S BUECH VU D RICHTA

S´1. Kapitel

Israels Kämpf bi d Iwanderig

1,9 Dnohch zeht Juda nab, um gege de Kanaanita z kämpfe, de (a) (b) uf däm Bergland (Gebirge) un im Südland un im Hiigelland gwohnt(ghuust) hän. 1,10 (a) Un Juda zeht gege de Kanaanita, de in Hebron huuse - Hebron aba hieß vorziite Kirjat-Arba -, un sie erschlen d Scheschai un Ahiman un Talmai 1,11 un zehge vu dert gege de Inwohna vu Debir. Debir aba hieß vorziite Kirjat-Sefer. 1,12 Un Kaleb sait: Wer Kirjat-Sefer schlet un eroberet, däm will i(ich) mi Dochta Achsa als Frau (Wieb) ge. (a) 1,13 Do eroberet´s Otnïl, d Bue(Suhn) vum Kenas, vum jingschte Brueda vu Kaleb. Un Kaleb git nem sini Dochta Achsa als Frau (Wieb). 1,14 Un s war(isch gschehe (bassiert)), wo(als) sie zue nem kummt, schwätzt da uf sie i, ä Schtuck Land z fordare vu ihrem Vada (Babbe). Un sie schtiegt vum Esel. Do sait Kaleb zue ihre: Was willsch dü? 1,15 Sie sait: Gib ma(mir) ä Sege(Segensgabe)! Denn dü hesch mi nohch rem dürre Südland ge; gib ma(mir) au Wassaquelle! Do git da(er) ihre de obere un undare Quelle.

1,16 Un de Nohchkumme vum Keniter (a) (b) Hobab, mit däm Moses vuschwägert war, zehge uffe üs dr Palmenschtadt mit d Männa vu Juda in d Wüschte Juda, de im Süde vu (c) Arad lit, un gehn hi un wohnte(huuse) midde unda däm Volk.

1,17 Un Juda zeht hi mit sinem Brueda Simeon, un sie erschlen de Kanaanita in Zefat un (a) vollschtreckte d Bann a nene un heiße de Schtadt Horma. 1,18 Doch eroberet Juda nit Gaza mit sinem Biet(Gäu, Gau) un Askalon mit sinem Biet(Gäu, Gau) un Ekron mit sinem Biet(Gäu, Gau). 1,19 Trozdäm war dr HERR mit Juda, daß ses des Bergland ignuhme het s ka aba de Iwohna vu dr Ebene nit vutriebe, wel sie iserne Kärre hän. 1,20 Un sie (a) gän däm Kaleb Hebron, we Moses gsait het, un na(er) vutriebt drus de dräi Buebä(Sühn) vum Anak.

1,21 Aba Benjamin vutriebt de Jebusita nit, de in Jerusalem huuse, sundern de Jebusita huuse bi däne vu Benjamin in Jerusalem bis uf dän Dag. (a) (b) (c)

1,22 Au des Huus Josef zeht nuf nohch Bethel, un dr HERR war mit tene. 1,23 Un des Huus Josef het (a) (b) Bethel üskundschafte glo; de Schtadt hieß vorziite Lus. 1,24 Un de Schpäha(Kundschafta) sähn ä Ma üs d Schtadt go un sage zue nem: Zeig uns(üs), wo ma(mir) in de Schtadt kumme, so wen ma(mir) Barmherzigkeit dir adoe. 1,25 Un als sa(er) ne zeigt, wo sie in de Schtadt kämeh, schlen sie de Schtadt mit d Schärfi vum Schwert; aba (a) d Ma un si ganzes Gschlecht len sie go. 1,26 Do zeht dr Ma ins Land vu d Hetita un het ä Schtadt baut un het sie Lus gheiße; de heißt noh hiitigetags so.

1,27 Un Manasse vutriebt nit Bet- Schean un sini Ortschafte noh Taanach un sini Ortschafte noh de Inwohna vu Door un sini Ortschafte noh de Inwohna vu Jibleam un sini Ortschafte noh de Inwohna vu Megiddo un sini Ortschafte. So bliebe de Kanaanita dert im Land wohne(huuse). (a) 1,28 Als aba Israel mächtig wird, macht´s de Kanaanita fronpflichtig, vutriebt sie aba(jedoch) nit. 1,29 Au Ephraim vutriebt de Kanaanita nit, de in (a) Geser wohne(huuse), sundern de Kanaanita wohne(huuse) midde unda ne in Geser.

1,30 Au Sebulon vutriebt nit de Inwohna vu Kitron un (a) Nahalol, sundern de Kanaanita wohne(huuse) midde unda ne un ware fronpflichtig. 1,31 Asser vutriebt nit de Inwohna vu Akko noh de Inwohna vu Sidon, vu Mahaleb, vu Achsib, vu Helba, vu Afek un vu Rehob; 1,32 sundern de vu Asser sitze(hocke) midde unda d Kanaanita, de im Land wohne(huuse), denn sie vutriebe sie nit.

1,33 Naftali vutriebt de Inwohna nit vu (a) Bet-Schemesch noh vu Bet-Anat, sundern sitze midde unda d Kanaanita, de im Land wohne(huuse). Aba de vu Bet- Schemesch un vu Bet-Anat wäre fronpflichtig.

1,34 Un de Amorita drängte de Daniter ufs Bergland un len nit zue, daß sie rab in d Ebeni kämeh. 1,35 Un de Amorita bliebe wohne(huuse) uf däm Bergland Heres, in Ajalon un in Schaalbim. Doch wird dene de Hand vum Huus Josef z schwer, un sie wäre fronpflichtig.

1,36 Un des Biet(Gäu, Gau) vu d Edomiter goht vum Skorpionenschteig, vu d Felseschtadt un wida nuf.

S´2. Kapitel

Dr Engel des HERRN droht Israel

Israels Untreui gege Gott während dr Richtaziit

S´3. Kapitel

Dr Richta Otnïl

D Richta Ehud un Schamgar

.Und als d Israelite durch nen Tribut schickte a Eglon, d Kenig vu d Moabita, 3,16 macht sich Ehud ä zweischniedige Dolch, ä Hand lang, un girtlet nen unda si Häß(Kleid) uf sini rechti Hüfte 3,17 un bringt Eglon, däm Kenig dr Moabita, d Tribut. Eglon aba war ä sehr (sölli) fette Ma. 3,18 Un als sa(er) d Tribut ibage het, entloßt er de Lit, de d Tribut brocht hän. 3,19 Er selba aba kehrt um bi d Schteibilda zue Gilgal un het sage lo: I(Ich) ha, oh Kenig, dir heimlich ebis z sage. Der aba bifiehlt: Rus! Do gehn üsä vu nem alli, de um nen gschtande sin. 3,20 Un Ehud kummt zue nem inä. Er aba hockt in däm kehle Obagmach, des fir nen ällei bschtimmt war. Un Ehud sait: I(Ich) ha ä Wort vu Gott a di. Do schtoht er uf vu sinem Thron. 3,21 Ehud aba schtreckt sini linki Hand üs un nimmt d Dolch vu sinere rechte Hüfte un schticht nem sellä in d Ranze, (a) 3,22 daß nohch dr Schneide noh d Griff inegfahre isch un des Fett d Schneide umschloße het; denn er zeht d Dolch nit üs sinem Ranze. 3,23 Aba Ehud goht zuem Näbäzimma üsä, macht de Dire vum Obagmach hinda sich zue un vuschleßt sie.

3,24 Als sa(er) etze nüsgange war, kumme de Lit vum Kenig un sähn, daß de Dire vuschlosse war, un sage: Er isch villicht üsträte gange in de Kamma am Obagmach. 3,25 Als sie aba allzue lang gwartet hän un nemads de Dire vum Gmach ufgmacht het, nähmä sie d Schlissel un schlesse uf. Lueg, do lit ihr Herr tot uf dr Erde. 3,26 Ehud aba war gflohe, während sie gwartet hän, un goht a d Schteibilda vorbi un entkummt bis nohch Seïra. 3,27 Un als sa(er) inekumme isch, blost er d Trumpete (Päpere) uf däm Bergland Ephraim. Un de Israelite ziehe mit nem vum Bergland un er vor rene her, 3,28 un er sait zue nene: Schnell mir nohch! Denn dr HERR het de Moabita, äiri Feinde, in äiri Händ(Pfode) ge! Un sie jagte nem nohch un bsetze de Furte am Jordan, de nohch Moab go, un len nemads dure 3,29 un erschlen zue sellare Ziit d Moabita, öbbe zehnduusig Ma, alles schtarki un schtritbari Männa, so daß au nit eina enkumme isch. 3,30 So wäre de Moabita zue sellare Ziit unda de Hand Israels demuetigt. Un des Land het Rueh achtzig Johr.

3,31 Nohch rem kummt (a) Schamgar, d Bue(Suhn) Anats. Der erschlet sechshundat Philista mit nem Ochsebengel, un au er rettet Israel.

S´4. Kapitel

D Richtarin Debora un Barak besiege Sisera

4,4 Zue der Ziit war Richtarin in Israel de Prophetin Debora, s Wieb Lappidots. 4,5 Sie het ihr Sitz unda dr (a) Palme Deboras zwische Rama un Bethel uf däm Berg Ephraim. Un d Israelite kumme zue nare(ihre) nuf zuem Gricht. 4,6 Un sie schickt hi un het ruefä lo Barak, d Bue(Suhn) Abinoams üs (a) Kedesch in Naftali, un het nem sage lo: Het dir nit d HERR, dr Gott Israels, bifohle: Gang hi un zeh uf d Berg Tabor un nimm zehnduusig Ma mit dir vu Naftali un Sebulon? 4,7 Ich aba will Sisera, d Feldhauptmann Jabins, dir zuefihre a d Bach Kischon mit siniene Kärre un mit sinem Heer un will nen in dini Händ(Pfode) ge. 4,8 Barak sait zue ihre: Wenn dü mit ma(mir) zehsch, so will au i(ich) zeh; zehsch dü aba nit mit mir, so will au i(ich) nit zeh. 4,9 Sie sait: I(Ich) will mit dir zeh; aba dr Ruhm wird nit di si uf däm Kregszug, wo dü undanimmsch, sundern dr HERR wird Sisera in Hand vumä Wieb ge. So macht sich Debora uf un zeht mit Barak nohch Kedesch. 4,10 Do reft Barak Sebulon un Naftali nohch Kedesch; un s ziehe nuf nem nohch zehnduusig Männa. Debora zeht au mit nem. 4,11 Heber aba, dr Keniter, war vu d Keniter, vum Gschlecht (a) (b) Hobabs, mit däm Moses vuschwägert war, wägzoge un het si Zelt ufgschla bi dr Eiche in Zaanannim bi Kedesch.

4,12 Do wird Sisera vurote(agsait,aditet), daß Barak, d Bue(Suhn) Abinoams, uf d Berg Tabor zoge wär. 4,13 Un na(er) reft alli sini Kregswage zsämme, ninhundat iserni Kärre, un des ganze Volk, des mit nem war, üs Haroschet vu d Heide a d Bach Kischon. 4,14 Debora aba sait zue Barak: Hop (Los) ! Des isch d Dag, a däm dir dr HERR d Sisera in di Hand ge het, denn dr HERR isch üsgzoge vor dir her. So zeht Barak vum Berg Tabor nab un de zehnduusig Männa nem nohch. 4,15 Un dr HERR (a) (b) (c) (d) (e) erschreckt d Sisera samt alle sinene Kärre un däm ganze Heer vor d Schärfi vu Baraks Schwert, so daß Sisera vu sinem Karre gschprunge isch un zue Fueß gflohe isch. 4,16 Barak aba jagt d Kärre un däm Heer nohch bis Haroschet dr Heide. Un Siseras ganzes Heer isch gfalle durch d Schärfi vum Schwert, so daß au nit eina ibrigbliebt.

4,17 Sisera aba isch z Fueß gflohe in des Zelt Jaëls, däm Wieb vum Keniter Heber. Denn dr Kenig Jabin vu Hazor un des Huus Hebers, vum Keniter, hän mitänanda im Friide gläbt. 4,18 Jaël aba goht üsä Sisera entgegä un sait zue nem: Kehre i, mi Herr, kehr i bi mir un fircht di nit! Un na(er) kehrt bi ihr i in ihr Zelt, un sie deckt nen mit einare Decki zue. 4,19 Er aba sait zue ihre: Gib mir doch ä weng Wassa z trinke, denn i(ich) ha Durscht. Do doet sie d Schlauch mit Milch uf un git nem z trinke un deckt nen wida zue. 4,20 Un na(er) sait zue ihre: Schtand in d Dire vum Zelt, un wenn eina kummt un frogt, ob öbber (ebber) do isch, so sag: Nemad. 4,21 Do nimmt Jaël, des Wieb Hebers, ä Pflock vum Zelt un ä Hamma in ihri Hand un goht läise zue nem inä un schlat nem d Pflock durch sini Schläf, daß sa(er) in d Bode goht. Er aba war schlab in ä defe Schlof gsunke. So schtirbt da(er). 4,22 Als aba Barak Sisera nohchgjagt isch, goht nem Jaël entgegä un sait zue nem: Kumm her! I(Ich) will dir d Ma zeigä, wo dü suechsch. Un als sa(er) zue ihre rikummt, lit Sisera tot do, un dr Pflock schteckt in sinere Schläfe.

4,23 So demütigte Gott zue der Ziit Jabin, d Kenig vu Kanaan, vor Israel. 4,24 Un de Hand dr Israelite legt sich imma härter uf Jabin, d Kenig vu Kanaan, bis sie nen vunichtet hän.

S´5. Kapitel

Deboras Siegled

5,4 HERR, als dü vu (a) Seïr üszoge un hergange bisch vu d Felda (Gfilde) Edoms, do (b) zittrete d Bode, dr Himmel goss, un d Wolke gosse vor Wassa. 5,5 D Berg wacklete vor rem HERRN, d Sinai vor rem HERRN, däm Gott Israels. (a)

5,6 Zue d Ziit (a) Schamgars, d Bue(Suhn) vum Anats, zue d Ziit Jaëls ware vulosse de Wäg, un de do uf Schtroße go sollte, de wanderte uf trampel Pfade. 5,7 Still war's bi d Bure, ja schtill in Israel, bis dü, Debora, ufgschtande bisch, bis dü ufgschtande bisch, ä Muetter in Israel. 5,8 Ma het sich näji(naii) Götta; bschtimmt s git kei Brot im Doore. S war (a) kei Schild noh Schpeer unda vierzigduusig in Israel z säh.

5,9 Mi Herz isch mit d Herre (Herrscha) Israels, mit däne, de bireit ware unda däm Volk. Lobet d HERR! 5,10 De wo uf wiiße Eselinne riete, de wo uf Debbicke sitze un de wo uf däm Wäg gehn: Singe! 5,11 Horch, we sie juble zwische d Tränkrinne! Do schwätzt ma vu d Grechtigkeit des HERRN, vu d Grechtigkeit a sinene Bure in Israel, als des HERRN s Volk rabzog zue d Doorene (Toren). 5,12 Uf, uf, Debora! Uf, uf un sing ä Led! Mach di uf, Barak, un fang, de dich fange, dü Bue(Suhn) Abinoams!

5,13 Do zeht rab, was ibrig war vum Herrliche im Volk. D HERR zeht mit ma(mir) rab unda d Helde: 5,14 üs Ephraim ziehe sie rab ins Dal, un nohch rem Benjamin mit sinem Volk. Vu (a) Machir ziehe Herre(Herscha) rab un vu Sebulon, de d Fiihrerschtab hebe, 5,15 un de Firschte in Issaschar mit Debora, we Issachar so Barak; ins Dal folgt da(er) nem uf d Fueß. An Rubens Bäch ibalegte sie lang. 5,16 Wurum saße na zwische d Sattelkerb, z härä bi d Herde des Flöteschpiel? An Rubens Bäch ibalegte sie lang. 5,17 Gilead bliebt gegeiba vum Jordan. Un wurum dent Dan uf fremde Schiff? Asser hockt am Ufa vum Meer un bliebt ruehig a sinene Buchte. 5,18 Sebulons Volk aba dräut(wagt) si Läbä in d Tod, Naftali au uf dr Hechi vum Gfilde.

5,19 Kenig kumme un schtritte; dertmols schtritte de Kenig Kanaans zue Taanach am Wassa Megiddos, aba Silba gwinne sie däbi nit. 5,20 Vum Himmel her kämpfte d Schterne, vu ihre Bahne schtritte sie gege Sisera. (a) (b) 5,21 D Bach Kischon rißt sie wäg, d uralte Bach, dr Bach Kischon. Kumm her, mi Seele, mit Kraft! 5,22 Do schtampfte de Hufe dr Rosse, ä Jage ihra mächtige Renner.

5,23 Flueche dr Schtadt Meros, sait dr Engel des HERRN, flueche, flueche ihri Lit(Birga), well sie nit kumme sin däm HERRN zue Hilfe, zue Hilfe däm HERRN unda d Helde! 5,24 Globt isch unda d Wieba Jaël, des Wieb Hebers, vum Keniter; globt isch sie im Zelt unda d Wieba! 5,25 Milch git sie, als sa(er) Wassa fordaret, Sahne langt sie naa in nare schene Schale. (a) 5,26 Sie griff mit ihra Hand d Pflock un mit ihra Rechte d Schmiedehamma un zerschlet Siseras Schädel un vumalmt nen un durchbohrt sini Schläf. 5,27 Zue ihre Feß krimmt da(er) sich, flegt ane un lit do. Na(Er) krimmt sich, flegt ane zue ihre Feß; we na(er) sich krimmt het, so lit da(er) erschlage do.

5,28 D Muetter Siseras luegt zuem Fenschta üsä un klagt durchs Gitta: Wurum vuwiehlt(zögart) si Kärre, daß sa nit kummt? Wurum säume de Hufe vu sinem Ross? 5,29 Di schlauste unda ihre Fürschtinne sage, un sie selba wiederhole ihri Wort: 5,30 Sie wäre wohl Beute find un vudeile, ei Wieb, zwei Wieba fir jede Ma, un fir Sisera bunti gschtickti Kleida als Beute, gwirkti bunti Decha um d Hals als Beute.

5,31 So solle umkumme, HERR, alli dini Feinde! (a) De nen aba liebhän, solle si, we d Sunne wo ufgoht in ihra Pracht!

Und des Land het Rueh vierzig Johr.

S´6. Kapitel

6,7 Als sie aba zuem HERRN brellä wägä d Midianita, 6,8 schickt dr HERR ä Prophete zue nene, der sait zue nene: So schwätzt d HERR, dr Gott Israels: Ich ha äich üs Ägypte gfihrt un üs dr Knechtschaft brocht 6,9 un ha äich errettet üs d Hand dr Ägypta un üs d Hand alle, de äich bedrängt hän, un ha sie vor äich her üsgschtoße un ihr Land äich ge 6,10 un zue äich gsait: Ich bi dr HERR, äicha Gott! Ihr sollt nit firchte de Götta vu d Amorita, in dere Land ihr wohnt. Aba ihr hän minare Schtimm nit ghorcht.

Gideon wird zuem Richta bruefe

Gideons Eifa fir Gott

Gideons Zuerischtig zuem Kampf

6,36 Un Gideon sait zue Gott: Willsch dü Israel durch mi Hand errette, we dü zuegsait hesch, 6,37 so will i(ich) abgschoreni Wulle uf de Tenne lege: Wird dr Tau ällei uf dr Wulle si un dr ganze Bode umä troche, so will i(ich) dra erkenne, daß dü Israel errette wirsch durch mi Hand, we dü zuegsait hesch. 6,38 Un so isch gschehe (bassiert). Un als sa(er) am andere Morge freh ufschtod, druckt da(er) d Tau üs dr Wulle, ä Schale voll Wassa! 6,39 Un Gideon sait zue Gott: (a) Di Zorn entbrenn nit gege mi, wenn i(ich) noh eimol schwätz. I(Ich) will´s nur noh eimol vusueche mit dr Wulle: s isch ällei d Wulle troche un Tau uf däm ganze Bode. 6,40 Un Gott macht´s so in dselbe Nacht, daß ses troche war ällei uf d Wulle un Tau iba all uf däm Bode.

S´7. Kapitel

Gideons Sieg iba Midian

7,9 Un dr HERR sait in dselbe Nacht zue Gideon: Schtand uf un gang nab zuem Laga; denn ich ha´s in dini Händ(Pfode) ge. 7,10 Firchtesch dü dich aba nabzgoh, so loß di Diena Pura mit dir nabgoh zuem Laga, 7,11 dmit dü hersch, was sie schwätze. Dnohch wäre dini Händ(Pfode) schtark si, un dü wirsch nabzeh zuem Laga. Do goht Gideon mit sinem Diena Pura nab bis a d Platz vu d Schildwache, de im Laga war. 7,12 Un de Midianita un Amalekiter un alli üs däm Oschte hän sich nahglegt in dr Ebeni we ä Schar Heigumba, un ihri Kamel ware nit z zehle wägä ihra große Schar, we Sand am Ufa vum Meer. 7,13 Als etze Gideon kummt, lueg, do vuzehlt eina nem andere ä Träum un sait: Lueg, i(ich) ha traimt: ä Laib Gerschtebrot isch zuem Laga vu d Midianita grollt; un na(er) kummt a des Zelt, schuckt´s um, daß ses igfloge isch, un kehrt´s um, des Oberschte z underscht, so daß des Zelt am Bode lit. 7,14 Do git dr andere zantwort: Des isch nigs anderes als des Schwert Gideons, d Bue(Suhn) Joasch, vum Israelite. Gott het de Midianita in sini Händ(Pfode) ge mit däm ganze Heerlaga. 7,15 Als Gideon dän Träum erzehle ghärt het un sini Üslegung, fallt da(er) abätend ane un kummt zruck ins Laga Israel un sait: Mache äich uf, denn dr HERR het des Laga dr Midianita in äiri Händ(Pfode) ge! 7,16 Un na(er) deilt de draihundat Männa in dräi Heerhufe un git jedäm ä Trumpete (Päpere) in d Hand un leeri Kreg mit Fackle drin 7,17 un sait zue nene: Luege uf mich un den ebeso; wenn i(ich) etze a des Laga kumm - we ich´s doe, so den ihr´s au! 7,18 Wenn ich d Trumpete (Päpere) blos un alli, de mit ma(mir) sin, so solle ihr au d Trumpete (Päpere) blose rings um des ganze Heerlaga un ruefä: Fir d HERRN un fir Gideon!

7,19 So kummt Gideon mit hundat Männa a des Laga am Afang vu d mittlere Nachtwach, als sie ebe d Wachene ufgschtellt hän, un sie blose d Päpare un zerschlen de Kreg in ihre Händ(Pfode). 7,20 Do blose alli dräi Heerhufe d Päpare un zerbreche de Kreg. Sie hebe aba d Fackle in ihra linke Hand un d Päpare in ihra rechte Hand, um z blose, un refe: Do Schwert des HERRN un Gideon! 7,21 Un sie bliebe schtoh, jeda bi sinere Schtell, rings um des Laga rum(her). Do fangt des ganze Heer a z laufe, un sie brellä un haue ab. 7,22 Un während de draihundat Männa de Päpare blose, schafft dr HERR, daß im ganze Heerlaga vu jedäm s Schwert gege d andere war. Un des Heer floh bis Bet-Schitta uf Zereda zue, bis a de Grenze vu Abel-Mehola bi Tabbat. (a) (b) (c)

7,23 Un de Männa (Manne) Israels vu Naftali, vu Asser un vu ganz Manasse wäre zsämmegruefe un jagte d Midianita nohch. 7,24 Un Gideon schickt Botschafte uf des ganzi Bergland Ephraim un het sage lo: Kumme rab d Midianita entgegä un nähme ne d Wassaschtelle wäg bis nohch Bet-Bara un au d Jordan. Do wäre zsämmegruefe alli, de vu Ephraim ware, un nähmä ne d Wassaschtelle wäg bis nohch Bet-Bara un au d Jordan. 7,25 Un sie fange zwei Firschte dr Midianita, Oreb un Seeb, un erschlen Oreb am Felse Oreb* un Seeb bi dr Trotti Seeb* un jagte d Midianita nohch un bringe de Häupta (Kepf) Orebs un Seebs zue Gideon iba d Jordan. *D Näme bediite «Rabefels» un «Wolfskelter».

S´8. Kapitel

8,1 Do sage de Männa (Manne) vu (a) Ephraim zue nem: Wurum hesch dü uns(üs) des adoe, daß dü uns(üs) nit gruefe hesch, als dü in d Kampf zoge bisch gege de Midianita? Un sie schtritte sehr (sölli) mit nem. 8,2 Er aba sait zue nene: Was hab i(ich) den etzed doe, des äira Tat glich wäre? Isch nit de Nohchlese Ephraims bessa als de ganzi Wiernt Abïsers? 8,3 Gott het de Firschte dr Midianita, Oreb un Seeb, in äiri Händ(Pfode) ge. Was ha i(ich) z doe vumocht gege des, was ihr doe hän? Als sa(er) des gsait het, het ihr Zorn (ihri Wuet) vu nem ab glo.

Widari Tate Gideons un si Tod

8,10 Sebach aba un Zalmunna ware in Karkor un ihr Heerlaga mit tene, öbbe fuchzehnduusig, alli, de ibrigbliebe ware vum ganze Heer dera üs däm Oschte; denn hundatunzwanzigduusig ware gfalle, de des Schwert zeh kenne. 8,11 Un Gideon zeht uffe uf d Schtroß dera, de in Zelte huuse, öschtlich vu Nobach un Jogboha, un schlat des Heerlaga, während´s ohni Sorge glagert het. 8,12 Un Sebach un Zalmunna haue ab; aba na(er) jagt tene nohch un nimmt gfange beidi Kenig dr Midianita, Sebach un Zalmunna, un het sich vusetzt des ganze Heerlaga in Angscht.

8,13 Als etze Gideon, d Bue(Suhn) vum Joasch, vum Kampf zruckkummt, uf d Stiege vu Heres, 8,14 griff da(er) sich ä Bebli vu d Lit üs Sukkot un het nen üs gfrogt. Der schribt nem di Obere vu Sukkot un ihri Älteschte uf, siebenesiebzig Männa. 8,15 Un na(er) kummt zue d Lit vu Sukkot un sait: Luege, do sin Sebach un Zalmunna, um deretwille ihr mich gscholte hän un gsait hän: Isch denn Sebachs un Zalmunnas Fuuscht scho in dine Händ(Pfode), daß ma(mir) dine Lit, de med sin, Brot ge solle? 8,16 Un na(er) nimmt di Älteschte dr Schtadt un bringt Dorne üs d Wüschte un Schtachle un het´s de Lit vu Sukkot schpiire. 8,17 Un d Burg vu Pnuël riß er um un erschlet de Lit vu d Schtadt.

8,18 Un Gideon sait zue Sebach un Zalmunna: We ware de Männa (Manne), de ihr am Tabor erschlage hän? Sie sage: Sie ware we dü, jeda azsäh we ä Kenigssohn. 8,19 Er aba sait: S sin mini Breda, mina Muetter Sühn, gsi. So weh dr HERR läbt: wenn ihr sie am Läbä glo hätte, dät ich äich nit umbringe. (a) 8,20 Un na(er) sait zue sinem erstgeborene Bue(Suhn) Jeter: Schtand uf un erschlag sie. Aba des Bebli zeht si Schwert nit; denn na(er) firchtet sich, wel la(er) noh ä Bebli war. 8,21 Sebach aba un Zalmunna sage: Schtand dü uf un mach di an uns(üs); denn we dr Ma isch, so isch au sini Kraft. Do schtoht Gideon uf un erschlet Sebach un Zalmunna un nimmt de kleine Monde, de a d Häls ihra Kamel ware.

8,22 Do sage de Männa (Manne) vu Israel zue Gideon: Wir(Sei) Herrscha iba uns(üs), dü un di Bue(Suhn) un vu dinem Bue(Suhn) d Bue(Suhn), wel dü uns(üs) üs dr Hand vu d Midianita errettet hesch. 8,23 Aba Gideon sait zue nene: I(Ich) will nit Herrscha iba äich si, un mi Bue(Suhn) soll au nit Herrscha iba äich si, sundern dr HERR soll Herrscha iba äich si. 8,24 Un Gideon sait zue nene: Eins wott i(ich) vu äich: jeda gib ma(mir) d Ringe, den na(er) als Beute gnumme het. Denn wel´s Ismaeliter ware, hän sie goldeni Ring. 8,25 Sie sage: De wen ma(mir) ge. Un sie lege ä Mandel üs, un jeda wirft de Ring druf, de na(er) als Beute gnumme het. 8,26 Un de goldene Ring, de na(er) gforderet het, woge duusigsiebehundat Lot Gold ohni de kleine Monde un Ohrring un Purpurkleida, de de Kenig dr Midianita trage hän, un ohni de Schpangene ihra Kamel. (a) 8,27 Un Gideon macht ä (a) Efod drus un schtellt nen in sinere Schtadt ä Ofra uf. Un ganz Israel trieb dert mit nem Abgöttarai. Un na(er) wird Gideon un sinem Huus zuem Fallschtrick.

8,28 So wäre de Midianita demuetigt vor d Israelite un bringe ihri Köpf nimi nuf. Un (a) (b) des Land het Rueh vierzig Johr, solang Gideon gläbt het.

8,29 Un Jerubbaal, d Bue(Suhn) vum Joasch, goht hi un het in sinem Huus gwohnt. 8,30 Un Gideon het siebzig eigeni Buebä(Sühn), denn na(er) het vieli Wieba ka. 8,31 Au sini Näbefrau, de na(er) in Sichem het, gebar nem ä Bue(Suhn); den het da(er) Abimelech gheiße. 8,32 Un Gideon, d Bue(Suhn) vum Joasch, schtirbt in hohe Altr un wird bierdige im Grab vu sinem Vada (Babbe) Joasch in (a) Ofra, d Schtadt dr Abïsriter.

8,33 Als aba Gideon gschtorbe war, kehre sich d Israelite ab un (a) laufe d Baalen nohch un mache (b) Baal-Berit zue ihrem Gott. 8,34 Un sie hän nit a d HERRN denkt, ihr Gott, der sie errettet het üs dr Hand alla ihra Feinde (Gegna) ringsum, 8,35 un (a) zeigte sich nit dankbar däm Huus vum Jerubbaal - des isch Gideon - fir alles Guete, des sa(er) fir Israel doe het.

S´9. Kapitel

Abimelechs Kenigrich

9,7 Als des däm Jotam vurote(agsait,aditet) wird, goht da(er) hi un schtellt sich uf d Gipfel vum Berg Garizim, hebt sini Schtimm, reft un sait zue nene: Horche mi a, ihr Männa (Manne) vu Sichem, daß äich Gott au hert.

9,8 D Baim gehn hi, um ä Kenig iba sich zue salbe, un sage zuem Elbaum: Bi(Sei) unsa Kenig! 9,9 Aba dr Elbaum antwortet ne: Soll i(ich) mi Fettigkeit losse, de Götta un Mensch a mir lobe(priese), un higo, iba d Baim z schwebe? 9,10 Do sage d Baim zuem Fiegebaum: Kumm dü un bi unsa Kenig! 9,11 Aba dr Fiegebaum sait zue nene: Soll i(ich) mi Seßigkeit un mi gueti Frucht losse un higo, iba d Baim z schwebe? 9,12 Do sage de Baim zuem Wischtock: Kumm dü un bi unsa Kenig! 9,13 Aba dr Wischtock sait zue nene: Soll i(ich) minem Wi losse, der Götta un Mensch frehlich macht, un higo, iba d Baim z schwebe? 9,14 Do sage alli Baim zuem (a) Dornebusch: Kumm dü un bi unsa Kenig! 9,15 Un dr Dornebusch sait zue d Baim: Isch's wohr, daß ihr mich zuem Kenig iba äich salbe wen, so kumme un berge äich in minem Schatte; wenn nit, so gang Fiir vum Dornbusch üs un frißt(vuzehre) de Zedern vum Libanon.

9,16 Hän ihr etze recht un redlich doe, daß ihr Abimelech zuem Kenig gmacht hän? Un hän ihr wohldoe mit Jerubbaal un a sinem Huus, un hän ihr nem doe, we er's um äich vudent het? 9,17 Well(Denn) mi Vada (Babbe) het fir äich kämpft un si Läbä gwagt, um äich üs d Hand vu d Midianita z rette. 9,18 Aba ihr hän äich hiit gege minem Vada (Babbe) si Huus ufglehnt un sini Buebä(Sühn) umbrocht, siebzig Männa uf einem Schtei (Wackes), un hän Abimelech, siner Magd Bue(Suhn), zuem Kenig iba de Männa (Manne) vu Sichem gmacht, wel la(er) äicha Brueda isch. 9,19 Hän ihr etze hiit recht un redlich gfeilscht mit Jerubbaal un an sinem Huus, so sin frehlich iba Abimelech, un na(er) isch frehlich iba äich. 9,20 Wenn nit, (a) so gang Fiir üs vu Abimelech un frißt(vuzehrt) de Männa (Manne) vu Sichem un de Iwohna vum Millo, un gang au Fiir üs vu d Männa (Manne) vu Sichem un vu d Iwohna vum Millo un frißt(vuzehrt) Abimelech. 9,21 Un Jotam floh vor sinem Brueda Abimelech un vutwischt un goht nohch Beer un het dert gwohnt.

9,22 Als etze Abimelech dräi Johr iba Israel gherrscht het, 9,23 schickt Gott (a) (b) (c) ä bese Geischt zwische Abimelech un de Männa (Manne) vu Sichem. Un de Männa (Manne) vu Sichem wäre Abimelech untreu, 9,24 dmit de Schand (d Frevel) mit d siebzig Sehn Jerubbaals un ihr (a) Bluet uf Abimelech käm, ihr Brueda, der sie umbrocht het, un uf de Männa (Manne) vu Sichem, de nem sini Hand dzue gschtärkt hän, daß sa(er) sini Breda tötet het. 9,25 Un de Männa (Manne) vu Sichem lege ä Hindahalt uf d Hechi bi d Berge un räubere alli üs, de uf dr Schtroß bi nene vuribakume. Un s wird Abimelech vurote(agsait,aditet).

9,26 S kumme aba Gaal, d Bue(Suhn) Ebeds, un sini Breda un ziehe in Sichem i. Un de Männa (Manne) vu Sichem vuloße sich uf nen 9,27 un ziehe üs ufs Feld un ernte ihri Wiberg ab un kelterete un hebe ä Freudefescht un gehn in des Huus vu ihrem Gott, ässä un trinke un fluechte däm Abimelech. 9,28 Un Gaal, d Bue(Suhn) Ebeds, sait: Wer isch Abimelech, un wer isch denn der Sichemiter, daß ma(mir) nem dene solle? Isch scha(er) nit Jerubbaals Bue(Suhn) un het Sebul, si Vogt, hergsetzt? Dene d Lit (a) Hamors, däm Vada (Babbe) vu Sichem! Wurum solle ma(mir) däm dene? 9,29 Wollt Gott, des Volk wär unda minare Hand, so dät i(ich) d Abimelech vutriebe un nem sage: Sammel(Mehr) di Heer un zeh in d Kampf!

9,30 Als aba Sebul, dr Schtadthauptma, de Wort vum Gaals, däm Bue(Suhn) Ebeds, ghärt het, brennt si Zorn (Wuet), 9,31 un na(er) schickt heimlich Botschaft zue Abimelech un het nem sage lo: Lueg, Gaal, d Bue(Suhn) Ebeds, un sini Breda sin nohch Sichem kumme un mache dir de Schtadt abschpenschdig. 9,32 So mach dich etze uf bi Nacht, dü un di Volk, des bi dir isch, un lege ä Hindahalt im Feld. 9,33 Un am Morge, wenn d Sunne ufgoht, mach di uf un ibafall d Schtadt. Un wenn na(er) un des Volk, des bi nem isch, gege dich nüszeht, so doe mit nem, we dü´s vumagsch.

9,34 Abimelech macht sich uf bi Nacht un alles Volk, des bi nem war, un sie lege ä Hindahalt gege Sichem mit vier Heerhuufe. 9,35 Un Gaal, d Bue(Suhn) Ebeds, zeht üsä un kummt vor des Schtadttor. Aba Abimelech macht sich uf üs däm Hindahalt samt däm Volk, des mit nem war. 9,36 Als etze Gaal des Volk sieht, sait da(er) zue Sebul: Lueg, do kummt Kregsvolk vu d Hechi vum Bergland rab. Sebul aba sait zue nem: Dü siehsch d Schatte vu d Berg als Lit a. 9,37 Gaal schwätzt noh wida un sait: Lueg, Kregsvolk kummt rab (a) vum Nabel dr Erde*, un ä Heerhuufe kummt dher uf däm Wäg vu d Zaubaeiche. 9,38 Do sait Sebul zue nem: Wo isch etze di Großmul, des do gsait het: Wer isch Abimelech, daß ma(mir) nem dene solle? Isch des nit des Kregsvolk, des dü vuachtet hesch? Zieh etze hi un kämpfe mit nem! 9,39 Gaal zeht üs vor d Männa (Manne) vu Sichem her un kämpft mit Abimelech. 9,40 Aba Abimelech jagt nem nohch, daß sa(er) vor nem gflohe isch, un vieli bliebe erschlage liege bis an´s Door. 9,41 Un Abimelech bliebt in Aruma. Sebul aba vujagt d Gaal un sini Breda, so daß sie in Sichem nit bliebe kenne.

9,42 Am Morge aba goht des Volk üsä ufs Feld. Als des Abimelech vurote(agsait,aditet) wird, 9,43 nimmt da(er) des Kregsvolk, deiltß s in dräi Heerhuufe un legt ä Hindahalt im Feld. Als sa(er) etze sieht, daß des Volk üs dr Schtadt goht, erhebt da(er) sich gege sie un erschlet sie. 9,44 Abimelech un d Heerhuufe, der bi nem war, ibafalle sie un schtelle sich am Schtadttor uf. Di beide andere Heerhuufe aba ibafalle alli, de uf däm Feld ware, un erschlen sie. 9,45 So kämpft Abimelech gege de Schtadt d ganze Dag un erobert sie un tötet des Volk, des drin war, un vuschtäre de Schtadt un schtreit Salz druf.

9,46 Als des alli Männa (Manne) vu d Burg vu Sichem ghärt hän , gehn sie in des Gwölb im Tempel vum (a) Baal-Berit. 9,47 Un als Abimelech ghärt het, daß sich alli Männa (Manne) vu d Burg vu Sichem vusammlet hän, 9,48 goht da(er) uf d Berg Zalmon mit sinem ganze Kregsvolk, des bi nem war, un nimmt ä Axt in sini Hand un haut ä Ast vum Baum un hebt nen uf un legt nen uf sini Schultare un sait zue allem Volk, des mit nem war: Was ihr mich doe hän gsäh, des schicke äich, au zue doe. 9,49 Do haut jeda vum Volk ä Ast ab, un sie folge Abimelech un lege de Äste uf des Gwölb un setze iba ne des Gwölb in Brand, so daß au alli in d Burg vu Sichem schterbe, öbbe duusig Männa (Manne) un Wieba.

Abimelechs End

S´10. Kapitel

D Richta Tola un Jaïr

10,3 Nohch rem schtoht uf Jaïr, ä Gileaditer, un richte Israel zweiezwanzig Johr. 10,4 Sella het driißig Buebä(Sühn), de uf driißig Esel gritte sin. Un sie hän driißig Schtädt, de heiße (a) «Derfa Jaïrs» bis uf dän Dag un liege in Gilead. 10,5 Un Jaïr schtirbt un wird bierdigt in Kamon.

Gricht iba Israels Untreui

10,10 Do brellä d Israelite zuem HERRN un sage: Mir hän an dir gsindigt, denn ma(mir) hän unsaren Gott vulo un d Baalen dent. (a) 10,11 Aba dr HERR sait zue d Israelite: Hän äich nit au d Ägypta undadruckt, d Amorita, d Ammonita, d Philista, 10,12 d Sidonier, d Amalekiter un Maonita? Aba ich ha äich üs ihre Händ(Pfode) ghulfe, als sa(ihr) zue ma(mir) brellt hän. 10,13 Trozdäm hän ihr mich vulo un andere Götta dent. Drum will ich äich nimi rette. 10,14 Gehn hi un brelle zue d Götta, de na(ihr) üsgwählt hän; (a) (b) len selli äich helfe in d Ziit äira Vufolgig! 10,15 Aba d Israelite sage zuem HERRN: Mir hän gsindigt, mach dü´s mit uns(üs), we dir´s gfallt; nur rett uns(üs) hiit! 10,16 Un sie (a) hän de fremde Götta wäg gmacht un dente däm HERRN. Do (b) beduurt´s(jammat´s) nen, daß Israel so plogt wird. 10,17 Un d Ammonita wäre ufbote(gruefe) un hän sich in Gilead glageret(ignischtet, breit gmacht); aba Israel vusammlet sich un het sich in (a) Mizpa glageret(ignischtet, breit gmacht). 10,18 Un di Obere vum Volks vu Gilead sage undaänanda: Wer isch der Ma, der afangt, mit d Ammonita z kämpfe? Sella soll d (a) Kopf(Haupt) si iba alli, de in Gilead wohne(huuse).

S´11. Kapitel

11,1 Jeftah, ä Gileaditer, war ä schtrietbare Ma, aba d Bue(Suhn) einare Hure. Gilead het Jeftah zeugt (ziigt). 11,2 Als aba de Ehefrau Gileads nem Buebä(Sühn) gebore het un de Buebä(Sühn) dr Frau groß ware, schtoße sie Jeftah üs un sage zue nem: Dü (a) sollsch nit erbe in unsera Familie, denn dü bisch d Bue(Suhn) eina andere. 11,3 Do isch scha(er) vor sinene Breda gfohe un het im Land Tob gwohnt. Un (a) (b) s sammle sich bi nem losi Lit un ziehe mit nem üs. 11,4 Un einigi Ziit dnohch kämpfte d Ammonita mit Israel. 11,5 Als etze d Ammonita mit Israel kämpfte, gehn di Älteschte vu Gilead hi, um Jeftah üs däm Land Tob z hole, 11,6 un sage zue nem: Kumm un wir(bi) unsa Hauptma, dmit ma(mir) gege d Ammonita kämpfe. 11,7 Aba Jeftah sait zue d Älteschte vu Gilead: Sin ihr´s nit, de mich hasse un üs minare Familie üsgschtoße hän? Un etze kumme na(ihr) zue mir, wel la(ihr) unda Vufolgig sin? 11,8 Di Älteschte vu Gilead sage zue Jeftah: Drum kumme ma(mir) etze wida zue dir, dmit dü mit uns(üs) zehsch un uns(üs) hilfsch, gege d Ammonita z kämpfe, un unsa (a) Kopf bisch iba alli, de in Gilead wohne(huuse). 11,9 Jeftah sait zue d Älteschte vu Gilead: Wenn na(ihr) mich wida hol, um gege de Ammonita z kämpfe, un dr HERR sie ma(mir) in d Hand git, soll i(ich) dann(dnoh) äicha Kopf si? 11,10 Di Älteschte vu Gilead sage zue Jeftah: Dr HERR isch Ohrezeuge zwische uns(üs) un schtrof uns(üs), wenn ma(mir) nit den, we dü´s gsait hesch. 11,11 So goht Jeftah mit d Älteschte vu Gilead, un des Volk het nen gsetzt als Kopf un Obaschte iba sich. Un Jeftah schwätzt alles, was sa(er) z sage het, vor rem HERRN in (a) (b) Mizpa.

11,12 Dann(Dnoh) schickt Jeftah Botschaft zuem Kenig vu d Ammonita un het nem sage lo: Was hesch dü mit mir z schaffe, daß dü zue mir kummsch, um gege mi Land z kämpfe? 11,13 D Kenig vu d Ammonita git d Laufbursch(Bote) Jeftahs zantwort: Wel Israel mi Land gnumme het, als sie üs Ägypte zoge sin, vum Arnon a bis a d Jabbok un bis a d Jorda, so gib ma(mir)'s etze guetwillig zruck. 11,14 Jeftah aba schickt abamols Laufbursch(Bote) zuem Kenig vu d Ammonita; 11,15 de sage zue nem: So schwätzt Jeftah: Israel het kei Land gnumme, (a) nit d Moabita noh d Ammonita. 11,16 Denn als sie üs Ägypte rufkume sin, zeht Israel durch d Wüschte bis ans Schilfmeer un kummt nohch Kadesch. 11,17 Do (a) schickt Israel Laufbursch(Bote) zuem Kenig dr Edomita un sait: Loß mich durch di Land zeh. Aba dr Kenig vu d Edomita het nit uf sie ghärt. Au schickte sie zuem Kenig dr Moabita; der het au nit welle. So bliebt Israel in Kadesch 11,18 un zeht in dr Wüschte umä. Un sie sin des Land dr Edomit un Moabita umgange un kumme vu Sunneufgang her an des Land dr Moabita un lagrete sich (a) gegeiba vum Arnon, aba sie kumme nit ins Biet(Gäu, Gau) vu d Moabita; denn dr Arnon isch d Grenze vu Moab. 11,19 Un Israel schickt Laufbursch(Bote) zue Sihon, däm Kenig vu d Amorita zue Heschbon, un het nem sage lo: Loß uns(üs) durch di Land zeh bis an unsre Platz. (a) 11,20 Aba Sihon träute Israel nit un het s nit durch si Biet(Gäu, Gau) zeh lo, sundern vusammlet si ganzes Kregsvolk un lagret sich bi Jahaz un kämpft mit Israel. 11,21 D HERR aba, dr Gott Israels, git Sihon mit sinem ganze Kregsvolk in d Händ(Pfode) Israels, un sie erschlen sie. So nimmt Israel des ganze Land dr Amorita i, de in däm Land gwohnt (ghuust) hän. 11,22 Sie nähmä des ganze Biet(Gäu, Gau) dr Amorita i vum Arnon bis a d Jabbok un vu d Wüschte bis a d Jordan. 11,23 So het etze d HERR, dr Gott Israels, d Amorita vutriebe vor sinem Volk Israel, un dü willsch ihr Land inähme? 11,24 Dü solltscht des Land dera inähme, de di Gott (a) Kemosch vutriebe het, uns(üs) dgege des Land dera inähme losse, de d HERR, unsa Gott, vor uns(üs) vutriebe het. 11,25 Meinsch dü, daß dü ä besseres Recht hättesch als (a) (b) Balak, d Bue(Suhn) Zippors, dr Kenig vu d Moabita? Het der au je mit Israel Grechtet odr kämpft, 11,26 obwohl Israel draihundat Johr in Heschbon gwohnt het un in Aroër un ihre Ortschafte un in alle Schtädt, de am Arnon liege? Wurum hän ihr sie nit mit Gwalt gnumme in däre Ziit? 11,27 Ich ha mi nit an dir vusindigt, dü aba doesch so Beses an mir, daß dü mit ma(mir) kämpfsch. D HERR, wo do Richta isch, richt hiit zwische Israel un d Ammonita. 11,28 Aba dr Kenig vu d Ammonita het nit uf de Wort Jeftahs ghärt, de na(er) nem sage lo het. 11,29 Do kummt dr (a) Geischt des HERRN uf Jeftah, un na(er) zeht durch Gilead un Manasse un nohch Mizpe, des in Gilead lit, un vu Mizpe, des in Gilead lit, gege de Ammonita.

11,30 Un Jeftah het däm HERRN ä (a) Glübde ge (globt)un sait: Gibsch dü de Ammonita in mi Hand, 11,31 so soll, was mir üs minare Huusdire entgegegoht, wenn ich vu d Ammonita heil zuruckkumm, däm HERRN ghäre, un i(ich) will's (a) als Brandopfa darbringe. 11,32 So zeht Jeftah uf de Ammonita los, um gege sie z kämpfe. Un d HERR git sie in sini Händ(Pfode). 11,33 Un na(er) schlat sie mit gwaltige Schleg vu Aroër a bis hi nohch Minnit, zwanzig Schtädt, un bis nohch Abel-Keramim. So wäre de Ammonita demuetigt vor d Israelite.

11,34 Als etze Jeftah nohch Mizpa zue sinem Huus kummt, lueg, do goht sini Dochta üsä nem entgegä mit Pauke un Reige; un sie war si einziges Kind, un na(er) het sunscht kei Bue(Suhn) un kei Dochta. 11,35 Un als sa(er) sie sieht, vuriß da(er) sini Kleida un sait: Ach, Döchtere, we vubiegsch(beugsch) dü mich un betrebsch mich! Denn (a) ich ha mi Muul (Gosch) ufdoe vor rem HERRN un ka's nit widaruefe. 11,36 De(Sie) aba sait: Vada (Babbe), hesch dü di Muul (Gosch) ufdoe vor rem HERRN, so doe mit mir, we dü´s gsait hesch, nohchdäm dr HERR dich grächt het a dine Feinde, d Ammonita. 11,37 Un sie sait zue ihrem Vada (Babbe): Dü dätsch ma(mir) des gönne: Loß ma(mir) zwei Monet, daß i(ich) higang uf d Berge un mi Jumpferschaft behill (behille doe) mit mine Geschpieline. 11,38 Er sait: Gang hi! un het sie zwei Monet go lo. Do goht sie hi mit ihre Geschpieline un het ihri Jumpferschaft uf d Berge behillt. 11,39 Un noh zwei Monet kummt sie zruck zue ihrem Vada (Babbe). Un (a) (b) er doet mit dare, we na(er) globt het, un sie het ne ä Ma ka. Un s ward Bruch in Israel, 11,40 daß de Techta Israel jährlich higehn, z klage um de Dochta Jeftahs, däm Gileadita, vier Däg im Johr.

S´12. Kapitel

Jeftahs Kampf mit Ephraim

12,7 Jeftah aba richte Israel sechs Johr. Un Jeftah, dr Gileadita, schtirbt un wird bierdigt in sinere Schtadt in Gilead.

D Richta Ibzan, Elon un Abdon

12,11 Nohch rem richtet Israel Elon, ä Sebulonita; er richtet Israel zehn Johr 12,12 un schtirbt un wird bierdigt in Ajalon im Land (a) Sebulon.

12,13 Nohch rem richtet Israel Abdon, ä Bue(Suhn) Hillels üs Piraton. 12,14 Der het vierzig Buebä(Sühn) un driißig Enkel, de uf siebzig Esel rite. Er richtet Israel acht Johr 12,15 un schtirbt un wird bierdigt in Piraton im Land Ephraim, uf däm Berg vu d Amalekita.

S´13. Kapitel

Simson wird gibore

13,2 S war aba ä Ma in Zora vum Gschlecht dr Daniter, mit Name Manoach, un sini Wieb war unfruchtbar un het keini Kinda ka. 13,3 Un dr Engel des HERRN erschient däm Wieb un sait zue nare(ihr): Lueg, dü bisch (a) (b) (c) unfruchtbar un hesch keini Kinda, aba dü wirsch schwanga wäre un ä Bue(Suhn) uf d Welt bringe. 13,4 (a) (b) So hüet di etze, Wi odr schtarkes Getränk zue trinke un Unreines zue ässä; 13,5 denn dü wirsch schwanga wäre un ä Bue(Suhn) uf d Welt bringe, däm kei Schermesser uf d Schädel kumme soll. Denn des Bebli wird ä Gweihte Gottes si vum Muetterlyb a; un na(er) wird afange, Israel z rette üs dr Hand vu d Philista. 13,6 Do kummt des Wieb un het´s ihrem Ma gsait: S isch ä Ma Gottes zue ma(mir) kumme, un sini Gschtalt war a zueluegä we dr Engel Gottes, zuem Erschrecke, so daß i(ich) nen nit gfrogt ha, woher odr wohi; un na(er) het ma(mir) nit gsait, we na(er) heißt. 13,7 Na(Er) sait aba zue ma(mir): Lueg, dü wirsch schwanga wäre un ä Bue(Suhn) uf d Welt bringe. So trinke etze kei Wi odr schtarkes Getränk un iß nigs Unreines; denn des Bebli soll ä Gweihte Gottes si vu Muetterleib a bis zuem Dag vu sinem Tod. 13,8 Do bittet Manoach d HERRN un sait: Ach, Herr, loß d Ma Gottes wida zue uns(üs) kumme, sella wo dü gschickt hesch, dmit da(er) uns(üs) lehrt, was ma(mir) mit däm Bebli doe solle, wo gibore wäre soll. 13,9 Un Gott erhert Manoach, un dr Engel Gottes kummt wida zue däm Wieb. Sie isch(hockt) aba uf fem Feld, un ihr Ma Manoach war nit bi nare(ihr). 13,10 Do lauft sie schnell un het´s ihrem Ma gsait un sait zue nem: Lueg, dr Ma isch ma(mir) erschiene, der hiit Nacht zue ma(mir) kummt war. 13,11 Manoach macht sich uf un goht hinda sinem Wieb her un kummt zuem Ma un sait zue nem: Bisch dü der Ma, der mit däm Wieb gschwätzt het? Na(Er) sait: Ja. 13,12 Un Manoach sait: Wenn etze itrifft, was dü gsait hesch: We solle ma(mir)'s mit däm Bebli hebe un doe? 13,13 Dr Engel des HERRN sait zue Manoach: Vor allem, was i(ich) däm Wieb gsait ha, soll sie sich hüete (heete): 13,14 sie (a) soll nit ässä, was vum Wischtock kummt, un soll kei Wi odr schtarkes Getränk trinke un nigs Unreines ässä; alles, was i(ich) ihre bifohle ha, soll sie hebe. 13,15 (a) Manoach sait zuem Engel des HERRN: Mir wotte di gern do bhalte un dir ä Ziegeböckli zuerichte. 13,16 Aba dr Engel des HERRN git Manoach zantwort: Wenn dü mi au do zruck hebsch, so äß ich doch vu dinem Ässä nigs. Willsch dü aba däm HERRN ä Brandopfa bringe, so kasch dü s opfare. Manoach aba wußt nit, daß ses dr Engel des HERRN war. 13,17 (a) Un Manoach sait zuem Engel des HERRN: We heißesch dü? Denn ma(mir) welle dich ehre, wenn etze itrifft, was dü gsait hesch. 13,18 Aba dr Engel des HERRN sait zue nem: Wurum frogsch dü nohch minem Name, wo doch geheimnisvoll isch? 13,19 (a) Do nimmt Manoach ä Ziegeböckli un Schpeiseopfa un bringts uf fem Felse däm HERRN dar, der geheimnisvolle Sach deot. Manoach aba un si Wieb sähn zue. 13,20 Un als d Flamme uflodere vum Altar zuem Himmel, fahrt d Engel des HERRN uf in d Flamme vum Altar. Als des Manoach un si Wieb sähn, flege sie uf d Bode uf ihr Gsicht(Visasch). 13,21 Un dr Engel des HERRN erschient Manoach un sinem Wieb nimi. Domols erkennt Manoach, daß ses dr Engel des HERRN war, 13,22 un sait zue sinem Wieb: Mir meße des Todes schterbe, wel ma(mir) Gott gsähne hän. (a) 13,23 Aba si Wieb sait (git nem zantwort) nem: Wenn´s däm HERRN gfalle hät, uns(üs) umzbringe, so hät da(er) des Brandopfa un Schpeiseopfa nit agnumme vu unsare Händ(Pfode). Er hät uns(üs) au des alles nit säh noh härä losse, we´s etzed gschehe isch. 13,24 Un des Wieb gebiert ä Bue(Suhn) un het nen Simson gheiße. Un des Bebli isch rah gwachse, un dr HERR (a) (b) (c) segnet nen. 13,25 Un dr (a) (b) (c) (d) (e) (f) (g) Geischt des HERRN fangt a, nen umztriebe im Laga Dan zwische Zora un Eschtaol.

S´14. Kapitel

14,5 So goht Simson nab mit sinem Vada (Babbe) un sinere Muetter nohch Timna. Un als sie an de Wiberge vu Timna kumme, lueg, do kummt ä junge Löwe brüllend nem entgegä. 14,6 Un dr (a) Geischt des HERRN grotet iba nen, un na(er) vuriß nen, we ma ä Beckli vurißt, un het doch gar nigs in sinere Hand. Na(Er) het aba sinem Vada (Babbe) un sinere Muetter nit gsait, was sa(er) doe het. 14,7 Als sa(er) etze hinkumme war, schwätzt da(er) mit däm Maidle, un Simson het Gfalle a nare(an ihr). 14,8 Un nohch ä baar Däg kummt da(er) wida, um sie z hole, un biegt vum Wäg ab, um noh rem Aas (Cheib) vum Löwen z luege. Lueg, do war ä Bieneschwarm in däm Lyb (Ranze) vum Löwe un Hunig. 14,9 Un na(er) nimmt dvu in sini Hand un ißt undawägs un goht zue sinem Vada (Babbe) un zue sinere Muetter un git tene, daß sie au ässä. Na(Er) het tene aba nit gsait, daß sa(er) d Hunig üs däm Lyb (Ranze) vum Löwe gnumme het.

14,10 Un als si Vada (Babbe) hikummt zuem Maidle, macht Simson dert ä Hochziitsgelage, we´s de junge Lit z doe pflege. 14,11 Un als sie nen sähn, gän sie nem driißig Gselle, de bi nem si solle. 14,12 Simson aba sait zue nene: I(Ich) will äich ä Rätsel ufge. Wenn ihr ma(mir) des errotet un trefft in däne siebä Däg vum Gelage, so will i(ich) äich driißig Gwänder ge un driißig Feschtkleida. 14,13 Kennt da's aba nit errote, so solle na ma(mir) driißig Gwänder un driißig Feschtkleida ge. Un sie sage zue nem: Gib di Rätsel uf, loß uns(üs) härä! 14,14 Na(Er) sait zue nene: Ässä goht üs vum Frässa un Seßigkeit vum Schtarke. Un sie kenne in dräi Däg des Rätsel nit errote. 14,15 Am vierte Dage sag sie zue Simsons Wieb: Ibared di Ma, daß sa(er) uns(üs) vum Rätsel d Lesig sait, odr ma(mir) wäre dich un dinem Vada (Babbe) s Huus mit Fiir vubrenne. Hän ihr uns(üs) doher glade, um uns(üs) arm z mache? 14,16 Do hiilt Simsons Wieb vor nem un sait: Dü bisch ma(mir) ibadrissig un hesch mi nit leb(lieb). Dü hesch d Sehn vu minem Volk ä Rätsel ufge un hesch ma(mir)'s nit gsait. Na(Er) aba sait zue ihre: Lueg, i(ich) hab's minem Vada (Babbe) un minare Muetter nit gsait un soll dir's sage? 14,17 Un sie hiilt vor rem de siebä Däg, de sie gfirt hän; (a) aba am siebte Dag het da(er)´s ihre gsait, denn sie drang in nen. Sie aba het vum Rätsels Lesig d Sehn ihrem Volk gsait. 14,18 Do sage de Männa (Manne) dr Schtadt zue nem am siebte Dag, bvor d Sunne undagoht: Was isch seßer als Honig? Was isch schtärka als dr Löwe? Aba na(er) sait zue nene: Wenn ihr nit mit minem Kalb pflegt hättet, so hätte ihr mi Rätsel nit troffe. 14,19 Un dr Geischt des HERRN grotet iba nen, un na(er) goht nab nohch Askalon un erschlet driißig Männa unda ne un nimmt ihri Gwänder un git de Feschtkleida däne, de des Rätsel errote hän. Un si Zorn (Wuet) brennt, un na(er) goht nuf in si Vada (Babbe) Huus. 14,20 Aba Simsons Wieb wird (a) sinem Gsell ge, der si Brautfihra gsi isch.

S´15. Kapitel

Simsons Händel mit d Philista

15,4 Un Simson goht hi un fangt draihundat Füchs, nimmt Fackle un kehrt imma ei Wedel zuem andere un doet ä Fackle imma zwische zwei Schwänz 15,5 un zinde de Fackle a un het de Füchs in des Korn dr Philista laufe lo un zinde so de Garbe samt däm gschtahndene Korn a un d Wiberg un Elbaium. 15,6 Do sage d Philista: Wer het des doe? Do het ma gsait: Simson, dr Schwiegasuhn vum Timnaïta, wel la(er) nem si Wieb gnumme un sinem Gsell ge het. Do ziehe d Philista hi un vubrenne sie samt ihra Familie mit Fiir. 15,7 Simson aba sait zue nene: Wenn ihr des den, so will i(ich) nit ruehe, bis i(ich) mi an äich grächt ha. 15,8 Un na(er) schlet sie zsämme mit mächtige Schleg un zeht nab un het in dr Felsekluft vu Etam gwohnt.

15,9 Do ziehe d Philista nuf un lagerete sich in Juda un breite sich üs bi Lehi. 15,10 Aba de vu Juda sage: Wurum sin ihr gege uns(üs) rabzoge? Sie antworte: Mir sin rufkumme, Simson z binde, daß ma(mir) nem aden, was sa(er) uns(üs) adoe het. 15,11 Do ziehe draiduusig Männa vu Juda nab in de Felsekluft zue Etam un sage zue Simson: Weisch dü nit, daß d Philista iba uns(üs) herrsche? Wurum hesch dü uns(üs) denn des adoe? Na(Er) sait zue nene: We sie mir´s adoe hän, so ha ich´s ne au adoe. 15,12 Sie sage zue nem: Mir sin rabkumme, dich fessle un in d Händ(Pfode) dr Philista z ge. Simson sait zue nene: So schwere mir, daß ihr selba mir nigs aden wen. 15,13 Do sage sie nem: Nei, sundern mir wen di nur fessle un in ihri Händ(Pfode) ge un wen di nit umbringe. Un sie fessle nen mit zwei näji(naii) Seila un fihre nen üs dr Felsekluft nuf. 15,14 Un als sa(er) nohch Lehi kummt, juuchzge (juble) de Philista nem entgegä. Aba dr (a) Geischt des HERRN grotet iba nen, un de Seila an sinem Ärm wäre we Fäde, de s Fiir vubrennt het, so daß de Fessle an sinene Händ(Pfode) vuschmolze sin. 15,15 Un na(er) findet ä frische Eselskinnbacke. Do schtreckt da(er) si Hand üs un nimmt nen un erschlet dmit duusig Männa (Manne). 15,16 Un Simson sait: Mit nem Esel Kinnbacke hab ich sie gschunde; mit nem Esel Kinnbacke hab ich duusig Männa erschla.

15,17 Un als sa(er) des gsait het, wirft da(er) d Kinnbacke üs sinere Hand, un ma het d Platz Ramat-Lehi* gheiße. *d. . Kinnbackehechi.

15,18 Als sa aba sehr (sölli) durscht ka het, reft da(er) d HERRN a un sait: Dü hesch solch großes Heil ge durch de Hand vu dinem Knecht; etze aba mueß ich vor Durscht schterbe un in de Händ(Pfode) dr Unbschnittene falle. 15,19 Do schpaltet Gott de Hehlung im Kinnbacke, daß Wassa rüsgflosse isch. Un als sa(er) trinkt, kehrt si Geischt zruck, un na(er) läbt wida uf. Drum heißt der Platz «Quelle vum Rufende»; de isch in Lehi bis uf d hiitige Dag.

15,20 Un na(er) richte Israel zue d Ziite vu d Philista zwanzig Johr.

S´16. Kapitel

16,1 Simson goht nohch Gaza un sieht dert ä Hure un goht zue nare(ihre). 16,2 Do wird d Gazatita gsait: Simson isch herkumme! Un sie umschtelle nen un len uf nen lauere am Schtadttor; aba di ganz Nacht vuhalte sie sich schtill un hän denke: Morge, wenn's lecht wird, welle ma(mir) nen umbringe. 16,3 Simson aba lit bis Middanacht. Do schtoht da(er) uf midde in d Nacht un packt beidi Doorfligel am Schtadttor samt beide Pfoschte, hebt sie üs mit d Riegel un legt sie uf sini Schulta un trait sie nuf uf d Hechi vum Berg vor Hebron.

Simsons Fall un Rache

16,16 Als sie aba mit ihre Wort (Frog) alli Däg (a) in nen dringt un nem zuesetzt, wird sini Seele lebensmued, 16,17 un na(er) doet ihr si ganzes Herz uf un sait zue nare(ihre): S isch ne ä (a) Schermesser uf mi Kopf(Schädel) kumme; denn ich bi ä Gweihte Gottes vu Muetterleib a. Wenn ich gschore wir, so wicht mi Kraft vu mir, so daß ich schwach wir we alli andere Mensche. 16,18 Als etze Delila sieht, daß sa(er) ihre si ganzes Herz ufdoe het, schickt sie hi un het de Firschte dr Philista ruefä un sage lo: Kumme noh eimol her, denn na(er) het ma(mir) si ganzes Herz ufdoe. Do kumme de Firschte dr Philista zue ihre un bringe des Geld in ihra Hand mit. 16,19 Un sie het nen ischlofe lo in ihrem Schoß un reft eina, der nem de siebä Locke vu sinem Kopf (Schädel) abgschnitte het. Un sie fangt a, nen z bezwinge - do war si Kraft vu nem gwiche. 16,20 Un sie sait zue nem: Philista iba dir, Simson! Als sa(er) etze vu sinem Schlof ufwacht, het da(er) denkt: I(Ich) will fräi üsgoh, we ich´s freher doe ha, un will mi losrieße. Aba na(er) wußt nit, daß (a) dr HERR vu nem gwiche war. 16,21 Do packe nen de Philista un schteche nem d Auge üs, fihre nen nab nohch Gaza un lege nen in Kette; un na(er) mueß d Miihli dreihe im Gfängnis (Loch). 16,22 Aba de Hoor vu sinem Kopf fange wida a z wachse, nohchdäm´s gschore war.

16,23 Als aba d Firschte vu d Philista sich vusammle, um ihrem Gott (a) Dagon ä großes Opfa darzbringe un ä Freudefescht z feschtle, sage sie: Unsa Gott het uns(üs) unsare Feind Simson in unsari Händ(Pfode) ge. 16,24 *Als etze ihr Herz gueta Dinge war, sage sie: Len Simson hole, daß sa(er) vor uns(üs) sini Witzli tribt. Do holte sie Simson üs däm Gfängnis (Loch), un na(er) trieb sini Witzli vor ne, un sie schtelle nen zwische de Säulene. 16,25 *Als des Volk nen sieht, lobe sie ihr Gott, denn sie sage: Unsa Gott het uns(üs) unsa Feind in unsari Händ(Pfode) ge, der unsa Land vuweschtet un vieli vu uns(üs) erschlage het. *D Zsammehang erfordert de do vorgnummeni Umschtellig vu d Verse. 16,26 Simson aba sait zue däm Bebli, wo nen an dr Hand fihrt: Loß mi los, daß ich nohch dr Siile läng (tascht), uf däre des Huus schtoht, dmit ich mich dra lehn. 16,27 Des Huus aba war volla Männa (Manne) un Wieba. S ware au alli Firschte vu d Philista do, un uf däm Dach ware öbbe draiduusig Männa (Manne) un Wieba, de zuegluegt hän, we Simson sini Witzli triebt. 16,28 Simson aba reft d HERRN a un sait: Herr HERR, denke an mi un gib ma(mir) Kraft, Gott, noh des eine Mol, dmit ich mich fir mini beide Auge eimol räch an d Philista! 16,29 Un na(er) längt um de zwei Middelsiilene, uf däne des Huus rueht, eini mit sinere rechte un di anderi mit sinere linke Hand, un schtemmt sich gege sie 16,30 un sait: Ich will schterbe mit d Philista! Un (a) na(er) schtemmt sich mit alla Kraft. Do flegt des Huus uf de Firschte un uf alli Lit (alles Volk), de drin ware, so daß ses me Todi ware, de na(er) durch si Tod tötet het, als de na(er) zue sinere Läbziite tötet het.

16,31 Do kumme sini Breda rab un des ganze Huus vu sinem Vada (Babbe), un sie hebe nen uf un bringe nen nuf un bierdige nen im Grab vu sinem Vada (Babbe) Manoach zwische (a) Zora un Eschtaol. (b) Er het aba Israel zwanzig Johr grichtet.

S´17. Kapitel

Michas Gottesbild un si Prieschta

17,7 S war aba ä junge Ma vu Bethlehem in Juda üs däm Gschlecht Juda; der war ä (a) (b) Levit un war dert fremd. 17,8 Er zeht aba üs d Schtadt Bethlehem in Juda, um ä Platz z find, wo na(er) bliebe ka. Als sa(er) so uf sinem Wäg zeht, kummt da(er) ufs Bergland Ephraim zuem Huus Michas. 17,9 Do het nen Michs gfrogt: Wo kummsch dü her? Na(Er) git nem zantwort: I (Ich) bi ä Levit üs Bethlehem in Juda un wanda, um ä Platz z find, wo i(ich) bliebe ka. 17,10 Micha sait zue nem: Blieb bi ma(mir), dü sollsch ma(mir) Vada (Babbe) un Prieschta si. I(Ich) will dir jährlich zehn Silbaschtickli un dir Klamotte un Ässä ge. 17,11 D Levit willigt i, bi däm Ma zue bliebe; un na haltet nen we ä Suhn. 17,12 Un Micha (a) fillt däm Leviten d Hand, daß sa(er) si Prieschta wird, un so war ra(er) im Huus Michas. 17,13 Un Micha sait: Etze wiß i(ich), daß ma(mir) d HERR wohldoe wird, wel i(ich) ä Levit zuem Prieschta ha.

S´18. Kapitel

D Schtamm Dan gwinnt Wohnig un Heiligtum

18,8 Un sie kumme zue ihre Breda nohch Zora un Eschtaol, un ihri Breda sage zue nene: We schtoht's mit äich? 18,9 Sie sage: Hopp (Uf), len uns(üs) gege sie nufzeh! Denn ma(mir) hän des Land agsähne, un lueg, s isch sehr (sölli) guet. Un ihr hockt noh full (untätig) do? Sin doch nit fuul hizziehge, daß sa(ihr) kumme un des Land inähme. 18,10 Wenn na(ihr) hizehn, den na(ihr) zue nem Volk kumme, des sicha wohnt, un des Land isch wiet nohch alle Site; denn Gott het's in äiri Händ(Pfode) ge, ä Platz, a däm nigs vu alldäm fehlt, was ses uf d Erde git.

18,11 Do ziehe vu dert üs däm Gschlecht Dan, üs Zora un Eschtaol, sechshundat Männa, grischtet mit ihre Waffen zuem Kampf, 18,12 un sie ziehe nuf un lagere sich bi Kirjat-Jearim in Juda. Drum heißt der Platz «Laga Dans» bis uf dän Dag; s lit hinda Kirjat-Jearim. 18,13 Un vu dert gehn sie uf des Bergland Ephraim un kumme zuem Huus Michas. 18,14 Do fange de fünf Männa (Manne) a, de üsgzoge ware, um des Land bi Lajisch zue erkunde, un sage zue ihre Breda: Wißt ihr au, daß ses in däne Hiisa ä Efod un ä Huusgötze un ä gschnitztes un gossenes Bild git? Denkt etze nohch, was sa(ihr) z doe hän. 18,15 Do gehn sie derthi un kumme an des Huus vum junge Levit in Michas Huus un greße nen fründlig. 18,16 Während de sechshundat zuem Kreg grischtet Männa (Manne), de vu d Daniter ware, vor rem Door gschtande sin, 18,17 gehn de fünf Männa (Manne), de des Land zue erkunde üsgzoge ware, nuf, dringe dert i un nähmä des gschnitzte un gossene Bild, d (a) Efod un d Huusgötze; wärendäm schtoht dr Prieschta vor rem Door bi d sechshundat zuem Kreg grischtete Männa (Manne). 18,18 Als etze sälli in des Huus Michas kumme ware un des gschnitzte un gossene Bild, d Efod un d Huusgötze nähmä, sait dr Prieschta zue nene: Was mache ihr? 18,19 Do sage sie nem: Schwieg un halt di Muul (Gosch) un zeh mit uns(üs), daß dü uns(üs) Vada (Babbe) un Prieschta si wirsch. Isch´s fir di bessa, Prieschta im Huus vumä Ma z si odr unda nem ganze Schtamm un Gschlecht in Israel? 18,20 Des gfallt däm Prieschta guet, un na(er) nimmt d Efod, d Huusgötze un des gschnitzte Bild un schleßt sich däm Volk a. 18,21 Un sie wende sich un ziehe hi un schicke d Wieba un d Kinda un s Vieh, un was sie an wertvollem Guet hän, vor sich her. 18,22 Wo sie etze vu Michas Huus wäg ware, wäre d Männa (Manne) in d Hiisa, de bi Michas Huus ware, zsämmegruefe, un sie jage d Daniter nohch 18,23 un refe hinda ne her. De aba drille sich um un sage zue Micha: Was hesch dü, daß dü de Lit zsämmegruefe hesch? 18,24 Er antwortet: Ihr hän mini Götta gnumme, de ich gmacht ha, un d Prieschta un sin fortzoge. Was hab ich etze noh? Un do froge ihr, was ma(mir) fehlt? 18,25 Aba de Daniter sage zue nem: Loß di Schtimm nit wida bi uns(üs) härä, dmit nit öbbe zornigi Lit iba äich herfalle un di Läbä un des Läbä diner Lit higrafft wird. 18,26 So gehn de Daniter ihr Wäg. Un als Micha sieht, daß sie nem z schtark ware, drillt da(er) sich um un kehrt zruck zue sinem Huus.

18,27 De aba nähmä, was Micha gmacht het, un d Prieschta, den na(er) ka het, un falle iba Lajisch her, iba ä Volk, des ruehig un sicha gwohnt het, un schlen´s mit d Schärfi vum Schwert un vubrannte de Schtadt mit Fiir. 18,28 Un s war nemads, der sie errettet het; denn de Schtadt war wiet wäg vu Sidon, un sie hän mit d Aramäer nigs zue schaffe; un de Schtadt war in dr Ebene bi Bet-Rehob. Dann(Dnoh) baue (bäue) sie de Schtadt wida uf un huuse drin 18,29 un hän sie (a) Dan gheiße nohch rem Name vu ihrem Vada (Babbe) Dan, wo däm Israel gibore war. Vorziite aba hieß de Schtadt Lajisch.

18,30 Un de (a) (b) Daniter richtete fir sich des Schnitzbild uf. Un Jonatan, d Bue(Suhn) (c) Gerschoms, d Bue(Suhn) vum Moses*, un sini Buebä(Sühn) ware Prieschta im Schtamm vu d Daniter bis uf de Ziit, wo sie (d) üs däm Land gfange wäggfihrt wore sin. 18,31 So schtellte sie des Schnitzbild, des Micha gmacht het, bi sich uf, solang des Huus Gottes zue (a) (b) Silo gschtande isch.

S´19. Kapitel

D Schandtat vu Gibea in Benjamin

19,11 Als sie etze nooch bi Jebus ware, dunkelt´s schnell; do sait d Knecht zue sinem Herr: Kumm doch un loß uns(üs) in de Schtadt vu d Jebusita ikehre un iba Nacht dert bliebe. 19,12 Aba si Herr sait zue nem: Mir wen nit in de Schtadt vu d Fremde ikehre, de nit vu d Israelite sin, sundern wen duri uf Gibea zue. 19,13 Un na(er) sait zue sinem Knecht: Gang wida, dmit ma(mir) a ne andere Platz kumme un iba Nacht in Gibea odr in Rama bliebe. 19,14 Un sie ziehe wida ihr Wäg, un d Sunne goht unda, als sie nooch bi (a) Gibea ware, des in Benjamin lit. 19,15 Un sie biege ab vum Wäg, um nohch Gibea z kumme um dert iba Nacht z bliebe. Als sa(er) aba inekumme isch, bliebt da(er) uf däm Platz vu d Schtadt; denn s war nemads, der sie de Nacht im Huus beherberge wott. 19,16 Un lueg, do kummt ä alte Ma vu sinere Arbet vum Feld am Obend; der war au vum Bergland Ephraim un ä Fremdling in Gibea, aba de Lit vum Ort ware Benjaminiter. 19,17 Un als sa(er) sini Aug ufhebt, sieht da(er) d Wandara uf däm Platz un sait zue nem: Wo willsch dü hi? Un wo kummsch dü her? 19,18 Er aba git nem zantwort: Mir reise vu Bethlehem in Juda wiet ins Bergland Ephraim inä, wo i(ich) her bi. I(Ich) bi nohch Bethlehem in Juda zoge un kehr etzed zruck Heim, doch nemads will mi beherberge. 19,19 Mir hän Schtroh un Fuetta fir unsari Esel un Brot un Wi fir mich, di Knecht, un fir di Magd un d Knecht, dr bi ma(mir) isch, so daß uns(üs) nigs fehlt. 19,20 D alte Ma sait: Friide isch mit dir! Alles, was dir mangelt, findesch dü bi mir; blieb nur nit iba Nacht uf däm Platz. 19,21 Un na(er) fihrt nen in si Huus un git d Esel Fuetta, un sie wäsche ihri Feß un ässä un trinke.

19,22 Un als ihr Herz etze frehlich war, lueg, do kumme de Lit vu d Schtadt, besi Männa (Manne), un umschtelle des Huus un boldere a de Dire un sage zuem alte Ma, däm Huuswirt: Gib d Ma üsä, der wo in di Huus kumme isch, daß ma(mir) uns(üs) iba nen hermache. 19,23 Aba d Ma, d Huuswirt, goht zue nene üsä un sait zue nene: Nit, mini Breda, den doch nit solch ä Unrecht! Nohchdäm der Ma in mi Huus kumme isch, den nit solch ä Schandtat! 19,24 Luege, i(ich) ha ä Dochta, noh ä Jungfrau, un der het ä Nebefrau; de will i(ich) äich rüsbringe. De kenne na(ihr) schände un mit ne doe, was äich gfallt, aba a däm Ma den nit solch ä Schandtat! 19,25 Aba de Lit wen nit uf nen härä. Do langt d Ma si Nebefrau un bringt sie zue nene üsä. De mache sich iba sie her un triebe ihr Muetwille mit ihre di ganz Nacht bis zuem Morge. Un als d Morgeröti abroche isch, len sie sie go. 19,26 Do kummt des Wieb, als d Morge abroche isch, un flegt hi vor de Dire vum Huus, in däm ihr Herr war, un lit do, bis ses hell wird. 19,27 Als etze ihr Herr am Morge ufschtod un de Dire vum Huus ufgmacht het un rüsgoht, um si Wäg z zeh, lueg, do lit si Nebefrau vor d Dire vum Huus, d Händ(Pfode) uf dr Schwelle. 19,28 Er sait zue ihre: Schtand uf, loß uns(üs) zeh! Aba sie git kei antwort. Do legt da(er) sie uf d Esel, macht sich uf un zeht a si Platz. 19,29 Als sa(er) etze heimkume isch, nimmt da(er) ä Messa, langt si Nebefrau un zerschtickelt sie Glied fir Glied in zwöelf Schtickli un schickt sie in des ganze Biet(Gäu, Gau) Israels. (a) 19,30 Wer des sieht, der sait: (a) Sowas isch nit bassiere noh gsähne wore, sietdäm Israel üs Ägypteland zoge isch, bis uf dän Dag. Etze denke driba nohch, berote un rede!

S´20. Kapitel

Schtofgricht am Schtamm Benjamin

20,12 Un de Schtämm Israel schicke Männa (Manne) zue alle Gschlechta vu Benjamin un len nene sage: Was isch des fir ä besi Sach (Untat), de bi äich gschehe (bassiert) isch? 20,13 So gän etze de Männa (Manne) üsä, de ruchlose Lit vu Gibea, (a) (b) daß ma(mir) sie umbringe un des Bese üs Israel üslesche. Aba de Benjaminiter wen nit härä uf de Schtimm ihra Breda, d Israelite, 20,14 sundern sie vusammle sich üs d Schtädt nohch Gibea, um in d Kampf gege d Israelite üszziehge. 20,15 Un s wäre a däm Dag zehlt vu Benjamin üs d Schtädt sechsezwanzigduusig Männa, de des Schwert fihre, üßa d Lit(Bürga) vu Gibea; vu nene wäre siebehundat zehlt, üsgwählti (üsgläsini) Männa (Manne). 20,16 Un unda däm ganze Volk ware siebehundat üsgwählti (üsgläsini) Männa (Manne), de linkshändig ware un mit d Schleudere ä Hoor treffe kenne, ohni´s z vufehle. 20,17 Aba vu Israel - üßa däne vu Benjamin - wäre zehlt vierhundatduusig Männa, de des Schwert fihre, luta schtritbari Männa (Manne). 20,18 De mache sich uf un ziehe nuf nohch Bethel un (a) (b) bfrogte Gott un sage: Wer vu uns(üs) soll zerscht nufzeh in d Kampf gege Benjamin? Dr HERR sait: Juda soll afange. 20,19 So mache sich d Israelite am Morge uf un lagere sich vor Gibea. 20,20 Un de Männa (Manne) vu Israel ziehe üsä, um gege Benjamin z kämpfe, un schtelle sich uf zuem Kampf gege Gibea. 20,21 Do falle de Benjaminiter üs Gibea üs un schlen an däm Dag vu Israel zweiezwanzigduusig um (zue Bode). 20,22 *Do ziehe d Israelite nuf un halte Chlag vor rem HERRN bis zuem Obend un bfroge d HERRN un sage: Solle ma(mir) wida in d Kampf zeh gege d Benjaminiter, unsari Breda? Dr HERR sait: Zehn hi gege sie! 20,23 *Do ermannt sich des Kregsvolk vu Israel un schtellt sich abamols uf, um am selbe Platz wida z kämpfe, an däm sie sich am vorige Dag ufgschtellt hän. *D Zämmehang bruuch de do vorgnummeni Umschtellig vu d Vers. 20,24 Un als d Israelite am andere Dag nooch herkume an de Benjaminiter, 20,25 (a) mache d Benjaminiter au am zweite Dag ä Üsfall üs Gibea un schlen vu Israel noh achtzehnduusig um (zue Bode), de alli ä Schwert fihre.

20,26 Do ziehe alli Israelite, des ganze Kregsvolk, nuf un kumme nohch (a) (b) Bethel un halte Chlag un bliebe dert vor rem HERRN un faschte an däm Dag bis zuem Obend un opfere Brandopfa un Dankopfa vor rem HERRN. 20,27 Un de Israelite bfroge d HERRN. - S war aba zue sellare Ziit d Lade Abkumme ( d Abmachig) mit Gott dert, 20,28 un (a) Pinhas, d Bue(Suhn) (b) Eleasars, d Bue(Suhn) Aarons, het d Denscht vor rem in sella Ziit vusäh. - Un sie sage: Solle ma(mir) abamols üszehge, um gege d Benjaminiter, unsari Breda, z kämpfe, odr soll ma(mir)´s losse? Dr HERR sait: Zehn nuf; morge will ich sie in äiri Händ ge.

20,29 Un Israel (a) legt ä Hindahalt rings um Gibea her. 20,30 So zeht Israel nuf am dritte Dag gege d Benjaminiter un schtellt sich uf gege Gibea we scho zweimol dvor. 20,31 Do mache d Benjaminiter ä Üsfall, däm Kregsvolk entgegä, un wäre wägzoge vu d Schtadt un erschlen afangs ä baar vum Kregsvolk - we scho zweimol dvor - uf d Schtroße, vu däne eini nohch Bethel un di anderi nohch Gibeon fihrt, uf offenem Feld öbbe driißig Männa vu Israel. 20,32 Do hän d Benjaminiter denkt: Sie sin gschla vor uns(üs) we vorig. Aba d Israelite hän vuabredet: Len uns(üs) abhaue, dmit ma(mir) sie vu d Schtadt wägzehe uf beidi Schtroße! 20,33 Do mache sich alli Männa (Manne) vu Israel uf vu ihrem Platz un schtelle sich bi Baal-Tamar uf. Un d Hindahalt Israels bricht viiri üs sinem Vuschteck westlich vu Geba. 20,34 Un sie rucke gege Gibea a, zehnduusig Männa, üsgläsini üs ganz Israel, so daß d Kampf härt wird; sälli aba wiße nit, daß sie des Ungliick treffe wird. 20,35 So schlat dr HERR d Benjaminiter vor d Männa (Manne) vu Israel, daß d Israelite an däm Dag fünfezwanzigduusiguneinhundat Männa vu Benjamin, de alli ä Schwert fihre. 20,36 Denn wo de Benjaminiter sähn, daß sie gschla ware, gän nene de Männa (Manne) Israels Platz; denn sie vuloße sich uf d Hindahalt, wo sie bi Gibea aglegt hän. 20,37 Un d Hindahalt bricht schnell viiri uf Gibea zue un zeht hi un schlat di ganz Schtadt mit d Schärfi vum Schwert. 20,38 Sie hän aba vuabredet mitänanda, de Männa (Manne) vu Israel un d Hindahalt, sie solle ä Rauchsiile vu d Schtadt ufschtiege losse. 20,39 Als etze de Männa (Manne) vu Israel sich im Kampf abgwendet hän un d Benjaminiter afangs öbbe driißig Männa vu Israel erschla hän, so daß sie denkt hän: sie sin vor uns(üs) gschla we im vorige Kampf, 20,40 do fangt ä Rauchsäule vu d Schtadt gerad a uffiszue ufzschtiege. Un d Benjaminiter drille sich um, un lueg, do goht de Schtadt ganz in Flamme uf zuem Himmel. 20,41 Un de Männa (Manne) vu Israel mache kehrt; do vuschrekä de Männa (Manne) vu Benjamin, denn sie sähn, daß des Ungliick sie troffe het, 20,42 un drille sich wäg vu d Männa (Manne) Israels uf fem Wäg zue d Schtäppe. Aba d Kampf folgt ne au derthi, un de vu d Schtadt her kumme, vunichte in ihra Middi de Benjaminiter. 20,43 Sie umzingle selli un jage ne nohch, ohni ne Rueh z losse, un vutrampe sie bis öschtlich vu Gibea, gege Sunneufgang. 20,44 Un s falle vu Benjamin achtzehnduusig Männa, luta schtritbari Männa (Manne).

20,45 Do drille sie sich um un haue ab in d Schtäppe hi zuem Fels Rimmon; aba de Männa (Manne) vu Israel halte uf d Schtroßene ä Nohchlese vu fünfduusig Männa un vufolge sie wida bis Gidom un erschlen vu nene noh zweiduusig. 20,46 So falle an däm Dag vu Benjamin fünfedzwanzigduusig Männa, de ä Schwert fihre, luta schtritbari Männa (Manne). 20,47 Nur sechshundat Männa drille sich um un haue ab in d Schtäppe hi zuem Fels Rimmon un bliebe (a) uf däm Fels Rimmon vier Monet. 20,48 Un de Männa (Manne) Israels kehre um zue d Benjaminiter un schlen in d Schtadt mit d Schärfi vum Schwert Lit un Vieh un alles, was ma findet. Un alli Schtädt, de ma findet, sin vubrennt wore mit Fiir. (a) (b) (c)

S´21. Kapitel

Israel vuhilft Benjamin zue Fraue

21,4 Am andere Morge macht sich des Volk freh uf un het dert ä Altar baut un opfert Brandopfa un Dankopfa. 21,5 Un de Israelite sage: Wer vu alle Schtämm Israels isch nit mit d Gmeind rufkumme zuem HERRN? Denn s war ä große Schwur gmacht wore, daß, wer nit nufkäme soll zuem HERRN nohch Mizpa, der soll d Tod schterbe. 21,6 Un s doet d Israelite leid um ihr Brueda Benjamin, un sie sage: Hiit isch ei Schtamm vu Israel abgschla wore. 21,7 We kenne ma(mir) ne helfe, daß de ibrigbliebene Benjaminiter zue Wieba kumme? Denn ma(mir) hän gschwore bim HERRN, daß ma(mir) ne vu unsare Techtare keini als Wieba gän. 21,8 Un sie sage: Isch eina vu d Schtämm Israels nit rufkumme zuem HERRN nohch Mizpa? Un lueg, do war ins Laga dr Gmeind nemads kumme vu Jabesch in Gilead. 21,9 Denn sie zehlte des Volk, un lueg, do war kei Birga do vu Jabesch in Gilead.

21,10 Do schickt de Gmeind zwöelfduusig schtritbari Männa (Manne) derthi un bifehlt tene: Gehn hi un schlen mit d Schärfi vum Schwert de Birga vu Jabesch in Gilead mit Wieb un Kind. 21,11 (a) Doch so solle´s ihr mache: An allem, was männlich isch, un a alle Wieba, de nem Ma aghert het, solle ihr d Bann vollschtrecke! 21,12 Un sie find bi d Lit(Bürga) vu Jabesch in Gilead vierhundat Maidle, de Jumpfere ware un keinem Ma aghert hän. De bringe sie ins Laga nohch Silo, des do lit im Land Kanaan. 21,13 Do schickt de ganz Gmeind hi un vuhandelt mit d Benjaminitern, de (a) uf däm Fels Rimmon ware, un sage ne Friide zue. 21,14 So kumme de Benjaminiter zruck zue sellare Ziit. Un sie gän nene de Maidle, de sie am Läbä lo hän vu d Wieba üs Jabesch in Gilead; aba de ware noh nit gnoe fir sie.

21,15 Do doet´s däm Volk leid um Benjamin, daß dr HERR ä Riß gmacht het zwische d Schtämm Israels. 21,16 Un de Älteschte dr Gmeind sage: Was wen ma(mir) mache, daß de ibrigbliebene Benjaminiter zue Wieba kumme? Denn de Wieba in Benjamin sin üsgrottet. 21,17 Un sie sage: Di Vudwischte vu Benjamin meße doch ihr Erbe bhalte, dmit nit ä Schtamm üstilgt wird vu Israel. 21,18 Mir aba kenne ne unsari Techtare nit als Wieba ge; denn de Israelite hän gschwore un gsait: Vufluecht isch, wer d Benjaminiter Wieba git! 21,19 Un sie sage: Lueg, jedes Johr findet ä Fescht des HERRN schtatt zue (a) Silo, des nördlich vu Bethel lit, öschtlich vu d Schtroß, de nuffihrt vu Bethel nohch Sichem, un südlich vu Lebona. 21,20 Un sie bifehle d Benjaminiter un sage: Gehn hi un legt äich uf d Lauer in d Wiberg. 21,21 Wenn ihr dann(dnoh) sähn, daß de Techtare Silos zuem Reigetanz rüsgehn, so brecht viiri üs sem Wiberg un (a) (b) schtält (raubt) äich jeda ä Wieb vu d Techtare Silos un gehn heim ins Land Benjamin. 21,22 Wenn aba ihri Vädare odr ihri Breda kumme, um mit uns(üs) z rechte, wen ma(mir) zue nene sage: Gönnt sie uns(üs), denn ma(mir) hän nit fir jede ä Wieb gwunne im Kampf; au hän nit ihr sie ne ge, sunscht wäre ihr etzed schuldig. 21,23 De Benjaminiter hän des gmacht un nähmä sich Wieba nohch ihra Zahl vu d Maidle, de im Reigen tanzte un de sie graubt hän, un ziehe heim in ihr Erbdeil, baue (bäue) de Schtädt wida uf un wohne(husse) drin. 21,24 Au de Israelite gehn zue der Ziit vu dert üsenanda, jeda zue sinem Schtamm un zue sinem Gschlecht, un ziehe vu dert wäg, jeda zue sinem Erbdeil. 21,25 Zue der Ziit war (a) kei Kenig in Israel; jeda doet, was nen recht dünkt.