma(mir) ab uf äich. Doch solle na wisse: s Rich Gottes isch nooch herkumme. 10,12 I(Ich) sag äich: S wird (a) Sodom bessa go a däm Dag als däre Schtadt.

Jesu Weheruefe iba galiläische Schtädt

(Mt 11,20-24)

10,13 Weh dir, Chorazin! Weh dir, Betsaida! Denn wäre solchi Tate in Tyrus un Sidon gschähe, we sie bi äich gschähe sin, sie hät längscht in Sack un Asche gsässä un Buße doe. 10,14 Doch s wird Tyrus un Sidon bessa ergoh im Gricht als äich. 10,15 Un dü, Kapernaum, we dü bis zuem Himmel erhobe wore bisch? Dü wirsch bis in d Hell nabgschtoße wäre. 10,16 Wer äich härt, der härt mich(mi); un wer äich vuachtet, der vuachtet mich(mi); wer aba mich(mi) vuachtet, der vuachtet den, der mich(mi) gschickt het. (a) (b)

Jesu Jubelruef

(Mt 11,25-27)

10,17 De Zweiesiebzig aba kumme zruck voll Fräid(Freud) un sage: Herr, au die bese Geischta sin uns(üs) folgsam in dinem Name. 10,18 Na(Er) sait aba zue nene: I(Ich) ha d Sadan gsähne vum Himmel flege we ä Blitz. (a) (b) 10,19 Luege, i(ich) ha äich Macht ge, (a) (b) z träte uf Schlange un Skorpione, un Macht iba alli Gwalt vum Feind; un nigs wird äich schade. 10,20 Doch driba freue äich nit, daß äich de Geischta folgsam sin. Fräie(Freuet) äich aba, daß (a) (b) (c) (d) äiri Name im Himmel agschribe sin.

10,21 Zue der Schtund fräit(freut) sich Jesus im heilige Geischt un sait: I(Ich) lob di, Vada (Babbe), Herr vum Himmel un dr Erde, (a) wel dü des d Weise un Schlaue vuborge hesch un hesch s d Unmindige zeigt (offenbart). Ja, Vada (Babbe), so het`s dir gfalle. 10,22 Alles isch ma(mir) ibage vu minem Vada (Babbe). Un nemads weiß, wer d Bue(Suhn) isch, als nur dr Vada (Babbe), noh, wer dr Vada (Babbe) isch, als nur d Bue(Suhn) un wäm`s d Bue(Suhn) zeige (offenbare) will.

10,23 Un na(er) drillt sich zue sinene Jinger um un sait zue nene alle: (a) Selig sin de Auge, de sähn, was na sähn. 10,24 Denn i(ich) sag äich: (a) Vieli Prophete un Kenig wodä säh, was na agluegt hän, un hän's nit gsähne, un häre, was na ghärt hän, un hän's nit ghärt.

Dr barmherzige Samariter

10,25 (a) (b) (c) Un lueg, do schtoht ä Schriftglehrte uf, vusuecht nen un sait: Meischta, was mueß i(ich) doe, daß i(ich) des ewige Läbä greg (erb)? 10,26 Na(Er) aba sait zue nem: Was schtoht im Gesetz gschribe? Was liesesch dü? 10,27 Na(Er) git zantwort un sait: "Dü sollsch d Herrn, di Gott, liebe vu ganzem Herze, vu ganza Seele, vu alla Kraft un vu ganzem Gmet, un di Nächschte we dich (di) selbscht" (5. Moses 6,5; 3. Moses 19,18). 10,28 Na(Er) aba sait zue nem: Dü hesch recht gantwortet; (a) (b) doe des, so wirsch dü läbä.

10,29 Na(Er) aba wott sich selbscht guet schtellä un sait zue Jesus: Wer isch denn mi Nächschte? 10,30 Do git Jesus antwort un sait: S war ä Mensch, der goht vu Jerusalem nab nohch Jericho un flegt unda d Raiba (Vubrecha); de ziehe nen üs un schle nen un mache sich dvu un len nen halbdot liege. 10,31 Ä Prieschta(Pfarra) isch aba di selbi Schtroß abezoge; un als sa(er) nen sieht, goht da(er) vorbi. 10,32 gnau so au ä Levit: als sa(er) zue dr Schtell kummt un nen sieht, goht da(er) vorbi. 10,33 Ä Samariter aba, der uf dr Reise war, kummt dohi; un als sa(er) nen sieht, beduurt (jammat)`s nen; 10,34 un na(er) goht zue nem, gießt El un Wi uf sini Wunde un vubindet sie, hebt nen uf si Dier(Tier) un bringt nen in ä Herberge un vusorgt nen. 10,35 Am nägschte Dag zeht da(er) zwei Silbagrosche üsä, git sie däm Wirt un sait: Vusorg nen; un wenn dü me üsgibscht, will i(ich) dir's zahle, wenn i(ich) widakumm. 10,36 Wer vu däne draie, meinsch dü, isch dr Nächste gsi däm, der unda d Raiba (Vubrecha) gflogä war? 10,37 Na(Er) sait: Der d Barmherzigkeit a nem doet het. Do sait Jesus zue nem: So gang hi un doe`s gnau so!

Maria un Marta

10,38 Als sie aba wiedazehn, kummt da(er) in ä Dorf (Kaff). Do war (a) (b) ä Wieb mit Name Marta, de nimmt nen uf. 10,39 Un sie het ä Schweschta, de heißt Maria; de het sich anekockt däm Herrn vor d Feß un härt sinene Gschichte zue. 10,40 Marta aba macht sich viel z schaffe, um ne z däne. Un sie kummt dzue un sait: Herr, frogsch dü nit dnohch, daß mich(mi) mi Schweschta ällei däne losst? Sag narä doch, daß sie ma(mir) helfe soll! 10,41 Der Herr aba git zantwort un sait zue nare: Marta, Marta, dü hesch vieli Sorge un Meh. 10,42 Eins aba isch not. Maria het des guete Deil gwählt; des soll nit vu narä gnumme wäre. (a)

S`11. Kapitel

S Vadaunsa

(Mt 6,9-13)

11,1 Un s isch gschehe (bassiert), daß sa(er) a nem Platz war un bätet. Als sa(er) ufghert het, sait eina vu sinene Jinger zue nem: Herr, lehr uns(üs) bäte, we au Johannes sini Jinger glehrt het. 11,2 Na(Er) aba sait zue nene: Wenn na bäte den, so sage: Vada (Babbe)! Di Name werd gheiligt. Di Rich soll kumme. 11,3 Unsa Brot gib uns(üs) Dag fir Dag 11,4 un vugib uns(üs) unsreri Sinde; denn au mir vugen allene, de a uns(üs) schuldig wäre. Un fihr uns(üs) nit in Vusuechig, sundern erles uns(üs) vum Bese.

Dr Fründ(Freund)

(Mt 7,7-11)

11,5 Un na(er) sait zue nene: Wenn öbber (ebber) unda äich ä Fründ(Freund) het un goht zue nem midde in d Nacht un sait zue nem: Lebe(Lieba) Fründ(Freund), leih ma(mir) dräi Brot; 11,6 denn mi Fründ(Freund) isch zue ma(mir) kumme uf dr Reis, un i(ich) ha nigs, was i(ich) nem ge ka, 11,7 un der drinne wird sage un schwätze: Mach ma(mir) kei Unroeh! Dire isch scho zue, un mini Kinda un i(ich) liege scho z Bett; i(ich) ka nit ufschtoh un dir ebis ge. 11,8 I(Ich) sag äich: Un wenn na(er) scho nit ufschtoht un nem ebis git, wel la(er) si Fründ(Freund) isch, dann(dnoh) wird da doch wägä sinem unvuschämte Dränge ufschtoh un nem ge, soviel la(er) bruuch.

11,9 Un i(ich) sag äich au: Bitte, so wird äich ge; sueche, so den na finde; klopfet a, so wird äich ufdoe. 11,10 Denn wer do bittet, der gregt; un wer do suecht, der findet; un (a) wer do aklopft, däm wird ufdoe. 11,11 Wo isch unda äich ä Vada (Babbe), der sinem Bue(Suhn), wenn der nen um ä Fisch bittet, ä Schlange fir d Fisch git? 11,12 odr der nem, wenn na(er) um ä Ei bittet, ä Skorpion dfir git? 11,13 Wenn etze ihr, de na bes sin, äire Kinda gueti Gabe ge kennt, weviel me wird dr Vada (Babbe) im Himmel d heilige Geischt däne ge, de nen bitte!

Jesus un di bese Geischta

(Mt 12,22-30; Mk 3,22-27)

11,14 Un na(er) trieb ä bese Geischt üs, der war schtumm. Un s isch gschehe (bassiert), als dr Geischt üsgfahre isch, do schwätzt der Schtumme. Un de Lit vuwundrete sich. 11,15 Ä baar aba unda däne sage: Na(Er) tribt di bese Geischta üs durch d Beelzebul, ihräm Obaschte. 11,16 Anderi aba vusuechte nen un (a) vulangte vu nem ä Zeiche vum Himmel. 11,17 Na(Er) aba weiß ihri Gedanke un sait zue nene: Jedes Rich, des mit sich selba ueis isch, wird vuwüschtet, un ä Huus flegt iba des andre. 11,18 Isch aba dr Sadan mit sich selba ueis, we ka si Rich bschtoh? Denn na sage, i(ich) trib di bese Geischta üs durch d Beelzebul. 11,19 Wenn aba i(ich) di bese Geischta durch Beelzebul üstrib, durch wen triebä äiri Buebä(Sühn) sie üs? Drum wäre sie äiri Richta si. 11,20 Wenn i(ich) aba (a) durch Gottes Finga di bese Geischta üstrib, so isch jo des Rich Gottes zue äich kumme. 11,21 Wenn ä Schtarke gwappnet si Palascht bwacht, so bliebt, was sa(er) het, in Friide. 11,22 Wenn aba ä Schtärkare iba nen kummt un ibawindet nen, so nimmt da(er) nem sini Rischtig, uf de na(er) sich vuloßt, un vudeilt sini Habe. (a) (b) 11,23 Wer nit mit ma(mir) isch, der isch gege mi; un wer nit mit ma(mir) sammlet, der vudeilt. (a)

Vum bese Geischt

(Mt 12,43-45)

11,24 Wenn dr schlechte Geischt vu nem Mensch üsgfahre isch, so durchschtreift da(er) dürri Schtätte, suecht Rueh un findet sie nit; dann(dnoh) sait da(er): I(Ich) will wida zruckgo in mi Huus, üs däm i(ich) furtgange bi. 11,25 Un wenn na(er) kummt, so findet da(er)'s gwischt un gschmückt. 11,26 Dann(Dnoh) goht da(er) hi un nimmt siebä andari Geischta mit sich, de besa sin als sa(er) selbscht; un wenn sie inekumme, huuse sie drin, un (a) s wird mit däm Mensch dnoh ärger als zvor.

11,27 Un s isch gschehe (bassiert), als sa(er) so schwätzt, do hebt ä Wieb im Volk ihri Schtimm un sait zue nem: (a) Selig isch der Lyb (Ranze), der di trait het, un d Buse, a däne dü gsugt hesch. 11,28 Na(Er) aba sait: Ja, selig sin, de des Wort Gottes häre un bwahre. (a)

Jesus macht keini Zeiche

(Mt 12,38-42)

11,29 D Lit aba dränge dzue. Do fangt da(er) a un het gsait: Des Gschlecht isch ä beses Gschlecht; (a) s fordert ä Zeiche, aba s wird nem kei Zeiche ge wäre als nur des Zeiche vum Jona. 11,30 Denn we Jona ä Zeiche war fir de Lit vu Ninive, so wird`s au dr Menschebue si fir des Gschlecht. 11,31 D Kenigin vum Süde wird ufträte bim Jingschte Gricht mit d Lit vu däm Gschlecht un wird sie vudamme; denn (a) sie kummt vum End vu dr Welt, z häre de Gschytheit Salomos. Un lueg, do isch me als Salomo. 11,32 D Lit vu Ninive wäre ufträte bim Jingschte Gricht mit däm Gschlecht un wäre's vudamme; denn (a) sie hän Buße gmacht nohch dr Predigt vum Jona. Un lueg, do isch me als Jona.

Bilda vum Lecht

(Mt 5,15; 6,22.23)

11,33 Nemad zindet ä Lecht a un hockt s in ä Eck, au nit unda ä Scheffel, sundern uf d Laichta, dmit, wer inegoht, des Lecht sieht. (a) 11,34 Di Aug isch des Lecht vum Lyb (Ranze). Wenn etze di Aug luta isch, so isch di ganze Lyb (Ranze) lecht; wenn s aba bes isch, so isch au di Lyb (Ranze) finschta. 11,35 So lueg druf, daß nit des Lecht in dir Dunkel isch. 11,36 Wenn etze di Lyb (Ranze) ganz lecht isch un kei Deil a nem finschta isch, dann(dnoh) wird da(er) ganz lecht si, we wenn di s Lecht alaichtet mit hellem Schien.

D Pharisäer un d Schriftglehrti

(Mt 23,1-36)

11,37Als sa(er) noh schwätzt, bittet nen ä Pharisäa, mit nem zue ässä. Un na(er) goht inä un het sich anekockt a d Disch. (a) (b) 11,38 Als des dr Pharisäa sieht, vuwundret da(er) sich, daß sa sich nit (a) vor rem Ässä gwäsche het. 11,39 Dr Herr aba sait zue nem: Ihr Pharisäer, na halte d Becher un Schissle uße sufa; aba aicha Inneres isch voll Raub, Gier un Bosget. 11,40 Ihr Narre, het nit der, der s Ußere gschaffe het, au s Innere gschaffe? 11,41 Gen(Gib) doch, was drinne isch, als Almose, lueg, dann(dnoh) isch äich alles guet(sufa).

11,42 Aba weh äich Pharisäer! Denn na gän(gebt) d Zehnte vu d Minze un d Raute un allaläi Gmes, aba am Recht un (a) a dr Lebi (Liebe) Gottes gehn na vorbi. Doch des soll ma doe un jenes nit losse.

11,43 Weh äich Pharisäer! Denn (a) na hocke gern obena in d Synagoge (Gotteshiisa) un wen greßt si uf fem Markt.

11,44 Weh äich! Denn na sin we die zuedeckte Gräba, iba de d Lit laufe, un wisse`s nit.

11,45 Do git zantwort eina vu d Schriftglehrte un sait zue nem: Meischta, mit däne Wort schmähsch dü uns(üs) au. 11,46 Na(Er) aba sait: Weh au äich Schriftglehrti! Denn na lade d Lit unmeglichi Laschte uf, un na(ihr) selba rihrt sie nit mit nem Finga a.

11,47 Weh äich! Denn na baut d Prophete Grabmäla; (a) äiri Vädare aba hän sie umbrocht. 11,48 So beziige na de Tate äira Vädare; denn sie hän sie umbrocht; un na(ihr) baut tene Grabmäla! 11,49 Drum sait d Gschytheit Gottes: I(Ich) will Prophete un Aposchtel zue nene schicke, un ä baar vu nene wäre sie umbringe un jage, 11,50 dmit gforderet wird vu däm Gschlecht des Bluet vu alle Prophete, des vuschittet isch sit Erschaffig vu dr Welt, 11,51 vu Abels Bluet a bis hi zuem Bluet vum Secharja, der umkumme isch zwische nem Altar un Tempel. Nur, i(ich) sag äich: S wird gforderet wäre vu däm Gschlecht.

11,52 Weh äich Schriftglehrti! Denn na hän d Schlissel zuem Wisse wäggnumme. Ihr selba sin nit inegange un hän au däne gwehrt, de ine wen.

11,53 Un als sa(er) vu dert üsä gange isch, fange d Schriftglehrti un Pharisäer a, sehr (sölli) uf nen izdringe un nen mit viele Froge uszhorche, 11,54 un sin uf d lauer, ob sie ebis üs sinem Muul (Gosch) ha kennte. (a)

S`12. Kapitel

Schwätze vu Gott

(Mt 10,26-33)

12,1 Wärend däm kumme ä baar duusig Lit zämme, so daß sie ibaränanda kumme(uf d Feß schtehn). Do fangt da(er) a un sait zerscht zue sinene Jinger: (a) (b) Hete äich vor rem Suurdeig vu d Pharisäer, des isch d Heuchelei.

12,2 S isch aba (a) nigs vuborge, was nit bekannt wird, un nigs geheim, was ma nit wisse wird. 12,3 Drum, was na im Dunkle sage den, des wird ma im Lecht häre; un was na ins Ohr flischtere in dr Kamma, des wird ma uf d Dächa predige.

12,4 I(Ich) sag äich aba, Freunde: Firchte äich nit vor däne, de d Lyb (Ranze) umbringe un dnohch nigs me doe kenne. 12,5 I(Ich) will äich aba zeigä, vor wäm na äich firchte sollt: Firchte äich vor däm, der, nohch däm ma(er) umbrocht het, au Macht het, in d Hell z werfe. Nur, i(ich) sag äich, vor däm firchte äich. (a) 12,6 Vukauft ma nit fünf Schpatze fir zwei Grosche? Trozdäm isch vor Gott nit eina vu nene vugässä. 12,7 Aba (a) au d Hoor uf äirem Kopf sin alli zehlt. Drum firchte äich nit; na sin bessa als vieli Schpatze. 12,8 I(Ich) sag äich aba: Wer mich(mi) bekannt macht vor d Mensche, den wird au dr Menschebue bekannt mache vor d Engel Gottes. 12,9 Wer mich(mi) aba vuliignet vor d Mensche, der wird vuliignet wäre vor d Engel Gottes. (a) (b) 12,10 Un wer ä Wort gege d Menschebue sait, däm soll s vuge wäre; wer aba d heilige Geischt läschtert, däm soll s nit vuge wäre. (a) (b) 12,11 (a) (b) Wenn sie äich aba abfihre wäre in de Synagoge (Gotteshiisa) un vor d Machthaba un de Obrigkeite, so sorge äich nit, we odr womit na äich vuantworte odr was sa sage solle; 12,12 denn dr heilige Geischt wird äich in der Schtund lehre, was na sage solle.

Gierig si

12,13 S sait aba eina üs sem Volk zue nem: Meischta, sag minem Brueda, daß sa(er) mit ma(mir) des Erbe deile soll. 12,14 Na(Er) aba sait zue nem: Mensch, wer het mich(mi) zuem Richta odr Erbschlichta iba äich bschtimmt? 12,15 Un na(er) sait zue nene: Luege zue un (a) (b) hüete (heete) äich vor alla Habgier; denn nemads läbt dvu, daß sa(er) vieli Sache het.

Dr riche Bur

12,16 Un na(er) sait tene ä Glichnis : S war ä riche Mensch, däm si Feld het guet trage. 12,17 Un na(er) het denkt bi sich selbscht un sait: Was soll i(ich) doe? I(Ich) ha nigs, wohi i(ich) mi Frucht sammle kennt. 12,18 Un sait: Des will i(ich) doe: i(ich) will mi Schiche abbreche un ä greßeri baue (bäue), un will drin sammle all mi Korn un mini Vorrät 12,19 (a) un sag zue minere Seele: Lebi Seele, dü hesch ä große Vorrot fir vieli Johr; etze Rueh di üs, iß, trink un ha guete Muet! 12,20 Aba Gott sait zue nem: Dü Narr! De Nacht wird ma di Seele vu da fordare; un wäm wird dann(dnoh) des ghäre, was dü aghuft hesch? 12,21 So goht`s däm, der sich Schätze sammlet un isch nit rich bi Gott. (a)

Vum falsche un rechte Sorge

(Mt 6,25-33.20.21)

12,22 Na(Er) sait aba zue sinene Jinger: Drum sag i(ich) äich: Sorge nit um aicha Läbä, was na ässä sollt, au nit um äire Lyb (Ranze), was na azehge sollt. 12,23 Denn des Läbä isch me als ses Ässä un dr Lyb (Ranze) me als d Klamotte. 12,24 Luege d Rabe a: sie saje nit, sie ernte au nit, sie hän au kei Kella un keini Schichä, un Gott vusorgt sie doch. Weviel bessa sin na als de Vegel! 12,25 Wer isch unda äich, der, we sehr (sölli) ga(er) sich au drum sorgt, vu sinem Läbä ä Schpanne dzue mache kennt? 12,26 Wenn na etze au des Gringschte nit kennt, wurum sorge na äich um des andare? 12,27 Luege d Lilie a, we sie wachse: sie schpinne nit, sie webe nit. I(Ich) sag äich aba, daß au Salomo in alla sinere Herrlichkeit nit azogä gsi isch we eini vu nene. 12,28 Wenn etze Gott des Gras, des hiit uf fem Feld schtoht un morge in d Ofe gworfe wird, so azeht, weviel me wird da(er) äich azehge, ihr Kleigläubige! 12,29 Drum au ihr, froge nit dnohch, was na ässä odr was na trinke sollt, un mache äich kei Unroeh. 12,30 Nohch däm allem vulange d Heide in dr Welt; aba aicha Vada (Babbe) weiß, daß na des brucht. 12,31 Trachte vielme nohch sinem Rich, so wird äich des alles zuefalle (ge). 12,32 Fircht di nit, dü kleini Herde! Denn s het äirem Vada (Babbe) gfalle, äich (a) des Rich z ge.

12,33 Vukaufe, was na hän, un gän Almose. Mache äich Geldbiidel, de nit alt wäre, ä (a) Schatz, der nemols abnimmt, im Himmel, wo kei Dieb hikummt un den keini Motte frässä. 12,34 Denn wo aicha Schatz isch, do wird au aicha Herz si.

Vum Warte uf des Kumme Chrischti

(Mt 24,43-51)

12,35 (a) (b) Len äiri Lende umgirtet un (c) äiri Lechta brenne 12,36 un sin glich d Lit, de uf ihren Herrn warte, wenn na(er) ufbreche wird vu dr Hochziit, dmit, (a) wenn na(er) kummt un aklopft, sie nem gli druf ufden. 12,37 Selig sin de Knecht, de dr Herr, wenn na(er) kummt, wachend findet. Gwiß, i(ich) sag äich: Na(Er) wird sich schirze un wird sie z Disch bitte un kumme un nene dene. 12,38 Un wenn na(er) kummt in dr zweite odr in dr dritte Nachtwache un findet's so: selig sin sie. 12,39 Des soll na aba wisse: Wenn ä Huusherr gwüßt hät, (a) zue welcha Schtund dr Dieb kummt, so losst da(er) nen nit in si Huus ibreche. 12,40 Sin au ihr parat! Denn dr Menschebue kummt zue einarä Schtund, do ihr's nit meinet.

12,41 Petrus aba sait: Herr, saisch dü des Glichnis zue uns(üs) odr au zue alle? 12,42 Dr Herr aba sait: Wer isch denn dr treue un schlaue Vuwalta, den dr Herr iba sini Lit hockt, dmit da(er) ne zue d rechte Ziit git, was nem zueschtoht? 12,43 Selig isch dr Knecht, den si Herr, wenn na(er) kummt, des doe sieht. 12,44 Gwiß, i(ich) sag äich: Na(Er) wird nen iba alli sini Sache setzä. 12,45 Wenn aba selle Knecht in sinem Herz sait: Mi Herr kummt noh lang nit, un fangt a, de Knecht un Mägde z schla, au z ässä un z trinke un sich vollzsuft, 12,46 dann(dnoh) wird dr Herr vu däm Knecht kumme a nem Dag, a däm ma`s(er's) nit meint, un zue einarä Schtund, de na(er) nit kennt, un wird nen in Schtickli schla losse un wird nem si Deil ge bi d Ungläubige.

12,47 Dr Knecht aba, der d Wille vu sinem Herrn kennt, het aba nigs gmacht noh nohch sinem Wille doe, der wird vieli Schläg lied meße. (a) 12,48 Wer nen aba nit kennt un doe het, was Schläg vudent, wird wenig Schläg liede. Denn wäm viel ge isch, bi däm wird ma viel sueche; un wäm viel avuträut isch, vu däm wird ma um so me fordare.

Wägä Jesus

(Mt 10,34-36)

12,49 I(Ich) bi kumme, ä Fiir azinde uf Erde; was wott i(ich) me ha(liebe), als daß ses scho brennt! 12,50 Aba i(ich) mueß mi zvor daufe(taufe) losse mit einarä Daufi(Taufi), un we isch`s ma(mir) so bang, bis sie fertig(parat) isch! 12,51 Meint da, daß i(ich) kumme bi, Friide z bringe uf Erde? I(Ich) sag: Nei, sundern Zwitracht. 12,52 Denn vu etze a wäre fünf in nem Huus ueis si, dräi gege zwei un zwei gege dräi. 12,53 S wird dr Vada (Babbe) gege d Bue(Suhn) si un d Bue(Suhn) gege d Vada (Babbe), d Muetter gege d Dochta un d Dochta gege d Muetter, d Schwiegamuetter gege d Schwiegadochta un de Schwiegadochta gege d Schwiegamuetter.

Unsri Ziit

12,54 (a) Na(Er) sait aba zue d Lit: Wenn na ä Wolke ufschtiege sähn vum Weschte her, so sage na gli: S git Rägä. Un s gschehe (bassiert) so. 12,55 Un wenn dr Südwind blosst(weht), so sage na: S wird heiß wäre. Un s gschehe (bassiert) so. 12,56 Ihr Heuchla! Iba des Ussähe dr Erde un vum Himmel kennt da urdeile; wurum aba kenne na iba unsri Ziit nit urdeile?

12,57 Wurum aba urdeilt da nit au vu äich üs driba, was recht isch? 12,58 (a) Denn wenn dü mit dinem Gegner zuem Gricht gohsch, so bmeh di uf fem Wäg, vu nem loszkumme, dmit da(er) nit öbbe dich (di) vor d Richta zeht, un dr Richta ibagit di däm Grichtsdena, un de Grichtsdena werfe di ins Gfängnis (Loch). 12,59 I(Ich) sag dir: Dü wirsch vu dert nit ruskumme, bis dü d allaletschte Heller zahlt hesch.

S`13. Kapitel

Dr Undagang vu d Galiläer. D Turm vu Siloah

13,1 S kumme aba zue der Ziit ä baar, de vuzehle nem vu d Galiläern, dere Bluet Pilatus mit ihräm Opfa vumischt het. 13,2 Un Jesus git zantwort un sait zue nene: Meine na, daß de Galiläer me gsindigt hän als alli andere Galiläer, wel sie des erlitte hän? 13,3 I(Ich) sag äich: Nei; sundern wenn na nit Buße den, wäre na alli au so umkumme. 13,4 Odr meine na, daß de achzehn, uf de dr Turm in Siloah flegt un erschlat sie, schuldiga gsi sin als alli andere Lit, de in Jerusalem huuse? 13,5 I(Ich) sag äich: Nei; sundern wenn na nit Buße den, wäre na alli au so umkumme.

S Glichnis vum Fiegebaum

13,6 Na(Er) sait tene aba des Glichnis: S het eina ä Fiegebaum, der war abäut in sinem Wiberg, un na(er) kummt un (a) suecht Frucht druf un findet keini. 13,7 Do sait da(er) zuem Wigärtna: Lueg, i(ich) bi etze dräi Johr lang kumme un ha Frucht gsuecht a däm Fiegebaum, un find keini. So hau nen ab! Was nimmt da(er) däm Bode d Kraft? 13,8 Na(Er) aba git zantwort un sait zue nem: Herr, loß nen noh des Johr, bis i(ich) um nen grabe un nen düngt ha; (a) 13,9 villicht bringt da(er) doch noh Frucht; wenn aba nit, so hau nen ab. (a)

S Kranke Wieb am Sabbat

13,10 (a) Un na(er) lehrt in einarä Synagoge (Gotteshuus) am Sabbat. 13,11 Un lueg, ä Wieb war do, de het sit achzehn Johr ä Geischt, der sie krank macht; un sie war vukribelt un ka sich nimi ufrichte. 13,12 Als aba Jesus sie aluegt, reft da(er) sie zue sich un sait zue nare: Wieb, dü bisch fräi vu dinere Kranket! 13,13 Un legt d Händ(Pfode) uf sie; un gli druf richte sie sich uf un priest Gott. 13,14 Do git zantwort dr Vorschteha vu dr Synagoge (Gotteshuus), denn na(er) war unwillig, daß Jesus am Sabbat heilt, un sait zue d Lit: S sin (a) sechs Däg, a däne ma schaffe soll; a däne kumme un len äich heile, aba nit am Sabbatdag. 13,15 Do git zantwort nem dr Herr un sait: Ihr Heuchla! Bindet nit jeda vu äich am Sabbat si Ochs odr si Esel vu dr Krippe los un fihrt nen zue d Tränke? 13,16 Solltet dann(dnoh) nit de, de doch Abrahams Dochta isch, de dr Sadan scho achzehn Johr bunde het, am Sabbat vu der Fessle glest wäre? 13,17 Un als sa(er) des gsait het, mehn sich alli schäm , de gege nen gsi sin. Un alli Lit freue sich iba alli herrlichi Tate, de durch nen gschähe sin.

Vum Senfkorn un vum Suurdeig

(Mt 13,31-33; Mk 4,30-32)

13,18 Na(Er) aba sait: Wem glicht des Rich Gottes, un womit soll i(ich)'s vuglichä? 13,19 S glicht nem Senfkorn, des ä Mensch nimmt un in sinem Garte sajt; un s isch gwachse un wird ä Baum, un d Vegel vum Himmel wohne(husse) in sinene Äscht.

13,20 Un nomol sait da(er): Womit soll i(ich) des Rich Gottes vuglichä? 13,21 S glich nem Suurdeig, den ä Wieb nimmt un unda ä halbe Zentna Mehl mengt, bis ses ganz durchsäuert war.

Vu d enge Pforte un d vuschlossene Dire

13,22 Un na(er) goht durch d Schtädt un Derfa (Käffa) un lehrt un nimmt si Wäg nohch Jerusalem. 13,23 S sait aba eina zue nem: Herr, meinsch dü, daß nur wenig selig wäre? Na(Er) aba sait zue nene: 13,24 Kämpfe drum, (a) daß na durch de engi Pforte inegehn; denn vieli, des sag i(ich) äich, wäre dnohch vulange, we sie inekumme, un wäre's nit kenne. 13,25 Wenn dr Huusherr ufgschtande isch un de Dire vuschlosse het, un na afange, druße z schtoh un a de Dire z boldare un sage: Herr, doe uns(üs) uf!, dann(dnoh) wird da(er) sage un zue äich sage: (a) I(Ich) kenn äich nit; wo sin na her? 13,26 (a) Dann(Dnoh) den na afange z sage: Mir hän vor dir gässä un trunke, un uf unsere Schtroße hesch dü glehrt. 13,27 Un na(er) wird zue äich sage: I(Ich) kenn äich nit; wo sin na her? Gehn alli vu ma(mir), ihr Ibeltäta! 13,28 (a) Do wird Hile un Zähneklappere si, wenn na d Abraham, Isaak un Jakob un alli Prophete im Rich Gottes aluege, äich aba nüsgworfe sähn. 13,29 Un s wäre kumme vu Oschte un vu Weschte, vu Norde un vum Süde, de (a) z Disch hocke wäre im Rich Gottes. 13,30 Un lueg, s sin Letschti, de wäre die Erschti si, un sin Erschti, de wäre die Letschte si. (a)

Herodes

13,31 Zue der Schtund kumme ä baar Pharisäer un sage zue nem: Mach di uf un gang wäg vu do; denn d Herodes will di umbringe. 13,32 Un na(er) sait zue nene: Gehn hi un sage däm Fuchs: Lueg, i(ich) trib bese Geischta üs un mach gsund hiit un morge, un am dritte Dag wir i(ich) fertig(parat) si. 13,33 Doch mueß i(ich) hiit un morge un in d nägschte Däg nohch wanderä; denn s goht nit a, daß ä Prophet umkumme doet üßahalb vu Jerusalem.

Jesus Kummat iba Jerusalem

(Mt 23,37-39)

13,34 Jerusalem, Jerusalem, de dü umbringsch d Prophete un schteinigsch, de zue dir gschickt wäre, we viel mol(oft) ha i(ich) dini Kinda vusammle welle we ä Henne ihri Gigile (Bibile) unda ihri Fligel, un na hän nit welle! 13,35 Luege, "äicha Huus soll äich wescht glo wäre" (Jeremia 22,5; Psalm 69,26). Aba i(ich) sag äich: Ihr den mi nime säh, bis de Ziit kummt, do na sage den: (a) Globt isch, der do kummt in däm Name vum Herrn!

S`14. Kapitel

Ä Wassasichtige am Sabbat

14,1 Un s isch gschehe (bassiert), daß sa(er) a nem Sabbat in des Huus vumä Obere vu dr Pharisäer kummt, des Brot z ässä, un sie gän acht uf nen. (a) (b) 14,2 Un lueg, do war ä Mensch vor rem, der war wassasichtig. 14,3 Un Jesus fangt a un sait zue d Schriftglehrte un Pharisäer: Isch's recht, am Sabbat z heile odr nit? 14,4 De aba schwiege schtill. Un na(er) langt nen a un heilt nen un losst nen go. 14,5 Un na(er) sait zue nene: Wer isch unda äich, däm si Bue(Suhn) odr si Ochs in d Brunne flegt, un der nen nit drno ruszeht, au am Sabbat? 14,6 Un sie kenne nem druf kei Antwort ge.

D Gäscht

14,7 Na(Er) sait aba ä Glichnis zue d Gäscht, als sa(er) gmerkt het, (a) we sie sueche, obena zue hocke, un sait zue nene: 14,8 (a) Wenn dü vu öbber (ebber) zue d Hochziit glade bisch, so hock di nit obena; denn s kennt eina iglade si, der vornehma isch als dü, 14,9 un dann(dnoh) kummt da, der di iglade het, un sait zue dir: Wiech däm!, un dü mueß dann(dnoh) bschämt unte ane hocke. 14,10 Sundern wenn dü iglade bisch, so gang hi un hock di unte ane, dmit, wenn der kummt, der di iglade het, er zue dir sait: Fründ(Freund), ruck nuf! Dann(Dnoh) wirsch dü Ehri ha vor alle, de mit dir am Disch hocke. 14,11 Denn wer sich selbscht hoch gmacht het, der soll niedrig wäre; un wer sich selbscht niedrig gmacht het, der soll hoch wäre. (a) (b) (c)

14,12 Na(Er) sait aba au zue, däm der nen iglade het: Wenn dü ä Mitdag - odr Obendässä machsch, so lad nit dini Freunde noh dini Breda noh dini Vuwandte noh riche Nochbere i, dmit sie dich (di) nit öbbe wida ilade un dir zruck gän. 14,13 (a) Sundern wenn dü ä Ässä machsch, so lad Armi, Vukrippelti, Lahmi un Blindi i, 14,14 dann(dnoh) wirsch dü selig si, denn sie hän nigs, um s dir zruck ge; s wird dir aba zruck ge wäre bi dr Uferstehig vu dr Grechte. 1. Kor 15,23; Apg 24,15

S große Obendässä

(Mt 22,1-10)

14,15 Als aba eina des ghärt het, der mit am Disch ghockt isch, sait da(er) zue Jesus: Selig isch, der des (a) Brot ißt im Rich Gottes!

14,16 Na(Er) aba sait zue nem: S war ä Mensch, der macht ä großes Obendässä un ladet vieli dzue i. 14,17 Un na(er) schickt sini Knecht üs zue d Schtund vum Obendässä, d Igladene z sage: Kumme, denn s isch alles parat! 14,18 Un sie fange a alli nohchänanda, ä üsred z ha. D erschte sait zue nem: I(Ich) ha ä Acka kauft un mueß nusgoh un nen bschaue; i(ich) bitt di, entschuldig mi. 14,19 Un dr zweite sait: I(Ich) ha fünf Gschpann Ochse kauft un i(ich) gang etzed hi, sie z bschaue; i(ich) bitt di, entschuldig mi. 14,20 Un dr dritte sait: I(Ich) ha ä Wieb gnumme; drum ka i(ich) nit kumme. (a) 14,21 Un d Knecht kummt zruck un sait alles ihräm Herrn. Do wird dr Huusherr zornig un sait zue sinem Knecht: Gang schnell üsä uf d Schtroß un Gasse vu dr Schtadt un fihr die Arme, Vukrippelte, Blindä un Lahme ri. 14,22 Un dr Knecht sait: Herr, s isch gschähe, was dü gsait hesch; s isch aba noh Platz do. 14,23 Un dr Herr sait zue däm Knecht: Gang üsä uf d Landschtroß un a d Zäun un nötig sie rizkumme, daß mi Huus voll wäre. 14,24 Denn i(ich) sag äich, daß keina vu däne Männa, de iglade ware, mi Obendässä schmeckä dät.

Vum Nohchfolge

14,25 S goht aba ä großi Schar Lit mit nem; un na(er) drillt sich um un sait zue nene: 14,26 Wenn öbber (ebber) zue ma(mir) kummt un haßt nit si Vada (Babbe), Muetter, Wieb, Kinda, Breda, Schweschtare un dzue sich selbscht, der ka nit mi Jinger si. (a) (b) (c) 14,27 Un wer nit si Kriiz trait un ma(mir) nohchfolgt, der ka nit mi Jinger si. (a) 14,28 Denn wer isch unda äich, der ä Turm baue (bäue) will un hockt sich nit zvor hi un ibaschlat d Koschte, ob ba(er) genoe het, um s zmache? 14,29 dmit nit, wenn na(er) d Grund glegt het un ka's nit fertig mache, alli, de s sähn, afange, iba nen zue scheltte, 14,30 un sage: Der Ma het agfange z baue (bäue) un ka's nit fertig mache. 14,31 Odr welcha Kenig will sich uf ä Kreg ilo gege ä andere Kenig un hockt sich nit zvor hi un haltet Rot, ob ba(er) mit Zehnduusig mit däm kämpfe ka, der iba nen kummt mit Zwanzigduusig? 14,32 Wenn nit, so schickt da(er) ä Gsandtschaft, solang selle noh wiet isch, un bittet um Friide. 14,33 So au jeda unda äich, der sich nit lossait vu allem, was sa(er) het, der ka nit mi Jinger si. (a)

14,34 Des Salz isch ebis Guetes; wenn aba des Salz nimi salzt, womit soll ma wirze? 14,35 S isch nit fir d Acka noh fir d Mist z ha, sundern ma wird's wägwerfe. Wer Ohre het z häre, der härt zue!

S`15. Kapitel

Vum vulorene Schof

15,1 S kumme zue nem aba Zöllna un Sinda, um nen z häre. 15,2 Un d Pharisäer un di Schriftglehrte hän gschtängert un sage: (a) (b) Der nimmt de Sinda a un ißt mit tene. 15,3 Na(Er) sait aba zue nene des Glichnis: 15,4 (a) Wela Mensch isch unda äich, der hundat Schof het un, wenn na(er) eins vu nene vuliert, nit de nineninzig in dr Wüschte lost un goht däm vulorene nohch, bis sa(er)'s findet? 15,5 Un wenn na(er)'s gfunde het, so legt da(er) sich's uf d Schultare volla Fräid(Freud). 15,6 Un wenn na(er) heimkummt, rueft da(er) sini Freunde un Nochbere un sait zue nene: Fräie(Freue) äich mit ma(mir); denn i(ich) ha mi Schof gfunde, des vulore war. 15,7 I(Ich) sag äich: So wird au Fräid(Freud) im Himmel si iba ei Sinda, der Buße doet, me als iba nineninzig Grechti, de d Buße nit bruche.

Vum vulorene Grosche

15,8 Odr wel Wieb, de zehn Silbagrosche het un einä dvu vuliert, zindet nit ä Lecht a un kehrt s Huus un suecht mit Fließ, bis sie nen findet? 15,9 Un wenn sie nen gfunde het, rueft sie ihri Freundinne un Nochbare un sait: Fräie(Freue) äich mit ma(mir); denn i(ich) ha mi Silbagrosche gfunde, den i(ich) vulore ha. 15,10 So, sag i(ich) äich, wird Fräid(Freud) si vor d Engel Gottes iba ei Sinda, der Buße doet.

Vum vulorene Bue(Suhn)

15,11 Un na(er) sait: Ä Ma het zwei Buebä(Sühn). 15,12 Un dr jingere vu nene sait zuem Vada (Babbe): Gib ma(mir), Vada (Babbe), des Erbdeil, des ma(mir) zueschtoht. Un na(er) deilt Hab un Guet unda sie. 15,13 Un nit lang dnohch sammlet dr jingere Bue(Suhn) alles zämme un zeht in ä fernes Land; un dert (a) bringt da(er) si Erbdeil durch mit Praße. 15,14 Als sa(er) etze all des vubrucht het, kummt ä großi Hungasnot iba jenes Land, un na(er) fangt a z darbe 15,15 un goht hi un hängt sich a ä Birga vu däm Land; der schickt nen uf si Acka, d Säu z hüete (heete). 15,16 Un na(er) wott, si Ranze mit d Schote fille, de de Säu fräße; un nemads git sem. (a) 15,17 Do goht da(er) in sich un sait: We vieli Dagelehna het mi Vada (Babbe), de Brot Massig(Füllig) hän, un i(ich) vugang do vor Hunga! 15,18 I(Ich) will mi ufmache un zue minem Vada (Babbe) go un zue nem sage: Vada (Babbe), i(ich) ha gsindigt gege d Himmel un vor dir. (a) (b) 15,19 I(Ich) bi etze nimi wert, daß i(ich) di Bue(Suhn) heiß; mach mi zue einem vu dinene Dagelehna! 15,20 Un na(er) macht sich uf un kummt zue sinem Vada (Babbe). Als sa(er) aba noh wiet wäg war, luegt si Vada (Babbe), nohch rem üs un s beduurt (jammat) nen; do lauft da(er) un flegt nem um d Hals un küßt nen. 15,21 D Bue(Suhn) aba sait zue nem: Vada (Babbe), i(ich) ha gsindigt gege d Himmel un vor dir; i(ich) bi etze nimi wert, daß i(ich) di Bue(Suhn) heiße doe. 15,22 Aba dr Vada (Babbe) sait zue sinene Knecht: Hole schnell des beschte Gwand (Häß) her un ziehe`s nem a un gän nem ä Ring a sini Hand un Schoeh a sini Feß 15,23 un hole des gmäschtete Kalb un schlachtet's; len uns(üs) ässä un frehlich si! 15,24 Denn der (a) mi Bue(Suhn) war tot un isch wida lebändig wore; na(er) war vulore un isch gfunde wore. Un sie fange a, frehlich z si.

15,25 Aba dr eltere Bue(Suhn) war uf fem Feld. Un als sa(er) nooch zuem Huus kummt, härt da(er) Singe un Tanze 15,26 un reft zue sich eina vu d Knecht, un frogt, was des wär. 15,27 Der aba sait nem: Di Brueda isch kumme, un di Vada (Babbe) het des gmäschtete Kalb gschlachtet, wel la(er) nen gsund wida het. 15,28 (a) Do wird da(er) zornig un wott nit inegoh. Do goht si Vada (Babbe) üsä un bittet nen. 15,29 Na(Er) git zantwort aba un sait zue sinem Vada (Babbe): Lueg, so vieli Johr den i(ich) dir un ha di Gebot noh ne ibaträte, un dü hesch ma(mir) ne ä Bock ge, daß i(ich) mit minene Freunde frehlich gsi wär. 15,30 Etze aba, do der di Bue(Suhn) kumme isch, der di Hab un Guet mit Hure vupraßt het, hesch dü nem des gmäschtete Kalb gschlachtet. 15,31 Na(Er) aba sait zue nem: Mi Bue(Suhn), dü bisch alliziit bi ma(mir), un alles, was mi isch, des isch di. 15,32 Dü solltsch aba frehlich un guete Muetes si; denn der di Brueda war tot un isch wida lebändig wore, na(er) war vulore un isch widagfunde.

S`16. Kapitel

D Vuwalta

16,1 Na(Er) sait aba au zue d Jinger: S war ä riche Ma, der het ä Vuwalta; sela wird bi nem agschwärzt, na(er) vuschwändet si Hab un Guet. 16,2 Un na(er) losst nen ruefä un sait zue nem: Was her i(ich) do vu dir? Gib Antwort iba di Vuwaltig; denn dü kannsch etze nimi Vuwalta si. 16,3 Dr Vuwalta sait bi sich selbscht: Was soll i doe? Mi Herr nimmt ma(mir) s Amt; grabe ka i nit, au schäm i(ich) mi z bettle. 16,4 I(Ich) weiß, was i(ich) doe will, dmit sie mi in ihri Hiisa ufnähmä, wenn i vum Amt wäg bi. 16,5 Un na(er) reft zue sich de Schuldna vu sinem Herrn, jeda fir sich, un frogt d erschte: Weviel bisch dü minem Herrn schuldig? 16,6 Na(Er) sait: Hundat Eima El. Un na(er) sait zue nem: Nimm di Schuldbref, hock di hi un schrib gschwind fuchzig. 16,7 Dnohch frogt da(er) d zweite: Dü aba, weviel bisch dü schuldig? Na(Er) sait: Hundat Sack Weize. Un na(er) sait zue nem: Nimm di Schuldbref un schrib achtzig.

16,8 Un dr Herr lobt d untreue Vuwalta, wel la(er) schlau gfeilscht het; denn de (a) Kinda vu d Welt sin unda sich schlaua als de Kinda vum Lecht. 16,9 Un i(ich) sag äich: Mache äich Freunde mit däm ungrechte Mammon, dmit, wenn na(er) z End goht, sie äich ufnähmä in d ewige Hitte. (a) (b) (c)

Vu d Treui

16,10 Wer (a) im Kleinschte treu isch, der isch au im Große treu; un wer im Kleinschte ungrecht isch, der isch au im Große ungrecht. 16,11 Wenn na etze mit däm ungrechte Mammon nit treu sin, wer wird äich des wahre Guet avuträue? 16,12 Un wenn na mit däm fremde Guet nit treu sin, wer wird äich ge, was äich isch? 16,13 Kei Knecht ka zwei Herre dene; entweda na(er) wird d eine hasse un d andere liebe, odr na(er) wird a däm eine hänge un d andere vuachte. Ihr kennt nit Gott dene un däm Mammon. (a)

D Pharisäer

16,14 Des alles häre d Pharisäer. De ware geldgierig un schelte iba nen. 16,15 Un na(er) sait zue nene: Ihr sin's, de na (a) äich selbscht grecht mache vor d Lit; aba Gott kennt äiri Herze; denn was hoch isch bi d Mensche, des isch ä Greuel vor Gott.

16,16 Des Gesetz un de Prophete gehn bis zue Johannes. Vu do a wird des Evangelium vum Rich Gottes predigt, un jeda drängt sich mit Gwalt inä. 16,17 S isch aba lichta, daß Himmel un d Erde vugehn, als daß ä (a) Tipfeli vum Gsetz flegt. 16,18 Wer sich schiedet vu sinem Wieb un hirotet ä anderi, der bricht d Ee; un wer de vu ihräm Ma Gschiedeni hirotet, der bricht au d Ee. (a) (b)

Vum arme Lazarus

16,19 S war aba ä riche Ma, der het Klamotte in Purpur un koschtbara Leine un läbt alli Däg herrlich un in Fräid(Freud). 16,20 S war aba ä Arme mit Name Lazarus, der lit vor sinere Dire voll mit Gschwir 16,21 un wott, sich satt ässä mit däm, was vum Riche Disch abeflegt; dzue kumme au d Hund un leckte sini Gschwir. 16,22 S isch gschehe (bassiert), daß der Arme schtirbt, un na(er) wird vu d Engel trage in Abrahams Schoß. D riche Ma aba schtirbt au un wird beerdigt(bierdigt). 16,23 Als sa(er) etze in dr Hell war, hebt da(er) sini Auge uf vu sinere Qual un sieht Abraham vu wietem un Lazarus in sinem Schoß. 16,24 Un na(er) reft: Vada (Babbe) Abraham, erbarm di un schick Lazarus, dmit da(er) d Schpitze vu sinem Finga ins Wassa täucht un ma(mir) d Zunge kehlt; denn i(ich) lied Pein in däne Flamme. 16,25 Abraham aba sait: Denk zruck, Bue(Suhn), daß dü (a) di Guetes gregt hesch in dinem Läbä, Lazarus dgege het Beses gregt; etze wird da(er) do treschtet, un dü wirsch quällt. 16,26 Un dribanüs bschtoht zwische uns(üs) un äich ä großi Kluft, daß nemads, der vu do zue äich dure will, derthi kumme ka un au nemads vu dert zue uns(üs) riba. 16,27 Do sait da(er): So bitt i(ich) di, Vada (Babbe), daß dü nen schicksch zue minem Vada (Babbe) ins Huus; 16,28 denn i(ich) ha noh fünf Breda, de soll la warne, dmit sie nit au kumme a der Platz dr Qual. 16,29 Abraham sait: Sie hän Moses un d Prophete; de solle sie häre. (a) 16,30 Na(Er) aba sait: Nei, Vada (Babbe) Abraham, sundern wenn eina vu d Dote zue nene goht, so däte sie Buße doe. 16,31 Na(Er) sait zue nem: Häre sie Moses un d Prophete nit, so wäre sie sich au nit ibaziige losse, wenn öbber (ebber) vu d Dote ufschtoh dät.

S´17. Kapitel

Wäggoh. Vu d Vugebig

(Mt 18,6.7.15.21.22; Mk 9,42)

17,1 Na(Er) sait aba zue sinene Jinger: S isch unmeglich, daß keini Vusöhrige kumme; aba weh däm, durch den sie kumme! 17,2 S wär bessa fir nen, daß ma ä Mihlischtei a si Hals hängt un werft nen ins Meer, als daß sa(er) eina vu dr Kliene zuem Wäggoh vufihrt. 17,3 Hete äich!

Wenn di Brueda sindigt, so wies nen zrecht; un wenn sen reut, vugib nem. (a) 17,4 Un wenn na(er) siebemol am Dag a da sindige doet un siebemol wida zue da kummt un sait: S reut mi!, so sollsch dü nem vuge. (a)

D Kraft vum Glaube

17,5 Un d Aposchtel sage zuem Herrn: Schtärk uns(üs) d Glaube! 17,6 Dr Herr aba sait: Wenn na Glaube hättet so groß we ä Senfkorn, dann(dnoh) kennte na zue däm Mulbeerbaum sage: Rieß di üs un pflanz di ins Meer!, un na(er) wird äich folge. (a) (b)

Vum Knechtslohn

17,7 Wer unda äich het ä Knecht, der pflögt odr doet Viecha weide, un sait nem, wenn na vum Feld heimkummt: Kumm gli her un hock di a d Disch? 17,8 Wird da(er) nit vielme zue nem sage: Mach ma s Obendässä, schirz di un den(dien) ma, bis i(ich) gässä un trunke ha; dnohch sollsch dü au ässä un trinke? 17,9 Dankt da öbbe däm Knecht, daß sa(er) doe het, was bifohle war? 17,10 So au ihr! Wenn na alles doe hän, was äich bifohle isch, so sage na: Mir sin unnützi Knecht; (a) ma(mir) hän doe, was ma(mir) z doe schuldig ware.

Zehn Üssätzigi

17,11 Un s isch gschehe (bassiert), (a) (b) als sa(er) nohch Jerusalem gwanderet isch, daß sa(er) durch Samarien un Galiläa hi zeht. 17,12 Un als sa(er) in ä Dorf (Kaff) kummt, träffe nen ziehe üssätzigi Männa; (a) de schtehn vu wietem 17,13 un hebe ihri Schtimm un sage: Jesus, lebe Meischta, erbarm di uns(üs)! 17,14 Un als sa(er) sie aluegt, sait da(er) zue nene: (a) Gehn hi un zeige äich d Prieschta (Pfarra)! Un s isch gschehe (bassiert), als sie higehn, do wäre sie sufa. 17,15 Eina aba unda däne, als sa(er) sieht, daß sa gsund wore war, kehrt da um un priest Gott mit luta Schtimm 17,16 un flegt ane uf si Gsicht ( Visasch ) vor d Feß vu Jesus; un dankt nem. Un des war ä Samariter. 17,17 Jesus aba git zantwort un sait: Sin nit alli zehn sufa wore? Wo sin aba de nin? 17,18 Het sich sunscht keina gfunde, der wida umkehrt isch, um Gott d Ehri z ge, als nur der Fremde? 17,19 Un na(er) sait zue nem: Schtand uf, gang hi; (a) di Glaube het dir ghulfe.

S Kumme vum Gottesrich

(Mt 24; Mk 13)

17,20 Als sa(er) aba vu d Pharisäer gfrogt wird: Wenn kummt s Rich Gottes?, git da(er) zantwort däne un sait: (a) S Rich Gottes kummt nit so, daß ma zueluege ka; 17,21 ma wird au nit sage: Lueg, do isch`s! odr: Dert isch`s! Denn lueg, s Rich Gottes isch midde unda äich.

17,22 Na(Er) sait aba zue d Jinger: S wird de Ziit kumme, in der na wotte , säh eina vu d Däg vum Menschebue, un wäre nen nit säh. 17,23 Un sie wäre zue äich sage: Lueg, do! odr: Lueg, dert! Gehn nit hi un laufe ne nit nohch! 17,24 Denn we dr Blitz ufblitzt un laichtet vu einem End vum Himmel bis zuem andre, so wird dr Menschebue a sinem Dag si. 17,25 Zvor aba mueß sa viel liede un rüssgworfe wäre vu däm Gschlecht. (a) 17,26 Un we`s gschehe (bassiert) isch (a) zue d Ziit vum Noah, so wird's au gschähe in d Däg vum Menschebue: 17,27 sie ässä, sie trinke, sie hirote, sie len sich hirote bis zue däm Dag, a däm Noah in d Arche goht un d Sintflut kummt un sie kumme alli um. 17,28 Ebenso, we`s gschehe (bassiert) isch (a) zue d Ziit vum Lot: Sie ässä, sie trinke, sie kaufe, sie vukaufe, sie pflanze, sie baue (bäue); 17,29 a däm Dag aba, als Lot üs Sodom goht, do rägnet`s Fiir un Schwefel vum Himmel un sie kumme alli um. 17,30 Uf de Art wird's au däne go a däm Dag, wenn dr Menschebue bekannt gmacht wird .

17,31 Wer a däne Däg uf fem Dach isch un sini Sache im Huus het, der schtiegt nit abe, um sie zue hole. Un ebeso, wer uf fem Feld isch, der wend sich nit um nohch rem, was hinda nem isch. 17,32 Denke a (a) Lot si Wieb! 17,33 Wer si Läbä z gregä suecht, der wird`s vuliere; un wer`s vuliere wird, der wird`s gwinne. (a) 17,34 I(Ich) sag äich: In sellare Nacht wäre zwei uf fem Bett liege; dr eine wird agnumme, dr andre wird priesge wäre. 17,35 Zwei Wieba wäre mitänanda Korn mahle; de eini wird agnumme, de andri wird priesge wäre. 17,36 Zwei wäre uf fem Feld si; dr eine wird agnumme, dr andre wird priesge werden (vgl. Mt 24,40). 17,37 Un sie fange a un froge nen: Herr, wo? Na(Er) aba sait zue nene: Wo d Aas ( Cheib) isch, do sammle sich au d Geia.

S`18. Kapitel

Vu d bittende Witwe

18,1 Na(Er) sait tene aba ä Glichnis driba, daß sie (a) alliziit bäte un nit nohlen, 18,2 un sait: S war ä Richta in eina Schtadt, der firchtet sich nit vor Gott un schüücht sich vor keinem Mensch. 18,3 S war aba ä Witwe in dselbe Schtadt, de kummt zue nem un sait: Schaff ma Recht gege mini Feinde! 18,4 Un na(er) wott lang nit. Dnohch aba het da(er) denkt bi sich selba: Wenn i(ich) mi scho vor Gott nit fircht noh vor keinem Mensch mi schiech, 18,5 will i(ich) doch däre Witwe, (a) wel sie ma(mir) soviel Meh macht, Recht schaffe, dmit sie nit zletscht kummt un ma(mir) ins Gsicht (Visasch) schlat.

18,6 Do sait dr Herr: Häre, was dr ungrechte Richta sait! 18,7 Soll do Gott nit au Recht schaffe sinene Üserwählte, de zue nem Dag un Nacht ruefä, un soll la(er)'s bi nene lang nuszeh? 18,8 I(Ich) sag äich: Na(Er) wird däne Recht schaffe in Kürzi. Doch wenn dr Menschebue kumme wird, meinsch dü, na(er) wird Glaube finde uf Erde?

Vum Pharisäer un Zöllna

18,9 Na(Er) sait aba zue ä baar, de (a) sich ibilde, fromm zue si, un hän nen vuachtet, des Glichnis: 18,10 S gehn zwei nuf in d Tempel, um z bäte, dr eine ä Pharisäer, dr andre ä Zöllna. 18,11 (a) Dr Pharisäer schtoht fir sich un bäte so: I(Ich) dank dir, Gott, daß i(ich) nit bi we di andre Lit, Raiba (Deb, Vubrecha), Gauna, Ehebrecha odr au we der Zöllna. 18,12 I(Ich) fascht zweimol in dr Wuche un (a) gib d Zehnte vu allem, was i(ich) inihm. 18,13 Dr Zöllna aba schtoht vu wietem, wott au d Auge nit ufhebe zuem Himmel, sundern schlat a sini Bruscht un sait: Gott, si mir Sinda gnädig! (a) 18,14 I(Ich) sag äich: (a) Der goht fir grecht bfunde nab in si Huus, nit selle. Denn wer sich selbscht hoch macht , der wird niedrig gmacht wäre; un (b) (c) wer sich selbscht niedrig macht, der wird hoch gmacht wäre.

D Kinda

(Mt 19,13-15; Mk 10,13-16)

18,15 Sie bringe au kleini Kinda zue nem, dmit da(er) sie arihre soll. Als des aba d Jinger sähn, fahre sie sie a. 18,16 Aba Jesus reft sie zue sich un sait: Len de Kinda zue ma kumme un wehret däne nit, denn däne ghärt des Rich Gottes. 18,17 Gwiß, i(ich) sag äich: Wer nit des Rich Gottes animmt we ä Kind, der wird nit inekumme.

D Gfahr vum Rich si

(Mt 19,16-26; Mk 10,17-27)

18,18 Un s frogt nen eina vu Obe un sait: Guete Meischta, was mueß i(ich) doe, dmit i(ich) s ewige Läbä greg (ererbe)? 18,19 Jesus aba sait zue nem: Was saisch dü zue ma(mir) guet? Nemad isch guet als Gott ällei. 18,20 Dü kennsch d Gebote: (a) "Dü sollsch nit eebreche; dü sollsch nemet umbringe; dü sollsch nit schtähle; dü sollsch nit falschi Ziignis (Züügnis) schwätze; dü sollsch di Vada (Babbe) un di Muetter ehre!" 18,21 Na(Er) aba sait: Des ha i(ich) alles ghalte vu klei uf. 18,22 Als Jesus des ghärt het, sait da(er) zue nem: S fehlt dir noh eis. Vukauf alles, was dü hesch, un gib's d Arme, so wirsch dü ä (a) Schatz im Himmel ha, un kumm un folg ma(mir) nohch! 18,23 Als sa des aba ghärt het, wird da(er) truurig; denn na(er) war sehr (sölli) rich.

18,24 Als aba Jesus sieht, daß sa(er) truurig wore isch, sait da(er): We schwer kumme di Riche in s Rich Gottes! 18,25 Denn s isch lichta, daß ä Kamel durch ä Nodelöhr goht, als daß ä Richä in s Rich Gottes kummt. 18,26 Do sage, de des ghärt hän: Wer ka dann(dnoh) selig wäre? 18,27 Na(Er) aba sait: Was bi d Lit unmeglich isch, des isch bi Gott meglich.

D Lohn

(Mt 19,27-30; Mk 10,28-31)

18,28 Do sait Petrus: Lueg, ma(mir) hän, was ma(mir) ka hän, vulo un sin dir nohchgange. 18,29 Na(Er) aba sait zue nene: gwiß, i(ich) sag äich: S isch nemads, der Huus odr Wieb odr Breda odr Eltere odr Kinda vulosst um s Rich Gottes wille, 18,30 der`s nit vielfach wida gregt in der Ziit un in dr zuekinftige Welt s ewige Läbä.

Jesus wird Liede

(Mt 20,17-19; Mk 10,32-34)

18,31 (a) Na(Er) nimmt aba zue sich de Zwöelf un sait zue nene: Luege, ma(mir) gehn nuf nohch Jerusalem, un s wird alles gmacht wäre, (b) was gschribe isch durch d Prophete vum Menschebue. 18,32 Denn na(er) wird ibaantwortet wäre d Heide, un na(er) wird gscholte un gschla un agschpuckt wäre, 18,33 un sie wäre nen üsbeitsche un umbringe; un am dritte Dag wird da ufschtoh. 18,34 De aba begriffä nigs dvu, un (a) (b) dr Sinn vum Gsaite war rene vuborge, un sie vuschten nit, was dmit gmeint war.

D Heilig vumä Blindä bi Jericho

(Mt 20,29-34; Mk 10,46-52)

18,35 S isch gschehe (bassiert), als sa in d Nechi vu Jericho kummt, daß ä Blindä am Wäg hockt un bettlet het. 18,36 Als sa(er) aba de Lit ghärt het, de vorbigehn, frogt da, was des wär. 18,37 Do vuzehle sie nem, Jesus vu Nazareth goht vorbi. 18,38 Un na(er) reft: Jesus, dü Bue(Suhn) David, erbarm di wägä mir! 18,39 De aba vornedra gehn, fahre nen a, na(er) soll schwiege. Na(Er) aba brellt noh viel me: Dü Bue(Suhn) David, erbarm di wägä mir! 18,40 Jesus aba bliebt schtoh un losst nen zue sich fihre. Als sa aba necha kummt, frogt da(er) nen: 18,41 Was willsch dü, daß i(ich) fir di doe soll? Na(Er) sait: Herr, daß i(ich) luege ka. 18,42 Un Jesus sait zue nem: Lueg etze! (a) Di Glaube het dir ghulfe. 18,43 Un gli druf kann na luege un goht nem nohch un priest Gott. Un alli Lit, des`s gsähne hän, lobe Gott.

S`19. Kapitel

Zachäus

19,1 Un na(er) goht nohch Jericho inä un zeht durch. 19,2 Un lueg, do war ä Ma mit Name Zachäus, der war ä Oberschte vu d Zöllna un war rich. 19,3 Un na(er) wott, Jesus gern säh, wer ra wär, un ka`s nit wägä d Lit; denn na(er) war klei vu Gschtalt. 19,4 Un na(er) lauft vorus un schtiegt uf ä Mulbeerbaum, um nen z säh; denn dert soll la(er) durchkumme. 19,5 Un als Jesus a de Schtell kummt, luegt da ufe un sait zue nem: Zachäus, schtieg schnell rab; denn i(ich) mueß hiit in dinem Huus ikehre. 19,6 Un na(er) schtiegt schnell rab un nimmt nen uf mit Fräid(Freud). 19,7 Als sie des sähn, hän sie alli gschtängert un gsait: Bi nem Sinda isch scha(er) ikehrt. (a) 19,8 Zachäus aba kummt vor d Herr un sait: Lueg, Herr, d Hälfti vu minem Hab un Guet gib i(ich) d Arme, un wenn i(ich) eina bschiese ha, so gib i(ich) s vierfach zruck. (a) (b) 19,9 Jesus aba sait zue nem: Hiit isch däm Huus Heil widafahre, denn (a) au er isch Abrahams Bue(Suhn). 19,10 Denn dr Menschebue isch kumme, zuem sueche un selig z mache, was vulore isch. (a) (b) (c)

Vu d avuträute Pfund

(Mt 25,14-30)

19,11 Als sie etze zueghert hä, sait da(er) ä wietares Glichnis; denn na(er) war nooch bi Jerusalem, un sie meine, s Rich Gottes dät gli druf bekannt wäre. 19,12 Un na(er) sait: Ä Firscht zeht in ä fernes Land, um ä Kenigrich z gregä un dann(dnoh) zruckzku. 19,13 Der losst zehn vu sinene Knecht ruefä un git tene zehn Pfund un sait zue nene: Handle (Feilsche) dmit, bis i(ich) widakumm! 19,14 Sini Birga aba ware nem bess un schickte ä Gsandtschaft hinda nem her un len sage: (a) Mir wen nit, daß der iba uns(üs) herrscht. 19,15 Un s isch gschehe (bassiert), als sa(er) widakummt, nohch däm ma(er) des Kenigrich gregt het, do losst da de Knecht ruefä, däne na(er) des Geld ge het, um z häre, was jeda gfeilscht het. 19,16 Do kummt d erschte dzue un sait: Herr, di Pfund het zehn Pfund ibrocht. 19,17 Un na(er) sait zue nem: Recht so, dü tichtige Knecht; (a) wel dü im Kleinschte treu gsi bisch, sollsch dü Macht ha iba zehn Schtädt. 19,18 D zweite kummt au un sait: Herr, di Pfund het fünf Pfund ibrocht. 19,19 Zue däm sait da(er) au: Un dü sollsch iba fünf Schtädt si. 19,20 Un dr dritte kummt un sait: Herr, lueg, do isch di Pfund, des i(ich) in ä Duech vuwahrt ha; 19,21 denn i(ich) ha mi gfirchtet vor da(dir), wel dü ä härte Ma bisch; dü nimmsch, was dü nit aglegt hesch, un erntesch, was dü nit gsajt hesch. 19,22 Na(Er) sait zue nem: Mit dinem eigene Wort richte i(ich) di, dü bese Knecht. Dü hesch gwißt, daß i(ich) ä härte Ma bi, nimm, was i(ich) nit aglegt ha, un ernt, was i(ich) nit gsajt ha: 19,23 wurum hesch dü dann(dnoh) mi Geld nit zue d Bank brocht? Un wenn i(ich) zruckkumme wär, hät ich's mit Zinse igfordert. 19,24 Un na(er) sait zue däne, de däbischtehn: Nähme des Pfund vu nem un gän's däm, der de zehn Pfund het. 19,25 Un sie sage zue nem: Herr, na(er) het doch scho zehn Pfund. 19,26 I(Ich) sag äich aba: Wer do het, däm wird ge wäre; vum däm aba, der nit het, wird au des gnumme wäre, was sa het. (a) (b) 19,27 Doch de mini Feinde (Gegna), de nit wen, daß i(ich) ihr Kenig wär, hole sie her un macht sie vor ma(mir) fertig.

Jesus in Jerusalem

(Mt 21,1-11; Mk 11,1-10; Joh 12,12-16)

19,28 Un als sa(er) des gsait het, goht da(er) vora un zeht nuf nohch Jerusalem. 19,29 Un s isch gschehe (bassiert), als sa(er) nohch vu Betfage un Betanien a d Berg kummt, der Elberg heißt, do schickt da(er) zwei Jinger 19,30 un sait: Gehn hi in des Dorf (Kaff), des vor uns(üs) lit. Un wenn na rikumme, den na ä Esili abunde finde, uf däm noh ne ä Mensch gsässä het; bindet`s los un hole's her! 19,31 Un wenn äich öbber (ebber) froge doet: Wurum bindet na`s los?, dann(dnoh) sage na: Dr Herr bruch`s. 19,32 Un de na(er) gschickt het, gehn hi un finde's, we na(er) zue nene gsait het. 19,33 Als sie aba des Esili losbinde, sage sini Herre zue nene: Wurum binde na des Esili los? 19,34 De aba sage: Dr Herr bruch`s. 19,35 Un sie bringe's zue Jesus un werfe ihri Kleida uf des Esili un hocke Jesus druf. 19,36 Als sa(er) etze nazeht, lege sie ihri Kleida uf d Wäg. 19,37 Un als sa(er) scho nooch am Schtich vum Elberg war, fange de ganze Lit mit d Jinger a, mit Fräid(Freud) Gott z lobe mit luta Schtimm iba alli Tate, de sie gsähne hän, 19,38 un sage: (a) Globt isch, der do kummt, dr Kenig, in däm Name vum Herrn! (b) Friide isch im Himmel un Ehri in dr Hechi! 19,39 Un ä baar Pharisäer sage zue nem: Meischta, wies doch dini Jinger zrecht! 19,40 Na(Er) git zantwort un sait: I(Ich) sag äich: Wenn de schwiege den, so wäre de Schtei (Wackes) brelle.

Jesus hiilt iba Jerusalem

19,41 Un als sa(er) nooch hikummt, luegt da(er) de Schtadt a un hiilt iba sie 19,42 un sait: (a) Wenn doch au dü kenne dätsch zue d Ziit, was da zuem Friide dent! (b) Aba etze isch's vor dinene Auge vuborge. 19,43 Denn s wird ä Ziit iba di kumme, do wäre dini Feinde (Gegna) um di ä Wall ufwerfe, dich (di) belagere un vu alle Siete agriffä, 19,44 un wäre di däm Bode gliechmache samt dinene Kinda in da(dir) un (a) kei Schtei (Wackes) uf däm andere losse in da(dir), wel dü de Ziit nit erkennt hesch, in der dü heimgsuecht wore bisch.

D Tempel

(Mt 21,12-16; Mk 11,15-18; Joh 2,13-16)

19,45 Un na(er) goht in d Tempel un fangt a, d Händla üsztriebe, 19,46 un sait zue nene: S schtoht gschribe (Jesaja 56,7): "Mi Huus soll ä Bäthuus si"; ihr aba hän`s zue na (a) Raibahehli gmacht. 19,47 Un na(er) lehrt jede Dag im Tempel. Aba d Hohenprieschta un Schriftglehrti un de Agsähene vum Volk vulange dnohch, daß sie nen umbringe, 19,48 un find nit, we sie`s mache solle; denn des ganze Volk hengt nem a un het uf nen ghärt.

S`20. Kapitel

D Frog nohch Jesu Vollmacht

(Mt 21,23-27; Mk 11,27-33)

20,1 Un s isch gschehe (bassiert) amä Dag, als sa(er) des Volk lehrt im Tempel un predigt s Evangelium, do kumme zue nem d Hohenprieschta un Schriftglehrti mit d Älteschte 20,2 un sage zue nem: Sag uns(üs), üs welcha Vollmacht doesch dü des? odr wer het dir de Vollmacht ge? 20,3 Na(Er) aba git zantwort un sait zue nene: I(Ich) will äich au ä Sach froge; sage ma(mir): 20,4 De Daufi(Taufi) vum Johannes - war sie vum Himmel odr vu Mensche? 20,5 Sie aba luege bi sich selbscht un sage: Sage ma(mir), vum Himmel, so wird da(er) sage: Wurum hän na nem nit glaubt? 20,6 Sage ma(mir) aba, vu Mensche, so wird uns(üs) alles Volk schteinige; denn sie sin ibaziigt, daß Johannes ä Prophet war. 20,7 Un sie antwortete, sie wüßte nit, wo sie her wär. 20,8 Un Jesus sait zue nene: So sag i(ich) äich au nit, üs welcha Vollmacht i(ich) des doe.

Vu d bese Wigärtna

(Mt 21,33-46; Mk 12,1-12)

20,9 Na(Er) fangt aba a, däm Volk des Glichnis z sage: Ä Mensch legt ä Wiberg a un vudlehnten a Wigärtna un goht üßa Landes fir ä langi Ziit. 20,10 (a) Un als de Ziit kummt, schickt da(er) ä Knecht zue d Wigärtna, dmit sie nem si Adeil gän vu d Frucht vum Wiberg. Aba de Wigärtna schlen nen un schickte nen mit leere Händ(Pfode) fort. 20,11 Un na(er) schickt noh ä zweite Knecht; sie aba schlen den au un schellte nen un schickte nen mit leere Händ(Pfode) fort. 20,12 Un na(er) schickt noh ä dritte; sie aba schlen nen au bluetig un schtoße nen üsä. 20,13 Do sait dr Herr vum Wiberg: Was soll i(ich) doe? I(Ich) will mi lebe Bue(Suhn) schicke; vor däm wäre sie sich doch scheue.

20,14 Als aba de Wigärtna d Bue(Suhn) sähn, denke sie bi sich selbscht un sage: Des isch dr Erbe; len uns(üs) nen umbringe, dmit s Erbe unsa isch! 20,15 Un sie schtoße nen üsä vor d Wiberg un bringe nen um. Was wird etze dr Herr vum Wiberg mit tene doe? 20,16 Na(Er) wird kumme un de Wigärtna umbringe un si Wiberg andere ge.

Als sie des ghärt hän, sage sie: Nur des nit! 20,17 Na(Er) aba luegt sie a un sait: Was bediitet dann(dnoh) des, was gschribe schtoht (Psalm 118,22): "Dr Schtei (Wackes), den d Bäulit rüssgworfe hän, der isch zuem Eckschtei gworde"? 20,18 Wer uf den Schtei (Wackes) flegt, der wird zerschelle; (a) uf wen na(er) aba flegt, den wird da zermalme. 20,19 Un de Schriftglehrti un Hohenprieschta vulange dnohch, Hand a nen z lege noh in dselbe Schtund, un (a) firchte sich doch vor rem Volk; denn sie hän vuschtande, daß sa(er) uf sie hi des Glichnis gsait het.

D Frog nohch d Schtiir (Zinsgrosche)

(Mt 22,15-22; Mk 12,13-17)

20,20 Un sie gän acht un schickte Lit üs, de sich schtelle solle, als wäre sie fromm; (a) (b) de solle nen fange in sinene Worte, dmit ma nen ibaantworte kennt dr Obrigkeit un Gwalt vum Schtatthalta. 20,21 Un sie froge nen un sage: Meischta, ma(mir) wisse, daß dü ufrichtig schwätzesch un lehrsch un achtesch nit des Asähe dr Lit, sundern dü lehrsch d Wäg Gottes recht. 20,22 Isch's recht, daß ma(mir) däm Kaisa Schtiire (Zinsgrosche) zahle odr nit? 20,23 Na(Er) aba merkt ihri Lischt un sait zue nene: 20,24 Zeigt ma ä Silbagrosche! Wem si Bild un Ufschrift het da? Sie sage: Des Kaisa`s. 20,25 Na(Er) aba sait zue nene: So gän däm Kaisa, was vum Kaisa isch, un Gott, was Gottes isch! 20,26 Un sie kenne nen in sinene Worte nit fange vor rem Volk un wundre sich iba sini Antwort un schwiege schtill.

D Frog nohch d Uferschtehig

(Mt 22,23-33.46; Mk 12,18-27.34)

20,27 Do kumme zue nem ä baar Sadduzäer, de lehre, s git keini Uferschtehig, un froge nen un sage: 20,28 Meischta, Moses het uns(üs) vorgschribe (5. Moses 25,5.6): "Wenn öbber (ebber) schtirbt, der ä Wieb het, aba keini Kinda, so soll si Brueda sie zuem Wieb nähmä un sinem Brueda Nohchkumme mache." 20,29 Do ware siebä Breda. Dr erschte nimmt ä Wieb un schtirbt kinderlos. 20,30 Un dr zweite nimmt sie, 20,31 un dr dritte; gnau so alli siebä, sie hindalen keini Kinda un schterbe. 20,32 Zletscht schtirbt au des Wieb. 20,33 Aba in dr Uferschtehig: wäm si Wieb wird sie si unda däne? Denn alli siebä hän sie als Wieb ka. 20,34 Un Jesus sait zue nene: De Kinda vu d Welt hirote un len sich hirote; 20,35 wer aba gwirdigt wär, sälli Welt z gregä in dr Uferschtehig vu d Dote, de wäre nit hirote noh sich vuhirote. 20,36 Denn sie kenne etze au nit schterbe; denn sie sin d Engel glich un (a) Gottes Kinda, wel sie Kinda vu dr Uferschtehig sin. 20,37 Daß aba di Dote ufschtoh den, druf het au Moses hiditet bim Dornbusch, wo na(er) d Herrn nennt Gott Abrahams un Gott Isaaks un Gott Jakobs (2. Moses 3,6). 20,38 Gott aba isch nit ä Gott vu d Dote, sundern dr Lebändige; denn (a) in nem läbä sie alli.

20,39 Do antworte ä baar Schriftglehrti un sage: Meischta, dü hesch`s recht gsait. 20,40 Un sie dräue(wage) nimi, nen ebis zue froge.

D Frog nohch rem Davidsbue

(Mt 22,41-44; Mk 12,35-37)

20,41 Na(Er) sait aba zue nene: Wieso sag sie, dr Chrischtus isch David Bue(Suhn)? 20,42 Denn David selbscht sait im Psalmbuech (Psalm 110,1): "Dr Herr sait zue minem Herrn: Hock di zue minere Rechte, 20,43 bis i(ich) dini Feinde (Gegna) zuem Schemel dina Feß mach." 20,44 David nennt nen also ä Herrn; we isch scha(er) dann(dnoh) si Bue(Suhn)?

Schriftglehrti

(Mt 23,5-7)

20,45 Als aba alli Lit zuehärä, sait da(er) zue sinene Jinger: 20,46 Hete äich vor d Schriftglehrte, denn de liebe, in lange Gwända rumzlaufe, un len sich gern greße uf fem Markt un (a) hocke gern obena in d Synagoge (Gotteshiisa) un z Disch; 20,47 sie frässä de Hiisa vu d Witwe un vurichte zuem Schien langi Gibäte. De wäre ä um so härteres Urteil gregä.

S`21. Kapitel

D Witwe

(Mk 12,41-44)

21,1 Na(Er) luegt aba hoch un sieht, we di Riche ihri Opfa in d Gotteskaschte inelege. 21,2 Na(Er) sieht aba au ä armi Witwe, de legt dert zwei Scherfli ine. 21,3 Un na(er) sait: Gwiß, i(ich) sag äich: De armi Witwe het me als de alli ineglegt. 21,4 Denn de alli hän ebis vu ihräm Ibafluß zuem Opfa ineglegt; sie aba het vu ihra Armut alles ineglegt, was sie zuem Läbä het. (a)

(Mt 24,1-36; Mk 13,1-32)

S End vum Tempel

21,5 Un als ä baar vum Tempel sage, daß sa(er) mit schene Schtei (Wackes) un Kleinode gschmückt isch, sait da(er): 21,6 S wird de Ziit kumme, in der vu allem, was na sähn, nit ei Schtei (Wackes) uf fem andere glo wird, der nit vubroche wird. (a)

D Zeiche

21,7 Sie froge nen aba: Meischta, wenn wird des gschähe? un was wird s Zeiche si, wenn des gschähe wird? 21,8 Na(Er) aba sait: Luege zue, len äich nit vufihre. Denn vieli wäre kumme unda minem Name un sage: I(Ich) bi's, un: De Ziit isch herkumme. - Folgt tene nit nohch! 21,9 Wenn na aba härä den vu Kreg un Ufruhr, so vuschrecke äich nit. Denn des mueß zvor gschähe; aba des End isch noh nit so bald do. 21,10 Dann(Dnoh) sait da(er) zue nene: Ä Volk wird sich erhebe gege des andere un ä Rich gege des andere, 21,11 un s wäre gschähe großi Erdbebe un do un dert Hungasnet un Süüre; au wäre Schrecknisse un vum Himmel her großi Zeiche gschähe.

D Gemeinde

21,12 Aba vor däm allem wäre sie Hand a äich lege un äich jage, un wäre äich ibaantworte d Synagoge (Gotteshiisa) un Gfängnisse un äich vor Kenig un Schtadthaltr fihre um mines Namens wille. 21,13 Des wird äich widafahre zue einem Ziignis (Züügnis). 21,14 So nähmä etze äich z Herze, (a) daß na äich nit dvor sorgt, we na äich vuantworte sollt. 21,15 Denn i(ich) will äich in`s Muul (Gosch) Gschytheit ge, der alli äiri Gegner nit widaschtehn noh ufmucke kenne. (a) 21,16 Ihr wäre aba vurote vu Eltere, Breda, Vuwandte un Freunde; un ma wird ä baar vu äich umbringe. 21,17 Un na wäre ghaßt si vu jedäm um mines Namens wille. 21,18 Un kei Hoor vu äirem Kopf soll vulore go. (a) 21,19 Sin schtandhaft, un na den äicha Läbä gwinne. (a)

S End vu Jerusalem

21,20 Wenn na aba sähn, daß Jerusalem vu nem Heer blagret wird, dann(dnoh) wiße na, daß si Undagang nooch herkumme isch. 21,21 Alsdann, wer in Judäa isch, der haue ab in d Berge, un wer in dr Schtadt isch, gang üsä, un wer uf fem Land isch, kummt nit ri. 21,22 Denn des sin de (a) Däg dr Vugeltig, daß erfillt wird alles, was gschribe isch. 21,23 Weh aba d Schwangere un d Schtillende in däne Däg! Denn s wird großi Not uf Erde si un Zorn iba des Volk kumme, 21,24 un sie wäre flege durch de Schärfi vum Schwert un gfange wäggfihrt unda alli Velka, un Jerusalem wird vutrammt wäre vu d Heide, (a) bis de Ziit dr Heide erfillt isch.

S Kumme vum Menschebue

21,25 (a) Un s wäre Zeiche gschähe a Sunne un Mond un Schterne, un uf d Erde wird`s d Lit bang si, un sie wäre vuzage vor rem Bräuse un Woge vum Meer, 21,26 un d Lit wäre vugoh vor Angscht un in Erwartig der Sach, de do kumme soll iba de ganzi Erde; denn de Kräfte dr Himmel wäre ins Wanke kumme. 21,27 Un alsdann (a) wäre sie säh d Menschebue kumme in einarä Wolke mit großa Kraft un Herrlichkeit. 21,28 Wenn aba des afangt z gschähe, dann(dnoh) luege hoch un hebt hoch äiri Häupta (Kepf), (a) wel sich äiri Erlesig naht.

Vum Fiegebaum

21,29 Un na(er) sait tene ä Glichnis: Luege d Fiegebaum un alli Baim a: 21,30 wenn sie etzed usschlage un na sähn`s, so wiße na selba, daß etzed dr Summa nooch isch. 21,31 So au ihr: wenn na sähn, daß des alles gschehe (bassiert), so wiße na, daß des Rich Gottes nohch isch.

Wach bliebe

21,32 Gwiß, i(ich) sag äich: Des Gschlecht wird nit vugoh, bis alles gschehe (bassiert). 21,33 Himmel un Erde wäre vugoh; aba mi Wort vugoht nit.

21,34 Hete äich aba, daß (a) äiri Herze nit bschwert wäre mit Frässä un Sufe un mit Sorge un der Dag nit (b) pletzlig iba äich kummt we ä Falle; 21,35 denn na(er) wird iba alli kumme, de ihr uf d ganze Erde huuse. 21,36 So sin alliziit wach un bäte, daß na schtark sin, z entfliehe däm allem, was gschähe soll, un z schtoh vor rem Menschebue.

21,37 Na(Er) lehrt am Dag im Tempel; in d Nacht aba goht da(er) üsä un bliebt a däm Berg, den ma d Elberg nennt. 21,38 Un alli Lit mache sich freh uf zue nem, um nen im Tempel z härä.

S`22. Kapitel

(Mt 26-28; Mk 14-16; Joh 18-21)

D Vurot vum Judas

22,1 S war aba nooch des Fescht vu d Ungsäuerte Brot, des Passa heißt. 22,2 Un (a) d Hohenprieschta un Schriftglehrti vulange dnohch, we sie nen umbringe kennte; denn sie firchte sich vor rem Volk.

22,3 S fahrt aba (a) dr Sadan in d Judas, gnennt Iskariot, der zue d Zahl dr Zwöelf ghärt het. 22,4 Un na(er) goht hi un schwätzt mit d Hohenprieschta un mit d Hauptlit driba, we na(er) nen a sie vurote kennt. 22,5 Un sie wäre froh un vuschpreche, nem Geld z ge. 22,6 Un na(er) sait zue un suecht ä Glegeheit, daß sa(er) nen a sie vurotet ohni Ufsähe.

S Obendässä

22,7 S kummt etze dr (a) Dag vu d Ungsäuerte Brot, a däm ma des Passalamm opfare moeß. 22,8 Un na(er) schickt Petrus un Johannes un sait: Gehn hi un mache uns(üs) des Passalamm, dmit ma(mir)'s ässä. 22,9 Sie aba froge nen: Wo willsch dü, daß ma(mir)'s mache? 22,10 Na(Er) sait zue nene: Luege, wenn na rikumme in d Schtadt, wird äich ä Mensch begegne, der trait ä Wassakrueg; gehn in des Huus, in des sa(er) inegoht, 22,11 un sage zuem Huusherr: D Meischta losst dir sage: Wo isch d Platz, a däm i(ich) des Passalamm ässä ka mit minene Jinger? 22,12 Un na(er) wird äich ä große Saal zeigä, der mit Polschta vusähe isch; dert mache`s. 22,13 Sie gehn hi un (a) finde's, we na(er) ne gsait het, un richte des Passalamm.

22,14 Un als de Schtund kummt, het da(er) sich anekockt un d Aposchtel mit nem. 22,15 Un na(er) sait zue nene: Mich het herzlich vulangt, des Passalamm mit äich z ässä, bvor i(ich) lied. 22,16 Denn i(ich) sag äich, daß i(ich)`s nimi ässä wir, bis ses erfillt wird im Rich Gottes. (a) 22,17 Un na(er) nimmt den Kelch, dankt un sait: Nähme nen un deilt nen unda äich; 22,18 denn i(ich) sag äich: I(Ich) wir vu etze a nimi trinke vum Wischtock, bis des Rich Gottes kummt.

22,19 Un na(er) nimmt des Brot, dankt un bricht's un git's sene un sait: Des isch mi Lyb (Ranze), der fir äich ge wird; des den zue minem Adenke. 22,20 Gnau so au den Kelch nohch rem Ässä un sait: Der Kelch isch dr näji(naii) Abmachig (Abkumme) in minem Bluet, des fir äich vuschittet wird!

22,21 Doch lueg, de Hand vu minem Vuräta isch mit ma(mir) am Disch. (a) 22,22 Denn dr Menschebue goht zwar dohi, we`s bschlosse isch; doch weh däm Mensch, durch den na(er) vurote wird! 22,23 Un sie fange a, undaänanda zue froge, wer`s wohl wär vu nene, der des doe wird.

Zwieschproch mit d Jinger

22,24 (a) (b) S hebt sich au ä Händel unda d Jinger, (c) wer vu nene als dr Große gelte soll. 22,25 Na(Er) aba sait zue nene: D Kenig herrsche iba ihri Velka, un ihri Machthaba len sich Wohldätr nenne. 22,26 Ihr aba nit so! Sundern dr Große unda äich soll si we dr Jingschte, un dr Vornehmschte we ä Dena. 22,27 Denn wer isch greßa: der am Disch hockt odr der dent? Isch's nit der, der am Disch hockt? (a) I(Ich) aba bi unda äich we ä Dena.

22,28 Ihr aba sin's, de na usgharrt hän bi ma(mir) in minere Afechtig. (a) 22,29 Un i(ich) will äich des Rich ge, we ma(mir)'s mi Vada (Babbe) ge het, 22,30 daß na ässä un trinke sollt a minem Disch in minem Rich un (a) hocke uf Throne un richte de zwöelf Schtämm Israels.

22,31 Simon, Simon, lueg, dr Sadan het glüschtet(begehrt), äich z siebä we d Weize. (a) 22,32 I(Ich) aba ha (a) fir di bätet, daß di Glaube nit ufhert. Un wenn dü dereinscht dich (di) bekehrsch (umkert bisch), so schtärk dini Breda. 22,33 Na(Er) aba sait zue nem: Herr, i(ich) bi willig(parat), mit dir ins Gfängnis (Loch) un in d Tod z go. 22,34 Na(Er) aba sait: Petrus, i(ich) sag da: Dr Guller wird hiit nit krähe, bvor dü dräimol gliignet hesch, daß dü mi kennsch.

22,35 Un na(er) sait zue nene: Als i(ich) äich üsgsandt ha ohni Geldbiidel, ohni Daschä un ohni Schoeh, hän na do je Mangel ka? Sie sage: Nemols. 22,36 Do sait da(er) zue nene: Aba etze, wer ä Geldbiidel het, der nihmt nen, gnau so au d Daschä, un wer's nit het, vukauft si Mandel un kauft ä Schwert. 22,37 Denn i(ich) sag äich: S mueß des a ma(mir) gmacht wäre, was gschribe schtoht (Jesaja 53,12): "Na(Er) isch zue d Ibeltäta grechnet wore." Denn was vu ma(mir) gschribe isch, des wird gmacht. 22,38 Sie sage aba: Herr, lueg, do sin zwei Schwerter. Na(Er) aba sait zue nene: S isch genoe.

Jesus in Gethsemane

22,39 Un na(er) goht nohch sinere Gwohnet üsä a d Elberg. S folge nem aba au d Jinger. 22,40 Un als sa(er) dohi kummt, sait da(er) zue nene: Bäte, dmit na nit in Afechtig flege! 22,41 Un na(er) rißt sich vu nene los, öbbe ä Schteiwurf wiet, un kniet ane, bätet 22,42 un sait: Vada (Babbe), willsch dü, so nimm d Kelch vu ma(mir); doch nit mi, sundern (a) di Wille gschiht! 22,43 S erschient nem aba ä Engel vum Himmel un schtärkt nen. 22,44 Un na(er) ringt mit däm Tod un bätet heftiga. Un si Schweiß wird we Bluetstropfe, de uf d Erde flege. 22,45 Un na(er) schtoht uf vum Gebet un kummt zue sinene Jinger un findet we sie schlofe vor Trurigkeit 22,46 un sait zue nene: Was schlofe na? Schtehn uf un bäte , dmit da nit in Afechtig fege!

Jesus wird Gschnapt

22,47 Als sa(er) aba noh schwätzt, lueg, do kummt ä Schar; un eina vu d Zwöelf, der mit däm Name Judas, goht vor rene her un goht zuem Jesus, um nen z küsse. 22,48 Jesus aba sait zue nem: Judas, vurotsch dü d Menschebue mit nem Kuß? 22,49 Als aba, de um nen ware, sähn, was gschähe wird, sag sie: Herr, solle ma(mir) mit däm Schwert drischla? 22,50 Un eina vu nene schlat nohch rem Knecht vum Hohenprieschta un haut nem si rechtes Ohr ab. 22,51 Do sait Jesus: Len ab! Nit wieta! Un na(er) rihrt si Ohr a un heilt nen. 22,52 Jesus aba sait zue d Hohenprieschta un Hauptlit vum Tempel un d Älteschte, de zue nem herkumme ware: Ihr sin we gege ä Raiba (Deb, Vubrecha) mit Schwerter un mit Schtange usgzoge. 22,53 I(Ich) bi jede Dag bi äich im Tempel gsi, un (a) (b) na hän nit Hand a mi glegt. Aba des isch äiri Schtund un de Macht vum Finschtere.

Petrus

22,54 Sie packte nen aba un fihre nen ab un bringe nen in des Huus vum Hohenprieschta. Petrus aba goht vu wietem nohch. 22,55 Do zinde sie ä Fiir a midde im Hof un hocke zämme; un Petrus het sich anekockt midde unda sie. 22,56 Do sieht nen ä Magd de am Fiir hocke un luegt ten gnau a un sait: Der war au mit nem. 22,57 Na(Er) aba legt un sait: Wieb, i(ich) kenn nen nit. 22,58 Un nohch einarä kleine Wieli luegt ten ä andere a un sait: Dü bisch au eina vu däne. Petrus aba sait: Mensch, i(ich) bi's nit. 22,59 Un nohch einarä Wieli, öbbe nohch einarä Schtund, bschtätigt`s ä andere un sait: Gwiß, der war au mit nem; denn na(er) isch ä Galiläer. 22,60 Petrus aba sait: Mensch, i(ich) weiß nit, was dü saisch. Un drno, während da noh schwätzt, kräht dr Guller. 22,61 Un dr Herr drillt sich um un luegt Petrus a. Un Petrus denkt a des Wort vum Herrn, we na(er) zue nem gsait het: Ee hiit dr Guller kräht, wirsch dü mich(mi) dräimol vuliigne. 22,62 Un Petrus goht üsä un hiilt ganz sehr (sölli) . (a)

Jesus vor rem Hohe Rot

22,63 De Männa aba, de Jesus gfange halte, vuschpotte nen un schlen nen, 22,64 decke si Gsicht ( Visasch ) zue un froge: Weissag, wer isch's, der di schlat? 22,65 Un noh mit viele andere Läschterige schmähe sie nen.

22,66 Un als ses Dag wird, vusammle sich di Älteschte vum Volk, d Hohenprieschta un Schriftglehrti un fihre nen vor ihr Rot 22,67 un sage: Bisch dü dr Chrischtus, so sag`s uns(üs)! Na(Er) sait aba zue nene: (a) Sag ich's äich, so glaube na's nit; 22,68 frog i(ich) aba, so antworte na nit. 22,69 Aba vu etze a wird dr Menschebue (a) hocke zue d Rechte dr Kraft Gottes. 22,70 Do sage sie alli: Bisch dü denn Gottes Bue(Suhn)? Na(Er) sait zue nene: Ihr sage`s, i(ich) bi`s. 22,71 Sie aba sage: Was bruche ma(mir) noh fir ä Ziigniss? Mir hän's selbscht ghärt üs sinem Muul (Gosch).

S`23. Kapitel

Jesus vor Pilatus

23,1 Un de ganzi Vusammlig (Bagasch) schtoht uf, un sie fihre nen vor Pilatus 23,2 un fange a, nen z vuklage, un sage: (a) Mir hän gfunde, daß der unsa Volk aufhetzt un (b) vubietet, däm Kaisa Schtiire (Zinsgrosche) z ge, un sait, na(er) isch Chrischtus, ä Kenig. 23,3 Pilatus aba het nen gfrogt un sait: Bisch dü dr Jude Kenig? Na(Er) git zantwort un sait nem: Dü saisch`s. 23,4 Pilatus sait zue d Hohenprieschta un zuem Volk: I(Ich) find kei Schuld a däm Ma. 23,5 Sie aba wäre noh bambliga un sage: Na(Er) wiegelt s Volk uf, daß sa(er) lehrt do un dert in ganz Judäa, agfange vu Galiläa bis dona.

Jesus vor Herodes

23,6 Als aba Pilatus des ghärt het, frogt da, ob der Ma üs Galiläa wär. 23,7 Un als sa(er) ghärt het, daß sa ä (a) Gvolksma vum Herodes war, schickt da(er) nen zuem Herodes, der in däne Däg au in Jerusalem war. 23,8 Als aba Herodes Jesus sieht, freut da(er) sich sehr (sölli) ; denn (a) na(er) het nen längscht gern gsähne; denn na(er) het vu nem ghärt un ghofft, na(er) wird ä Zeiche vu nem säh. 23,9 Un na(er) het nen viel gfrogt. Er aba git nem nigs zantwort. 23,10 D Hohenprieschta aba un Schriftglehrti sin däbi gschtande un vuklage nen sehr (sölli) . 23,11 Aba Herodes mit sinene Soldate vuachte un vuschpotte nen, lege nem ä wiißes Gwand (Häß) a un schicke nen zruck zuem Pilatus. 23,12 Sit däm Dag ware Herodes un Pilatus Freunde; denn dvor ware sie änanda feind.

Jesu Vuurteilig

23,13 Pilatus aba reft d Hohenprieschta un di Obere un s Volk zsämme 23,14 un sait zue nene: Ihr hän den Mensch zue ma(mir) brocht als eina, der s Volk ufwiegelt; un luege, i(ich) ha nen vor äich vuhert un ha a däm Mensch kei Schuld gfunde, deretwäge na nen aklagt; 23,15 Herodes au nit, denn na(er) het nen uns(üs) zruckgschickt. Un luegä, na(er) het nigs doe, was d Tod vudent. 23,16 Drum will i(ich) nen schla lo un losge.[23,17] 23,18 Do brellä sie alli mitänanda: Wäg mit däm, gib uns(üs) Barabbas los! 23,19 Der war wägä nem Ufruhr, der in dr Schtadt gschähe war, un wägä nem Mord ins Gfängnis (Loch) gworfe wore. 23,20 Do schwätzt Pilatus abamols uf sie i, wel la(er) Jesus losge wott. 23,21 Sie refe aba: Kriizig, kriizig nen! 23,22 Er aba sait zuem dritte Mol zue nene: Was het denn der Beses doe? I(Ich) ha nigs a nem gfunde, was d Tod vudent; drum will i(ich) nen schla lo un losge. 23,23 Aba sie schellte mit großem Gschrei (Geblär) un vulange, daß sa(er) kriizigt wird. Un ihr Gschrei (Geblär) nimmt ibahand. 23,24 Un Pilatus urdeilt, daß ihri Bitte erfillt wird, 23,25 un hän den los glo, der wägä Ufruhr un Mord ins Gfängnis (Loch) gworfe wore war, aba Jesus ibagit da ihräm Wille.

Jesu Wäg nohch Golgatha

23,26 Un als sie nen abfihre, packe sie ä Ma, Simon vu Kyrene, der vum Feld kummt, un lege s Kriiz uf nen, daß sa(er)'s Jesus nohchtrait.

23,27 S goht nem aba ä großi Schar un Wieba nohch, de klage un hiile iba nen. 23,28 Jesus aba drillt sich um zue nene un sait: Ihr Techta vu Jerusalem, hiile nit iba mich(mi), sundern hiile iba äich selbscht un iba äiri Kinda. 23,29 Denn luege, s wird de Ziit kumme, in der ma sage wird: Selig sin de Unfruchtbare un de Lyba (Ranze), de nit uf d Welt brocht hän, un de Buse, de nit zässä ge hän! 23,30 Dann(Dnoh) wäre sie afange, z sage zue d Berge: Flege iba uns(üs)! un zue d Hiigel: Decke uns(üs) zue! 23,31 Denn wenn ma des am grene Holz doet, was wird ma am dirre doe?

Jesus am Kriiz un si Tod

23,32 S wäre aba au anderi higfihrt, zwei Ibeltäta, daß sie mit nem higrichtet wäre.

23,33 Un als sie kumme a d Platz, der heißt Schädelschtätte, kriizige sie nen dert un de Ibeltäta mit nem, eina zue d Rechte un eina zue d Linke. 23,34 Jesus aba sait: (a) (b) Vada (Babbe), vugib bene; denn (c) sie wisse nit, was sie den! Un (d) sie vudeilte sini Kleida un werfe s Los drum. 23,35 Un s Volk schtoht do un luegt zue. Aba de Obere schelte un sage: Na(Er) het andere ghulfe; er soll sich selba helfe, isch scha(er) dr Chrischtus, dr Üserwählte Gottes. 23,36 So vuschpotte nen au d Soldate, schtehn uf un bringe nem Essig 23,37 un sage: Bisch dü dr Jude Kenig, so hilf dir selba! 23,38 S war aba iba nem au ä Ufschrift: Des isch dr Jude Kenig.

23,39 Aba eina vu d Ibeltäta, der am Kriiz hängt, läschtert un sait: Bisch dü nit dr Chrischtus? Hilf dir selbscht un uns(üs)! 23,40 Do wiest nen dr andere zrecht un sait: Un dü firchtesch di au nit vor Gott, der dü doch in gliecha Vudammnis bisch? 23,41 Mir sin`s zwar mit Recht, denn ma(mir) gregä, was unsri Tate vudene; der aba het nigs Unrechtes doe. 23,42 Un na(er) sait: Jesus, denk a mi, (a) wenn dü in di Rich kummsch! 23,43 Un Jesus sait zue nem: Gwiß, i(ich) sag da: Hiit wirsch dü mit ma(mir) (a) im Paradies si.

23,44 Un s war scho um di sechst Schtund, un s kummt ä Nacht iba des ganze Land bis zue d ninte Schtund, 23,45 un d Sunne het nit gschiene, un dr (a) (b) Vorhang vum Tempel riß midde entzwei. 23,46 Un Jesus reft lut: Vada (Babbe), (a) (b) i(ich) bfehl mi Geischt in dini Händ(Pfode)! Un als sa(er) des gsait het, isch scha(er) gschtorbe.

23,47 Als aba dr Hauptma sieht, was do gschehe (bassiert) isch, priest da(er) Gott un sait: Gwiß, der isch ä fromme Mensch gsi! 23,48 Un als alli Lit, de däbi ware un zuegluege, sähn, was do gschehe (bassiert) isch, schlen sie sich a ihri Bruscht un kehre wida um. 23,49 Do gschtande sin aba alli sini Bekannte vu wietem, au de (a) Wieba, de nem üs Galiläa nohchgange ware, un sähn des alles.

Jesus wird ins Grab glegt

23,50 Un lueg, do war ä Ma mit Name Josef, ä Rotsherr, der war ä guete, fromme Ma 23,51 un het ihr Rot un ihr Handel nit billigt. Na(Er) war üs Arimathäa, ä Schtadt vu d Jude, un (a) het gwartet uf des Rich Gottes. 23,52 Der goht zue Pilatus un bittet um d Lyb (Ranze) vu Jesus 23,53 un nimmt nen ab, wickelt nen in ä Lienduech un legt nen in ä Felsegrab, in däm noh ne öbber (ebber) gläge het. 23,54 Un s war Rischtdag, un dr Sabbat bricht a. 23,55 S folge aba d Wieba nohch, de mit nem kumme ware üs Galiläa, un bschaute s Grab un we si Lyb (Ranze) riglegt wird. 23,56 Sie kehre aba um un mache El un Salbe parrat. (a) Un d Sabbat iba roehe sie nohch rem Gesetz.

S`24. Kapitel

Jesu Uferschtehig

(Mt 28,1-10; Mk 16,1-8; Joh 20,1-10)

24,1 Aba am erschte Dag vu d Wuche sehr (sölli) freh kumme sie zuem Grab un trage bi sich des guetschmeckende El, des sie gmacht hän. 24,2 Sie finde aba d Schtei (Wackes) wäggwälzt vorem Grab 24,3 un gehn inä un finde d Lyb (Ranze) vum Herrn Jesus nit. 24,4 Un als sie driba truurig ware, lueg, do schtehn nene zwei Männa mit glänzende Kleida gegeiba. 24,5 Sie aba vuschrekä un neige ihr Gsicht ( Visasch ) zue d Erde. Do sage de zue nene: Was suecht na d Lebändige bi d Dote? 24,6 Na(Er) isch nit tot, na(er) isch ufgschtande. Denke dra, we na(er) äich gsait het, als sa(er) noh in Galiläa war: 24,7 Dr Menschebue mueß ibaantwortet wäre in de Händ(Pfode) vu d Sinda un kriizigt wäre un am dritte Dag ufschtoh. (a) 24,8 Un sie denke a si Wort. 24,9 Un sie gehn wida wäg vum Grab un vukindigte des alles d elf Jinger un d andere alle. 24,10 S ware aba (a) Maria vu Magdala un Johanna un Maria, vum Jakobus Muetter, un de andere mit tene; de sage des d Aposchtel. 24,11 Un s erschiente ne de Wort, als wär's Gschwätz, un sie glaube ne nit. 24,12 Petrus aba schtoht uf un lauft zuem Grab un buckt sich inä un sieht nur d Liendecha un goht dvu un vuwundret sich iba des, was gschähe war. (a)

D Emmausjinger

(Mk 16,12.13)

24,13 Un lueg, zwei vu nene gehn a däm Dag in ä Dorf (Kaff), des war vu Jerusalem öbbe zwei Wägschtunde wäg; däm si Name isch Emmaus. 24,14 Un sie schwätze mitänanda iba alli Gschichte. 24,15 Un s isch gschehe (bassiert), als sie so schwätze un sich mitänanda bschproche hän, do kummt Jesus selbscht un goht mit tene. 24,16 Aba ihri Auge wäre ghalte, daß sie nen nit erkenne.

24,17 Na(Er) sait aba zue nene: Was sin des fir Sache, de na mitänanda vuhandle undawägs? Do bliebe sie truurig schtoh. 24,18 Un dr eine, mit Name Kleopas, git zantwort un sait zue nem: Bisch dü dr einzige unda d Fremde in Jerusalem, der nit weiß, was in däne Däg dert gschähe isch? 24,19 Un na(er) sait zue nene: Was denn? Sie aba sage zue nem: Des mit Jesus vu Nazareth, der (a) ä Prophet war, mächtig in Tate un Wort vor Gott un alle Lit; 24,20 we nen unsri Hohenprieschta un Obere zue d Todesschtrof ibaantwortet un kriizigt hän. 24,21 Mir aba ghofft hän, na(er) isch`s, der (a) Israel erlese doet. Un iba des alles isch hiit dr dritte Dag, daß des gschähe isch. 24,22 Au hän uns(üs) erschreckt ä baar Wieba üs unsera Middi, de sin freh bi däm Grab gsi, 24,23 hän si Lyb (Ranze) nit gfunde, kumme un sage, sie hän ä Erschinig vu Engel gsähne, de sage, na(er) läbt. 24,24 Un ä baar vu uns(üs) gehn hi zuem Grab un finde's so, we de Wieba sage; aba Jesus hän sie nit gsäh.

24,25 Un na(er) sait zue nene: O ihr Doore, z trägi Herze, all däm z glaube, was de Prophete gsait hän! 24,26 Mueß nit d Chrischtus des liede un in sini Herrlichkeit igo? 24,27 Un na(er) fangt a bi Moses un alle Prophete un legt tene üs, was in dr ganze Schrift vu nem gsait war. (a) (b) 24,28 Un sie kumme nooch a des Dorf (Kaff), wo sie higehn. Un na(er) schtellt sich, als wott da(er) wietago. 24,29 Un sie netige nen un sage: Blieb bi uns(üs); denn s will Obend wäre, un dr Dag het sich gneigt. Un na(er) goht inä, bi nene z bliebe.

24,30 Un s isch gschehe (bassiert), als sa(er) mit tene z Disch hockt, nimmt da(er) des Brot, dankt, bricht's un git's ne. (a) (b) 24,31 Do wäre ihri Auge ufdoe, un sie erkenne nen. Un na(er) vuschwindet vor rene. 24,32 Un sie sage undaänanda: het nit unsa Herz in uns(üs) brennt, als sa(er) mit uns(üs) gschwätzt het uf fem Wäg un uns(üs) de Schrift ufdoe het? 24,33 Un sie sin ufgschtande zue dselbe Schtund, kehre zruck nohch Jerusalem un finde de Elf vusammelt un de bi nene ware; 24,34 de sage: Dr Herr isch erlich ufgschtande un däm Simon erschiene. (a) 24,35 Un sie vuzehle ne, was uf fem Wäg gschähe war un we sie nen erkennt hän, als sa(er)`s Brot bricht.

Jesus Erschinig vor d Jinger

(Mk 16,14-19; Joh 20,19-23; Apg 1,1-14; 1. Kor 15,5)

24,36 Als sie aba dvu schwätze, kummt da(er) selbscht, Jesus, midde unda sie un sait zue nene: Friide isch mit äich! 24,37 Sie vuschrekä aba un firchte sich un (a) meine, sie sähn ä Geischt. 24,38 Un na(er) sait zue nene: Was sin na so erschrocke, un wurum kummt so ä denke in äicha Herz? 24,39 Luege mini Händ(Pfode) un mini Feß, i(ich) bi's selba. Länge mi a un luege; denn ä Geischt het nit Fleisch un Knoche, we na sähn, daß i(ich) sie ha. 24,40 Un als sa(er) des gsait het, zeigt da(er) ne d Händ(Pfode) un Feß. (a) 24,41 Als sie aba noh nit glaube vor Fräid(Freud) un sich vuwundrete, sait da(er) zue nene: Hän na ebis do zuem ässä? 24,42 Un sie lege nem ä Schtuck brotene Fisch vor. (a) (b) 24,43 Un na(er) nimmt's un ißt vor rene. 24,44 Na(Er) sait aba zue nene: Des sin mini Wort, (a) de i(ich) zue äich gsait ha, als i(ich) nooch bi äich war: (b) (c) S mueß alles erfillt wäre, was vu ma(mir) gschribe schtoht im Gesetz vum Moses, in d Prophete un in d Psalme. 24,45 Do het da(er) des Vuschtändnis ufdoe, so daß sie d Schrift vuschten, (a) (b) 24,46 un sait zue nene: So schtoht's gschribe, daß d Chrischtus liede wird un ufschtoht vu d Dote (a) am dritte Dag; 24,47 un (a) (b) daß predigt wird in sinem Name Buße zue d Vugebig dr Sinde unda alle Mensche. Fange a in Jerusalem, 24,48 un sin dfir Ziige. 24,49 Un lueg, i(ich) will (a) (b) uf äich rabschicke, was mi Vada (Babbe) vuheiße het. Ihr aba solle in dr Schtadt bliebe, bis na üsgrischtet wäre (c) mit d Kraft üs dr Hechi.

Jesus fahrt in d Himmel

24,50 Na(Er) fihrt sie aba üsä bis nohch Betanien un hebt d Händ(Pfode) uf un segnet sie. 24,51 Un s isch gschehe (bassiert), als sa(er) sie segnet, goht da(er) vu nene un fahrt uf gen Himmel. 24,52 Sie aba bäte nen a un kehre zruck nohch Jerusalem mit großa Fräid(Freud) 24,53 un ware alliziit im Tempel un priese Gott.

Des isch ä Bäitrag vu Dietmar Wiesler fir me Evangelium im Netz (Copyright) Dez. 1999