Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)
S BUECH RUTH
Was in däm Buech schtohtDe Gschichte vu d Ruth schpielt sich in d unruege Ziit ab, wo d Richta s Volk Israel regiert hän. S zeigt unda anderem, we ä Frau, wo nit jüdisch war, in Gottes Volk ufgnumme wore isch. Ruth, ä Moabitarin, doet ä Jude hirote, un wo der schtirbt, doet si sich treu uf d Site vu sinere jüdischi Schwiegamuetter un uf d Site vum israelitische Gott schtelle. Des Buech bschribt, we Gott jemand, wo treu isch, belohne doet: Üs sem urschpringliche Unglick, wo si drin schtäcke, kummt d Ruth un d Noomi, ihri Schwiegamuetter, nohch un nohch wida zue Wohlschtand un Glick.Der Bericht isch erfrischent un schtellt uns ä ergriefendes Baischpiel vor Auge, we ma in d menschliche Beziehige un im Vuträue uf Gott treu si ka. D Hehepunkt isch an däm Punkt, wo d Ruth in d Vuwandschaft vu sinem erschte Ma hirote doet un ä Kind gregt. Des Kind wird schpeta d Vada vum Isai un d Oba vum Kenig David. Ruth, de Moabiterin, kummt dodmit in de Vorfahreschaft vum David un vu Jesus Chrischtus (vgl. Mt 1,5). Des Buech zeigt au ditlichi Beziehige zuem Erlesigswerk vu Jesus Chrischtus uf: D Boas het's Fräikaufrecht un schattet dodmit Jesus Chrischtus vor, un d Ruth vuaschaulicht ä Gläubige, wo durch si Vuträue uf Chrischtus zue nem näje Läbä kummt. We des Buech ufbaut isch
S 1. KapitelElimelech zeht mit sinere Familie ins Land Moab1,1 Zue d Ziit, als de (a) Richta richtete, entschtoht ä Hungasnot im Land. Un (b) ä Ma vu Bethlehem in Juda zeht üs ins Land dr Moabita, um dert als Fremdling z huuse, mit sinem Wieb un sinene beide Sehn. 1,2 Dr heißt Elimelech un si Wieb Noomi un sini beide Buebä (Sühn) Machlon un Kiljon; de ware (a) (b) Efratita üs Bethlehem in Juda. Un als sie ins Land dr Moabita kumme ware, bliebe sie dert. 1,3 (a) (b) (c) Un Elimelech, Noomis Ma, schtirbt, un sie bliebt ibrig mit ihre beide Sehn. 1,4 De nähmä moabitischi Wieba; di eint heißt Orpa, di andre Ruth. Un als sie ungfähr zehn Johr dert ghuust hän, 1,5 schterbe au de beide, Machlon un Kiljon, so daß des Wieb beidi Buebä (Sühn) un ihr Ma ibaläbt.
Ruth un ihri Schwiegamuetter mache sich wida uf nohch Israel1,6 Do macht sie sich uf mit ihre beide Schwiegatechtere un (a) zeht üs däm Land dr Moabita wida zruck; denn sie het ghärt im Moabitaland, daß dr HERR sich sinem Volk agnumme un nene Brot ge het. 1,7 Un sie goht üs vum Platz, wo sie gsi isch, un ihri beide Schwiegatechtere mit re. Un als sie undawägs ware, um ins Land Juda zruckzkehre, 1,8 sait sie zue ihre beide Schwiegatechtere: Gehn hi un kehre um, jedi ins Huus ihra Muetter! Dr HERR doets äich a Barmherzigkeit, we ihr a d Dote un a ma (mir) doe hän. 1,9 Dr HERR gib äich, daß sa (a) Rueh finde, jedi in ihrem`s Ma Huus! Un sie schmutzt (küsst) sie. Do hebe sie ihri Schtimm un hiilä 1,10 un sage zue nare: Mir wen mit da zue dinem Volk go. 1,11 Aba Noomi sait: Kehre um, mini Techtare! Wurum wen ihr mit ma (mir) go? We ka i (ich) noh eimol Kinda in minem Schoße ha, de äiri Männa (Manne) wäre kennte? 1,12 Kehrt um, mini Techtare, un gehn hi; denn i (ich) bi etze z alt, um wida ä Ma z neh. Un wenn i (ich) dächt: Ich ha noh Hoffnig! un de Nacht ä Ma nähm un Buebä (Sühn) uf d Welt bringe dät, 1,13 wellet da warte, bis sie groß wäre? Wellet da äich so lang ischleße un kei Ma nähmä? Nit doch, mini Techtare! Mi Los isch z bitta fir äich, denn d Hand des HERRN isch gege mi gsi. 1,14 Do hebe sie ihri Schtimm un hiilä noh me. Un Orpa schmutzt (küsst) ihri Schwiegamuetter, Ruth aba bliebt bi nare. 1,15 Sie aba sait: Lueg, di Schwögari isch umghärt zue ihrem Volk un zue ihrem Gott; kähr au dü um, dinere Schwögari nohch. 1,16 Ruth git zantwort: Red ma (mir) nit i, daß i (ich) di vulo un vu da umkehre soll. Wo dü hi gohsch, do will i (ich) au hi go; wo dü bliebsch, do blieb i (ich) au. Di Volk isch mi Volk, un di Gott isch mi Gott. 1,17 Wo dü schtirbsch, do schtirb i (ich) au, do will i (ich) au beerdigt (bierdigt) wäre. Dr HERR doet ma (mir) des un des, nur dr Tod wird mich un dich trenne. 1,18 Als sie etze sieht, daß sie feschte Sinnes war, mit ihre z go, het sie ab glo, ihr zuezrede. 1,19 So gehn de beide mitänanda, bis sie nohch Bethlehem kumme. Un als sie nohch Bethlehem inekume, erregt sich di ganz Schtadt iba sie, un d Wieba sage: Isch des d Noomi? 1,20 Sie aba sait zue nene: Nennt mi nit Noomi, sundern (a) Mara; denn dr Allmächtige het ma (mir) viel Bitteres adoe. 1,21 Voll zeht i (ich) üs, aba leer het mi dr HERR wida heimbrocht. Wurum nenne ihr mich denn Noomi, do doch dr HERR gege mich gschproche un dr Allmächtige mich truurig gmacht het?1,22 S war aba um de Ziit, do d Gerschteernte agfange het, als Noomi mit ihra Schwiegadochta Ruth, dr Moabitarin, zruckkummt vum Moabitaland nohch Bethlehem. |
S 2. KapitelRuth liest Ähre uf uf däm Feld vum Boas2,1 S war aba ä Ma, ä Vuwandte vum Ma dr Noomi, vum Gschlecht Elimelechs, mit Name Boas; der war ä agsähene Ma. 2,2 Un Ruth, d Moabitarin, sait zue Noomi: Loß mi ufs Feld go un Ähre ufläse, bi däm, vor däm sinem Aug i (ich) Gnade find. Sie aba sait zue nare: Gang hi, mi Dochta! 2,3 Sie goht hi un liest uf, d Schnitter nohch, uf däm Feld. Un`s het sich troffe, daß des Feld däm Boas ghärt het, der vum Gschlecht Elimelechs war. 2,4 Un lueg, Boas kummt ebe vu (a) Bethlehem un sait zue d Schnitter: Dr HERR isch mit äich! Do sage sie: Dr HERR segne di! 2,5 Un Boas sait zue sinem Knecht, der iba d Schnitta gschtellt war: Zue wäm ghärt des Maidle? 2,6 Dr Knecht, der iba de Schnitta gschtellt war, git zantwort un sait: S isch ä Moabitarin, de mit Noomi kumme isch üs däm Land dr Moabita. 2,7 Sie het gsait: Len mi doch ufläse un sammle hinda d Garbe d Schnitter nohch, un isch kumme un dobliebe vum Morge a bis etzed un het nur ä weng üsgrueht. 2,8 Do sait Boas zue d Ruth: Härsch dü wohl, mi Dochta? Dü sollsch nit uf ä andere Acka go, um ufzläse; gang au nit vu do wäg, sundern heb di zue mine Mägd. 2,9 Un lueg, wo sie schniede im Feld, do gang ne nohch. Ich ha minem Knecht bifohle, daß di nemads alängt. Un wenn dü durschtig bisch, so gang hi zue d Kanne un trink dvu, was mini Knecht schepfe. 2,10 Do flegt sie uf ihr Gsicht(Visasch) un vuneigt sich zue d Erde un sait zue nem: Womit ha i (ich) Gnade gfunde vor dine Auge, daß dü ma (mir) fründlig bisch, (a) de i (ich) doch ä Fremdi bi? 2,11 Boas git zantwort un sait zue nare: Ma het ma (mir) alles vurote(agsait,aditet), was dü doe hesch a dinere Schwiegamuetter nohch dinem Ma si Tod; (a) daß dü vulo hesch di Vada (Babbe) un di Muetter un di Vadaland (dini Heimet) un zue nem Volk zoge bisch, des dü dvor nit kennt hesch. 2,12 Dr HERR vugeld dir di Tat, un di Lohn soll ganz guet si bi däm HERRN, däm Gott Israels, zue däm dü kumme bisch, daß dü (a) unda sinene Fligel Zueflucht hättesch. 2,13 Sie sait: Loß mi Gnade vor dine Auge finde, mi Herr; denn dü hesch mi treschtet un di Magd fründlig agschproche, un i (ich) bi doch nit eimol we eini dinere Mägd. 2,14 Boas sait zue nare(ihr), als Ässänsziit war: Kumm dona un iß vum Brot un dunk di Bisse in d Essigtrunk! Un sie het sich anekockt zue d Site dr Schnitta. Na (Er) aba legt dare(ihr) greschteti Kerner vor, un sie ißt un wird satt un het noh ibrig glo. 2,15 Un als sie sich ufgmacht het ufzläse, bifehlt Boas sinene Knecht un sait: Len sie au zwische d Garbe ufläse un bschämt sie nit; 2,16 au ziehe ebis fir sie üs d Garbe üsä un len`s liege, daß sie`s ufläse ka, un nemads schelt sie drum. (a)Noomi erkennt, dass Gott sini Hand im Schpiel het.2,17 So list sie bis zuem Obend uf däm Feld un klopft d Ähre üs, de sie ufgläse het, un s war ungfähr ä Scheffel Gerschte.2,18 Un sie hebt's uf un kummt in d Schtadt, un ihri Schwiegamuetter sieht, was sie ufgläse het. Do zeht Ruth viiri un git ihr, was sie ibrigbhalte het, nohchdäm sie satt wore war. 2,19 Do sait ihri Schwiegamuetter zue nare: Wo hesch dü hiit ufgläse, un wo hesch dü gschafft? Gsegnet isch, der dir fründlig gsi isch! Sie aba het ihra Schwiegamuetter gsait, bi wäm sie gschafft het, un sait: Der Ma, bi däm i (ich) hiit gschafft ha, heißt Boas. 2,20 Noomi aba sait zue ihra Schwiegadochta: Gsegnet isch scha(er) des HERRN, der sini Barmherzigkeit nit abdoe het vu d Lebendige un vu d Dote. Un Noomi sait zue ihr: Der Ma schtoht uns nooch; (a) na (er) ghärt zue unsare Lesa. 2,21 Ruth, d Moabitarin, sait: Na (Er) sait au des zue ma (mir): Dü sollsch di zue mine Lit hebed, bis sie ma (mir) alles ibrocht hän. 2,22 Noomi sait zue Ruth, ihra Schwiegadochta: S isch guet, mi Dochta, daß dü mit sinene Mägd rüsgohsch, dmit da nit öbber (ebber) uf fem andere Acka ebis z Leid doet. 2,23 So hebet (haltet) sie sich bim Ähreläse zue d Mägd vum Boas, bis d Gerschteernte un Weizeernte fertig war. Un dann (dnoh) bliebt sie bi ihra Schwiegamuetter. S 3. KapitelRuth bfolgt Noomis Rot3,1 Un Noomi, ihri Schwiegamuetter, sait zue nare: Mini Dochta, i (ich) will dir ä (a) Ruehplätzli sueche, daß dir's guet goht. 3,2 Lueg, Boas, unsa Vuwandte, bi däm sine Mägd dü gsi bisch, worfelt de Nacht Gerschte uf sinere Tenne. 3,3 So bad un salb di i un leg di Häß(Gwand,Chleid,Kleid) a un gang nab uf de Tenne. Gib di däm Ma nit z erkenne, bis sa(er) gässä un trunke het. 3,4 Wenn na (er) sich dann (dnoh) schlofe legt, so merk da de Schtell, wo na (er) sich hilegt, un gang hi un deck sini Feß uf un leg di hi, so wird da (er) dir sage, was dü doe sollsch. 3,5 Sie sait zue nare(ihr): Alles, was dü ma (mir) saisch, will i (ich) doe. 3,6 Sie goht nab zue d Tenne un doet alles, was ihri Schwiegamuetter nare bifohle het.3,7 Un als Boas gässä un trunke het, war si Herz glicklig, un na (er) goht hi un legt sich hinda ä Kornhufe. Un sie kummt läise un deckt sini Feß uf un legt sich hi. 3,8 Als ses etze midde in d Nacht war, vuschreckt dr Ma un buckt sich vor; un lueg, ä Wieb lit bi sinene Feß. 3,9 Un na (er) sait: Wer bisch dü? Sie git zantwort: I (Ich) bi Ruth, di Magd. (a) Breit d Zipfel vu dinem Gwand (Häß) iba di Magd, denn (b) dü bisch dr Lesa. 3,10 Na (Er) aba sait: Gsegnet bisch dü des HERRN, mi Dochta! Dü hesch di Lebi (Liebe) etzed noh bessa zeigt als (a) dvor, daß dü nit d junge Männa (Manne) nohchgange bisch, nit d riche noh d arme. 3,11 Etze, mi Dochta, fircht di nit. Alles, was dü saisch, will i (ich) dir doe; denn alli Lit in d Schtadt wiße, daß dü ä rechts Wieb bisch. 3,12 Jo, s isch wohr, daß i (ich) ä Lesa bi; aba s isch noh ä Lesa do, necha vuwandt als i (ich). 3,13 Bleib iba Nacht do. Will la di dann (dnoh) am Morge lese, guet, so mag ga's doe; het da (er) aba kei Luscht, di z lese, so will i (ich) di lese, so we dr HERR läbt. Schlof bis zuem Morge! 3,14 Un sie schloft bis zuem Morge bi sinene Feß. Un sie schtoht uf, bvor eina d anda erkenne ka. Un na (er) het denkt: Wenn`s nur nemads merkt, daß ä Wieb uf d Tenne kumme isch. 3,15 Un na (er) sait: Nimm des Duech, des dü umhesch, un heb`s uf. Un sie hebt`s(haltet`s) hi. Un na (er) mißt sechs Maß Gerschte inä un ladet dare`s uf. Un na (er) goht in d Schtadt. 3,16 Sie aba kummt zue ihra Schwiegamuetter. De sait: We schtoht's mit da, Dochta? Un sie het dare alles gsait, was sare d Ma doe het, 3,17 un sait: De sechs Maß Gerschte git da (er) ma (mir); denn na (er) het gsait: Dü sollsch nit mit lärä Händ (Pfode) zue dinere Schwiegamuetter kumme. 3,18 Sie aba sait: Wart etze ab, Dochta, bis dü gwiß wirsch, we`s üsä will; denn der Ma wird nit ruehe, üsa na bringt`s denn hiit z End. S 4. KapitelBoas vuhandlet am Schtadtdoor un macht vu sinem Lesrecht Gebruuch4,1 Boas goht nuf ins Door un het sich dert anekockt. Un lueg, als dr Lesa vorbigange isch, vu däm ma (er) gschwätzt het, sait Boas: Kumm, mi Lebe(Lieba), un hock di dona! Un na (er) kummt riba un het sich dert hi anekockt. 4,2 Un Boas nimmt zehn Männa (Manne) vu d Älteschte dr Schtadt un sait: Hocke äich dona! Un sie hocke sich hi. 4,3 Do sait da (er) zuem Lesa: Noomi, de üs däm Land dr Moabita zruckkumme isch, bietet feil d Adeil a däm Feld, der unsam Brueda Elimelech ghärt het. 4,4 Drum denk i's vor dini Ohre z bringe un sag: Willsch dü`s lese, so kauf´s vor d Lit un vor d Älteschte vu minem Volk; willsch dü`s aba nit lese, so sag ma(mir)'s, daß i's weiß; denn s isch kei andere Lesa do als dü, un i (ich) nohch dir. Na (Er) sait: I (Ich) will's lese. (a) (b) 4,5 Boas sait: A däm Dag, do dü vu Noomi des Feld kaufsch, mueß dü au Ruth, d Moabitarin, des Wieb vum Vuschtorbene, nähmä, um d Name vum Vuschtorbene nai ufschtoh z lo uf sinem Erbdeil. (a) 4,6 Do git da zantwort: I (Ich) vumag`s nit z lese, sunscht doe i (ich) mi Erbdeil schädige. Les dir zguet, was i (ich) hät lese solle; denn i (ich) vumag`s nit z lese. 4,7 S war aba vu alters her ä Bruch in Israel: Wenn eina ä Sach bschtätigt ha wott, de ä Lesig odr ä Dusch agange isch, so (a) zeht da (er) sini Schueh üs un git nen däm andere; des dent zue d Beziigig in Israel. 4,8 Un dr Lesa sait zue Boas: Kauf dü`s! un zeht si Schueh üs. 4,9 Un Boas sait zue d Älteschte un zue alle Lit: Ihr sin hiit Ziige, daß i (ich) vu Noomi alles kauft ha, was Elimelech, un alles, was Kiljon un Machlon ghärt het. 4,10 Dozue ha i (ich) ma (mir) au Ruth, de Moabitarin, des Wieb Machlons, zuem Wieb gnumme, daß d Name vum Vuschtorbene bliebt uf sinem Erbdeil un si Name nit üsgrottet wird unda sinene Breda un üs däm Door vu sinere Schtadt; däm sin ihr hiit Ziige. 4,11 Un alli Lit, de im Door ware, samt d Älteschte sage: Mir sin Ziige. Dr HERR mach des Wieb, des in di Huus kummt, we Rahel un Lea, de beide de des Huus Israel baut hän; sin stark in Efrata, un di Name wäre grehmt in Bethlehem. 4,12 Un di Huus wäre we des Huus vum (a) Perez, däm Tamar d Juda ge het, durch de Nohchkumme, de dir dr HERR ge wird vu däm junge Wieb.Obet wird gibore4,13 So nimmt Boas d Ruth, daß sie si Wieb wird. Un als sa(er) zue nare igange isch, git ihr dr HERR, daß sie schwanga ward, un sie gregt ä Bue (Suhn). 4,14 Do sage de Wieba zue Noomi: Globt isch dr HERR, der dir zue der Ziit ä Lesa nit vusait het! Däm si Name wäre grehmt in Israel! 4,15 Der wird di labe un di Altr vusorge. Denn di Schwiegadochta, de di leb ka (gliebt) het, het nen uf d Welt brocht, der dir me wert isch als siebä Buebä (Sühn). 4,16 Un Noomi nimmt des Kind un legt`s uf ihr Schoß un ward sini Wärterin. 4,17 Un ihri Nochbare gän nem ä Name un sage: D Noomi isch ä Bue (Suhn) uf d Welt brocht wore; un sie sage nem (a) (b) Obed. Der isch dr Vada (Babbe) Isais, wela David`s Vada (Babbe) isch.
Kenig Davids Vorfahre4,18 Des isch des Gschlecht vum (a) (b) Perez: Perez zeugt (ziigt) Hezron; 4,19 Hezron zeugt (ziigt) Ram; Ram zeugt (ziigt) Amminadab; (a) 4,20 Amminadab zeugt (ziigt) (a) Nachschon; Nachschon zeugt (ziigt) Salmon; 4,21 Salmon zeugt (ziigt) Boas; Boas zeugt (ziigt) Obed; 4,22 Obed zeugt (ziigt) Isai; Isai zeugt (ziigt) David. (a)Letschte Änderungen |