S`1. Kapitel

S`2. Kapitel

Chrischti

S`3. Kapitel

Chrischtus hecha als Moses

D Gottesrueh

3,12 Luege zue, lebi Breda, daß keina unda äich ä beses, ungläubiges Herz het, des wäggoht vum lebändige Gott; 3,13 sundern (a) ermahne äich selba alli Däg, solang´s "hiit" heißt, daß nit öbber (ebber) unda äich vuschtockt wird durch d Lug vu d Sinde. 3,14 Denn ma(mir) hän vu Chrischtus ä Adeil gregt, wenn ma(mir) de Zuevasicht (a) vum Afang bis zuem End feschthebä. 3,15 Wenn s heißt: "Hiit, wenn ihr sini Schtimm härä den, so vuschtocke äiri Herze nit, we`s bi dr Vubittarig gschäh isch" - 3,16 wer het sie denn ghärt un isch bitta wore? Ware's nit alli, de vu Ägypte üszoge sin mit Moses? 3,17 Un iba wen war Gott zornig vierzig Johr lang? War's nit iba de, de gsindigt hän un (a) (b) dere Lyba (Ranze) in dr Wüschte vufült sin? 3,18 Wem aba schwor ra(er), daß sie nit zue sinere Rueh kumme solle, wenn nit d Unfolgsame? 3,19 Un ma(mir) sähn, daß sie nit dohi kumme kenne wägäm Unglaube.

S`4. Kapitel

Vuheißeni Gottesrueh

4,6 Do`s etze bschtoh bliebt, daß ä baar z Rueh kumme solle, un de, däne s zerscht vukindigt isch, nit dohi kumme sin wägäm Unghorsam, 4,7 bschtimmt da(er) abamols ä Dag, ä (a) "Hiit", un sait nohch so langa Ziit durch David, we ebe gsait: "Hiit, wenn ihr sini Schtimm härä den, so vuschtocke äiri Herze nit." 4,8 Denn (a) (b) wenn Josua sie zue d Rueh gfihrt hät, wird Gott nit dnohch vu nem andere Dag gschwätzt ha. 4,9 S isch eso noh ä Rueh do fir des Volk Gottes. 4,10 Denn wer zue Gottes Rueh kumme isch, (a) der rueht au vu sinere Arbet so we Gott vu sinere. 4,11 So len uns(üs) etze bmeht si, (a) zue dr Rueh z kumme, dmit nit öbber (ebber) z Fall kummt durch des gliche Bes si.

4,12 Denn des Wort Gottes isch lebändig un schtark un (a) schärfa als jedes zweischniedige Schwert, un dringt durch, bis ses schiedet Seele un Geischt, au Mark un Bein, un isch ä Richta vum denke un Sinne vu d Herze. (b) 4,13 Un kei Gschepf isch vor nem vuborge, sundern s isch alles bloß un ufdeckt vor d Auge Gottes, däm ma(mir) Antwort ge meße.

Chrischtus dr echte(wahre) Hohenprieschta

S`5. Kapitel

Feschthebä a dr Vuheißig

S`6. Kapitel

6,4 Denn s isch unmeglich, de, de eimol alaichtet worde sin un gschmeckt hän de himmlische Gabe un Adeil gregt hän am heilige Geischt un gschmeckt hän 6,5 des guete Wort Gottes un de Kraft vu d zuekinftige Welt 6,6 un dann(dnoh) doch wäggange sin, wida zue ernaiere zue d Buße, do sie fir sich selbscht d Bue(Suhn) Gottes nomol kriizige un zuem Schpott mache. 6,7 Denn d Bode, wo d Rägä trinkt, der viel(oft) uf nen(d Bode) flegt, un nitzliche Frucht trait däne, de ne bschtelle, gregä Sege vu Gott. 6,8 Wenn na aba Dorne un Dischtle trait, hän sie kei Nutze un isch däm Fluech nooch, so daß ma ne zletscht abbrennt.

6,9 Obwohl ma(mir) aba so schwätze, ihr Lebi, sin ma(mir) doch ibaziigt, daß ses bessa mit äich schtoht un ihr gretteti sin. 6,10 Denn Gott isch nit ungrecht, daß sa(er) (a) vugißt äicha Schaffte un de Lebi (Liebe), de ihr sinem Name ge(erwiese) hän, indäm ihr d Heilige dent hän un noh dene. 6,11 Mir winsche aba, daß jeda vu äich dselbe Eifa bwäist(git), (a) (b) de Hoffnig feschtzhalte bis as End, 6,12 dmit da(ihr) nit träg(full) wäre, sundern Nohchfolga dera(vu däne), de durch Glaube un Geduld de Vuheißige (Vuschpreche) gregä(erbe).

6,13 Denn als Gott däm Abraham de Vuheißig git, schwert da(er) bi sich selba, do na(er) bi keinem Greßere schwere ka, 6,14 un sait (1. Moses 22,16.17): "Gwiß, i(ich) will di segne un mehre." 6,15 Un so het gwartet Abraham in Geduld un het de Vuheißig gregt. 6,16 D Mensche schwere jo bi nem Greßare, als sie selba sin; un (a) dr Eid dent ne als Kraftüsdruck un macht allem Abschtritte ä End. 6,17 Drum het Gott, als sa(er) d Erbe vu d Vuheißig noh ärga bewäise wellä, daß si Rotschluß nit wankt, un sich noh mit nem Eid vubirgt. 6,18 So solle ma(mir) durch zwei Zuesage, de nit wanke - denn s isch unmeglich, daß Gott legt -, ä schtarke Troscht ha, de ma(mir) unsri Zueflucht dzue gnumme hän, feschtzhalte a d abotenen Hoffnig. 6,19 De hän ma(mir) als ä sichere un feschte Anka unsra Seele, der au längt bis in des Innere (a) hinda däm Vorhang. 6,20 Dori isch dr Vorläufa fir uns(üs) gange, Jesus, der ä (a) Hohenprieschta wore isch in Ewigkeit nohch dr Ordnig Melchisedeks.

S`7. Kapitel

Chrischtus, dr Hoheprieschta nohch dr Ordnig Melchisedeks

7,11 Wär etze de Vollendig durch des levitische Prieschtatum kumme - denn unda däm het des Volk des Gsetz gregt -, wozue war`s dann(dnoh) noh nedig, ä andere als Prieschta nohch dr Ordnig Melchisedeks izsetze, anschtatt eina nohch dr Ordnig Aarons z benennä? 7,12 Denn wenn des Prieschtatum vuändert wird, dann(dnoh) mueß au des Gsetz vuändert wäre. 7,13 Denn sela(der), vum däm gsait wird, sela(der) isch vu nem andere Schtamm, vu däm ne eina am Altar dent het. 7,14 Denn s isch jo bekannt, daß unsa Herr (a) (b) üs Juda vorgange isch, zue welem Schtamm Moses nigs gsait het vum Prieschtatum. 7,15 Un noh klara isch`s, wenn, in gliecha Art we Melchisedek, ä andere als Prieschta igsetzt wird, 7,16 sela(der)`s nit wore isch nohch rem Gsetz vu use gsähne, sundern nohch dr Kraft unzerschterbarem Läbä. 7,17 Denn s wird beziige (Psalm 110,4): (a) "Dü bisch ä Prieschta in Ewigkeit nohch d Ordnig Melchisedeks." 7,18 Do dmit wird des frehere Gebot ufghobe - wel`s z schwach un nutzlos(unnitz) war; 7,19 denn des Gsetz ka nigs zue d Vollendig bringe -, un igfihrt isch`s ä besseri Hoffnig, durch de ma(mir) uns(üs) zue Gott nahe. 7,20 Un des isch gschehe (bassiert) nit ohni Eid. Denn sälli sin ohni Eid Prieschta wore, 7,21 sela(der) aba durch d Eid vu däm, sela(der) zue nem gsait het (Psalm 110,4): "Dr Herr het gschwore, un s wird nen nit greue: Dü bisch ä Prieschta in Ewigkeit." 7,22 So isch Jesus Ziige(Bürge) vumä (a) (b) viel bessere Bund wore.

7,23 Au sin`s vieli, Prieschta wore, wel d Tod keine bliebe lo het; 7,24 sela(der) aba het, wel la(er) ewig bliebt, ä unvugängliches Prieschtatum. 7,25 Drum ka na(er) au fir imma selig mache, de durch nen zue Gott kumme; denn na(er) läbt fir imma un (a) (b) bittet fir sie. 7,26 Denn so ne Hohenprieschta mueß ma(mir) au ha, der heilig, unschuldig, unbfleckt, vu d Sinda gschiede un hecha isch als dr Himmel. 7,27 Sela(Na(Er)) het`s nit nedig, we sälli Hohenprieschta, jede Dag (a) (b) zerscht fir di eigene Sinde Opfa darzbringe un dann(dnoh) fir de vum Volk; denn des het da(er) eimol fir allimol doe, als sa(er) sich selbscht gopfert het. 7,28 Denn des Gsetz macht Mensche zue Hohenprieschta, de Schwächi a sich hän; des Wort vum Eid aba, des erscht nohch rem Gsetz gsait worde isch, setzt d Bue(Suhn) i, sela(der) ewig läbt un ganz guet isch.

S`8. Kapitel

D Bringa vum näji(naii) Packt

8,6 Etze aba het da(er) ä hehreres Amt gregt, we na(er) jo au d Bringa vumä (a) bessere Abmachig (Abkumme) isch, der uf bessere Vuheißige (Vuschpreche) grindet isch. 8,7 Denn wenn d erschte Abmachig (Abkumme) untadelig gsi wär, wird nit Platz fir ä andere gsuecht. 8,8 Denn Gott tadelt sie un sait (Jeremia 31,31-34): "Gib obacht, s kumme Däg, sait dr Herr, do will i(ich) mit däm Huus Israel un mit däm Huus Juda (a) ä näje(naie) Abmachig (Abkumme) schleße, 8,9 nit we der Packt(des Abkumme) gsi isch, (a) den i(ich) mit ihre Vädere gmacht ha; a däm Dag, wo i(ich) sie bi d Hand nimm, um sie üs Ägypte z fihre. Denn sie sin nit bliebe in minem Abmachig (Abkumme); drum ha i(ich) au nit me uf sie gachtet, sait dr Herr. 8,10 Denn des isch dr Packt(des Abkumme), den i(ich) schleße will mit däm Huus Israel nohch däne Däg, sait dr Herr: I will mi Gsetz ge in ihr Sinn (Gmeht), un in ihri Herze will i(ich)`s schribe un will ihr Gott si, un de solle mi Volk si. 8,11 Un s wird keina sini Bekannte odr sinene Breda lehre un sage: Erkenne d Herrn! Denn sie wäre mi alli kenne vum Kleinschte a bis zuem Greszlig;te. 8,12 Denn i(ich) will gnädig si ihra Ungrechtigkeit, un an ihri Sinde will i(ich) nimi denke." 8,13 Indäm ma(er) sait: "ä näje(naie) Packt", erklärt da(er) d erschte fir vualtet. Was aba vualtet un ibaläbt isch, des isch sinem End nooch. (a)

S`9. Kapitel

Des eimolige Opfa Chrischti

9,11 Chrischtus aba isch kumme als ä Hoherprieschter vu d zuekinftige Sache durch de greßeri un vollkummeneri Schtiftshitte, de nit mit Händ(Pfode) gmacht isch, des isch: de nit vu der Schöpfig isch. 9,12 Na(Er) isch au nit durch des Bluet vu Böck odr Kälba, sundern durch si eignes Bluet ei fir allimol in des Heiligtum inegange un het ä ewigi Erlesig kauft. 9,13 Denn wenn scho des Bluet vu Böck un Schtierli un d Röß vu d Chueh durch ä weng aschpritze de Vudreckte(Unreine) heiligt, so daß sie vu uße sufa sin, 9,14 um weviel me wird dann(dnoh) des (a) (b) (c) Bluet Chrischti, der sich selbscht als Opfa ohni Fehl durch d ewige Geischt Gott darbrocht het, unsa Gwisse (d) sufa mache vu d tote Werke, z denä däm lebändige Gott! 9,15 Un drum isch scha(er) au dr (a) (b) Mittla vum näji(naii) Abmachig (Abkumme), dmit durch si Tod, der gmacht(gschähe) isch zue d Erlesig vu d Ibatretige unda däm erschte Abmachig (Abkumme), dmit de Bruefene des vuheißene ewige Erbe gregä.

9,16 Denn wo ä Teschtament* isch, do mueß dr Tod vu däm gschähe si, der des Teschtament gmacht het. *Des griechische Wort fir «Teschtament(Testament)» un «Packt(Bund)» isch des gliche. 9,17 Denn ä Teschtament kummt erscht in Kraft mit däm Tod; s isch noh nit in Kraft, solang der noh läbt, der`s gmacht het. 9,18 Drum wird au dr erschte Abmachig (Abkumme) nit ohni Bluet gschtiftet. 9,19 Denn als Moses alli Gebote glich däm Gsetz allem Volk gsait het, nimmt da(er) des Bluet vu Kälba un Böck mit Wassa un Scharlachwulle un Ysop un bspritzt des Buech un alles Volka 9,20 un sait (2. Moses 24,8): "Des isch des Bluet vum Abmachig (Abkumme), des Gott äich bifohle het." 9,21 Un de Schtiftshitte un alles Grät fir d Gottesdenscht (a) bspritzt da(er) gnau so mit Bluet a. 9,22 Un s wird schier alles mit Bluet sufa gmacht nohch rem Gsetz, un (a) ohni Bluetvugieße gschehe (bassiert) kei Vugebig.

9,23 Eso meste de Abbilda dr himmlische Sache sufa gmacht wäre; de himmlische Sache selba aba meße besseri Opfa ha als sälli. 9,24 Denn Chrischtus isch nit inegange in des Heiligtum, des mit Händ(Pfode) gmacht un nur ä Abbild vum wahre Heiligtum isch, sundern in d Himmel selba, um etzed (a) (b) fir uns(üs) vor rem Gsicht(Visasch) Gottes z erschiene; 9,25 au nit, um sich mehrmols z opfare, we d Hoheprieschta alli Johr mit fremdem Bluet in des Heiligtum goht; 9,26 sunscht het da(er) me(oft) liede meße vum Afang dr Welt a. Etze aba, (a) (b) am End dr Welt, isch scha(er) ei fir allimol erschiene, durch si eignes Opfa (c) de Sinde ufzhebe. 9,27 Un we (a) d Mensche bschtimmt isch, eimol z schterbe, dnohch aba des Gricht: 9,28 so isch au Chrischtus eimol (a) gopfat worde, de Sinde viela wägznähme; zuem zweite Mol wird da(er) nit dr Sinde wägä erschiene, sundern däne, de uf nen warte, zuem Heil.

S`10. Kapitel

10,1 Denn s Gsetz het nur ä (a) Schatte vu d zuekinftige Gabe, nit des Wese dr Sache selba. Wägä däm ka s de, de opfare, nit fir imma ganz guet mache, do ma alli Johr di gliche Opfa bringe muen. 10,2 Hätt nit sunscht des Opfa ufghert, wenn de, de d Gottesdenscht üsrichte, ei fir allimol sufa wore wäre un sich kei schlecht Gwisse me gmacht hätte iba ihri Sinde? 10,3 Vielmeh gschehe (bassiert) dodurch (a) all Johr nur ä Erinnerig a d Sinde. 10,4 Denn s isch unmeglich, durch des Bluet vu Schtier un Böck Sinde wägzneh.

10,5 Drum sait da(er), wenn na(er) in de Welt kummt (Psalm 40,7-9):"Opfa un Gabe hesch dü nit welle; ä Lyb (Ranze) aba hesch dü ma(mir) gschaffe. 10,6 Brandopfa un Sündopfa gfalle dir nit. 10,7 Do ha i(ich) gsait: Lueg, i(ich) kummt - im Buech schtoht vu ma(mir) gschribe -, daß i(ich) doe, Gott, di Wille." 10,8 Zerscht het da(er) gsait: "Opfa un Gabe, Brandopfa un Sündopfa hesch dü nit welle, sie gfalle dir au nit", obwohl sie doch nohch rem Gsetz gopfat wäre. 10,9 Dann(Dnoh) aba sait da(er): "Lueg, i(ich) kummt, z doe di Wille." Do hebt da(er) des erschte uf, dmit da(er) des zweite isetzt. 10,10 Nohch däm Wille sin ma(mir) (a) gheiligt ei fir allimol durch des Opfa vum Lyb (Ranze) Jesus Chrischti.

10,11 Un jeda Prieschta schtoht (a) Dag fir Dag do un vusieht si Denscht un macht efta(oftmols) di gliche Opfa, de doch nemols de Sinde wägnähme kenne. 10,12 Der aba het ei Opfa fir de Sinde brocht, un hockt etze fir imma zue d Rechte Gottes 10,13 un wartet etze, bis (a) sini Feinde (Gegna) zuem Schemel vu sinene Feß gmacht wäre. 10,14 Denn mit einem Opfa het da(er) de fir imma guet gmacht, de gheiligt wäre. 10,15 Des beziigt uns(üs) aba au dr heilige Geischt. Denn nohchdäm dr Herr gsait het (Jeremia 31,33.34): "10,16 Des isch dr (a) Abmachig (Abkumme), den i(ich) mit ne schleße will nohch däne Täg", un sait: "I will mi Gsetz in ihri Herze ge un in ihr Sinn (Gmeht) will i(ich)`s schribe, 10,17 un ihri Sinde un ihra Ungrechtigkeit will i(ich) nimi denke." 10,18 (a) Wo aba Vugebig dr Sinde isch, do bruchs kei Opfa me fir de Sinde.

Hoffnig

10,26 Denn wenn ma(mir) muetwillig sindige, nohchdäm ma(mir) des Wisse iba d Wohret gregt hän, hän ma(mir) etze kei andres Opfa me fir de Sinde, (a) 10,27 sundern nigs als ä schreckliches Warte uf des Gricht un des gierige Fiir, des d Feind vubrenne(vuzehre) wird. 10,28 Wenn öbber (ebber) des Gsetz vum Moses bricht, (a) mueß sa(er) schterbe ohni Erbarme uf zwei odr dräia Ziige hi. 10,29 Ä weviel härteri Schtrof, meine na(ihr), wird der vudene, der d Bue(Suhn) Gottes mit Feß tritt un des Bluet vum Abmachig (Abkumme) fir dreckig hebet (haltet), durch des sa(er) doch gheiligt wird, un d Geischt dr Gnade schmäht? 10,30 Denn ma(mir) kenne sella(den), der gsait het (5. Moses 32,35.36): "D Rache isch mi, i(ich) will vugelte", un nomol: "Dr Herr wird si Volk richte." 10,31 Schrecklich isch's, in de Händ(Pfode) vum lebändige Gott z flege. (a)

10,32 Denke aba dr frehere Däg, a däne na(ihr), (a) nohchdäm ihr alaichtet wart, erduldet hän ä große Kampf un Läid, 10,33 indäm na(ihr) zuem Deil selba durch Schmähige un Druck zuem (a) Schauschpiel wore sin, zuem Deil Gmeinschaft ka hän mit däne, däne so gschehe (bassiert) isch. 10,34 Denn ihr hän mit d Gfangene glitte un d Raub äira Sache mit Fräid(Freud) erduldet, wel la(ihr) wißt, daß sa(ihr) (a) (b) ä besseri un ewigi ha den. 10,35 Drum werfe äicha Vuträue nit wäg, wel ä großi Blohnig het. 10,36 (a) (b) Geduld aba hän na(ihr) nedig, dmit da(ihr) d Wille Gottes den un des Vuheißene nähmä. 10,37 Denn "nur noh ä kleini Wieli, so wird kumme, der do kumme soll, un wird nit lang üsbliebe. 10,38 Mi (a) Grechte aba wird üs Glaube läbä. Wenn na(er) aba zruckwiecht, het mi Seele kei Gfalle a nem(ihm)" (Habakuk 2,3.4). 10,39 Mir aba (a) sin nit vu däne, de zruckwieche un vudammt wäre, sundern vu däne, de glaube un d Seele rette.

S`11. Kapitel

Dr Glaube im alte Abmachig (Abkumme)

11,4 Durch d Glaube (a) het Abel Gott ä bessares Opfa brocht als Kain; sellewäg wird nem beziigt, daß sa(er) Grecht isch, do`s Gott selbscht iba sinene Gabe beziigt; un durch d Glaube schwätzt da(er) noh, obwohl la(er) gschtorbe isch. 11,5 Durch d Glaube (a) wird Henoch vufrachtet ( wägbrocht), dmit da(er) d Tod nit sieht, un wird nimi gfunde, wel Gott nen vufrachtet ( wägbrocht) het; denn vor sinere Entrückig isch nem beziige worde, daß sa(er) Gott gfalle het. 11,6 Aba ohni Glaube isch's unmeglich, Gott z gfalle; denn wer zue Gott kumme will, dr mueß glaube, daß sa(er) isch un daß sa(er) däne, de nen sueche, ihr Lohn git. 11,7 Durch d Glaube (a) het Noah Gott gehrt un de Arche baut zue d Rettig vu sinem Huus, als sa(er) ä göttliches Wort vunumme het iba des, was ma noh nit sieht; durch d Glaube sait da(er) dr Welt des Urdeil un het ererbt de Grechtigkeit, de durch d Glaube kummt.

11,8 Durch d Glaube wird Abraham hörig, als sa(er) bruefe wird, in ä Land z zeh, des sa(er) erbe soll; un na(er) zeht üs un wußt nit, wo na(er) hikäme doet. 11,9 Durch d Glaube isch scha(er) ä Fremdling gsi in däm vuheißene Land we in d Fremdi un gwohnt het da im Zelt mit Isaak un Jakob, d Miterbe dselbe Vuheißig. 11,10 Denn na(er) het gwartet uf de Schtadt, de ä feschte Grund het, dere Bäumeischta un Schepfa Gott isch. 11,11 Durch d Glaube gregt au Sara, de unfruchtbar war, Kraft, Nohchkumme vorzbringe trotz ihrem Alta; denn sie hebet (haltet) den fir treu, der s vuheiße het. 11,12 Drum sin au vum einem, däm si Kraft scho vutroknet war, so vieli zeugt (ziigt) worde we d Schterne am Himmel un we dr Sand am Ufa vum Meer, der unzählbar isch. 11,13 De alli sin gschtorbe im Glaube un hän des Vuheißene nit gregt, sundern s nur vu wietem gsähne un greßt un hän gsait, daß sie (a) (b) (c) Gäscht un Fremdlinge uf Erde sin. 11,14 Wenn sie aba des sage, gän sie z vuschtoh, daß sie ä Vadaland (Heimet) sueche. 11,15 Un wenn sie des Land gemeint hättä, vum däm sie usgzoge ware, hättä sie jo Ziit ka, wida umzkehre. 11,16 Etze aba sehnen sie sich nohch nem bessere Vadaland (Heimet), nämlich däm himmlische. Drum schämt sich Gott ihra nit, ihr Gott z heiße; denn na(er) het ne ä Schtadt baut.

11,17 Durch d Glaube (a) (b) opfat Abraham d Isaak, als sa(er) vusuecht wird, un git d einzige Bue(Suhn) dohi, als sa(er) scho de Vuheißig gregt het 11,18 un nem gsait worde war (1. Moses 21,12): "Was vu Isaak schtammt, soll di Gschlecht gheiße wäre." 11,19 Na(Er) het denkt: Gott ka`s au vu d Dote mache; sellewäg gregt da(er) nen au als Glichnis dfir wida.

11,20 Durch d Glaube segnet Isaak d Jakob un d Esau im Blick uf de zuekinftigi Sach. 11,21 Durch d Glaube segnet Jakob, als sa(er) schtirbt, de beide Buebä(Sühn) Josefs un (a) buckt sich abätend iba de Schpitze vu sinem Schtägä(Schtab). 11,22 Durch d Glaube schwätzt Josef, als sa(er) schtirbt, vum Üszug dr Israelite un bifihlt, was mit sinene Knoche gschähe soll.

11,23 Durch d Glaube wird Moses, als sa(er) gibore war, dräi Monet vuborge vu sinene Eltere, wel sie sähn, daß sa(er) ä schenes Kind war; un sie firchte sich nit vor rem Kenig si Gebot. 11,24 Durch d Glaube wott Moses, als sa(er) groß wore war, nimi als Bue(Suhn) vu d Dochta vum Pharao gelte, 11,25 sundern wott viel leba mit däm Volk Gottes zsämme gschla wäre, als ä Ziitlang d Vordeil vu d Sinde z ha, 11,26 un hebet (haltet) de Schmach Chrischti fir greßere Richtum als de Schätz vu Ägypte; denn na(er) luegt uf de Belohnig. 11,27 Durch d Glaube vuloßt da(er) Ägypte un firchtet nit d Zorn (Wuet) vum Kenig; denn na(er) hebet (haltet) sich a den, den na(er) nit sieht, als luegt da(er) nen a. 11,28 Durch d Glaube hebet (haltet) da(er) des Passa un des Aspritze mit Bluet, dmit dr Vuderba ihri Erstgeburt nit arihrt. 11,29 Durch d Glaube gehn sie durchs Rote Meer we iba trockenes Land; des vusuechte de Ägypter au un sin vusofe.

11,30 Durch d Glaube flege de Muure Jerichos, als Israel siebä Däg um sie rumzoge war. 11,31 Durch d Glaube kummt de (a) Hur Rahab nit mit d Unfolgsamen um, wel sie de Kundschafta fründlig ufgnumme het.

11,32 Un was soll i(ich) noh me sage? D Ziit wird ma(mir) z kurz, wenn i(ich) vuzehle soll vu Gideon un Barak un Simson un Jeftah un David un Samuel un d Prophete. 11,33 De hän durch d Glaube Königriech bezwunge, Grechtigkeit geebt, Vuheißige (Vuschpreche) gregt, Löwe s Muul gschtopft, 11,34 un vum Fiir d Kraft üsglescht, sin d Schärfi vum Schwert gflohe, üs dr Schwächi zue Kräfte kumme, sin stark wore im Kampf un hän fremdi Heere in d Flucht gschla. 11,35 Wieba hän (a) (b) ihri Dote durch Uferschtehig widagregt. Anderi aba sin gmartat worde un hän d Fräiheit nit agnumme, dmit sie de Uferschtehig, de bessa isch, gregä(erlange). 11,36 Anderi hän Schpott un Geißelig glitte, dzue (a) (b) (c) Fessle un Gfängnis (Loch). 11,37 Sie sin (a) gschteinigt, vusägt, durchs Schwert umbrocht worde; sie sin rumzoge in Schafspelze un Ziegefälle; sie hän Mangel, Vufolgig, Mißhandlige erduldet. 11,38 De(Sie), dere de Welt nit wert war, sin umhergirrt in Wüschte, uf Berge, in Höhle un Erdlecher.

11,39 De alli (a) hän durch d Glaube Gottes Ziignis (Züügnis) gregt un doch nit gregt, was vuheiße war, 11,40 wel Gott ebis Besseres fir uns(üs) vorgsähne het; denn sie soll nit ohni uns(üs) fertig gmacht wäre.

S´12. Kapitel

Dr Glaube

12,4 Ihr hän noh nit bis ufs Bluet widaschtande im Kampf gege d Sinde 12,5 un hän eze d Troscht vugässä, der zue äich schwätzt we zue sinene Kinda (Sprüche 3,11.12): "Mi Bue(Suhn), acht nit gring de Zucht vum Herrn un vuzag nit, wenn dü vu nem gschtroft wirsch. 12,6 Denn (a) wen dr Herr leb(lieb) het, den zichtigt da(er), un na(er) schlat jede Bue(Suhn), den na(er) animmt." 12,7 S dent zue äira Zucht, wenn ihr was dulde mehn. We mit sinene Kinda goht Gott mit äich um; denn wo isch ä Bue(Suhn), den dr Vada (Babbe) nit zrechtwiest(zichtigt)? 12,8 Sin ihr aba ohni Zucht(Zichtig), de doch alli hän, so sin na(ihr) Üsgschtoßeni un nit Kinda. 12,9 Wenn unsri eigene Vädare uns(üs) zichtigt hän un ma(mir) sie doch gachtet hän, solle ma(mir) uns(üs) dann(dnoh) nit viel me untaordne däm geischtliche Vada (Babbe), dmit ma(mir) läbä? 12,10 Denn sälli hän uns(üs) zichtigt fir wenig Däg nohch ihrem Guetdünke, der aba doet`s zue unsam Wohl(Beschte), dmit ma(mir) a sinere Heiligkeit Adeil gregä. 12,11 Jedi Zucht aba, wenn sie do isch, schient uns(üs) nit Guet, sundern si isch uns(us)Leid; dnohch aba gilt sie als Frucht däne, de dodurch geebt sin, Friide un Grechtigkeit. (a)

12,12 Drum mache schtark di mede Händ(Pfode) un di waklige Knüü (a) 12,13 un (a) mache sicheri Schritt mit äire Feß, dmit nit öbber (ebber) nahflegt we ä Lahme Bock, sundern vielme gsund wäre. 12,14 Jage däm (a) (b) Friide nohch mit jedäm un dr Heiligung, ohni de nemads d Herrn säh wird, 12,15 un luege druf, daß nit öbber (ebber) Gottes Gnade vubasst(vusäumt); daß nit öbbe ä (a) bittari Wurzle ufwachst un Unfriede arichtet un vieli durch des dreckig wäre; 12,16 daß nit öbber (ebber) ä Abtrinnige odr Gottlose wird we (a) Esau, der um ä Ässä wille sini Erschtgeburt vukauft het. 12,17 Ihr wißt jo, daß sa(er) (a) dnoh, als sa(er) d Sege erbe wott, rüssgworfe wird, denn na(er) findet kei Platz me zue d Buße, obwohl la(er) sie mit Träne gsuecht het.

12,18 Denn ihr sin nit kumme zuem Berg, den ma arihre ka un der mit Fiir brennt het, un nit in d Nacht un`s Dunkle un Unwetta 12,19 un nit zuem Schall dr Trumpete (Päpere) un zuem Ertöne vu d Wort, bi däne (a) de`s Härä bitte, daß ne kei Wort me gsait wird; 12,20 denn sie känne's nit vutrage, was do gsait wird (2. Moses 19,13): "Un au wenn ä Dier d Berg arihrt, soll`s gschteinigt wäre." 12,21 Un so schrecklich war de Erschinig, daß Moses sait (5. Moses 9,19): I(Ich) bi erschrocke un zittre." 12,22 Sundern ihr sin kumme zuem Berg Zion un zue dr Schtadt vum lebändige Gotte, däm (a) (b) (c) (d) himmlische Jerusalem, un zue (e) viele duusig Engel, un zue d Vusammlig (Bagasch) 12,23 un Gmeinde vu d Erschtgeborene, de (a) im Himmel ufgschribe sin, un zue Gott, däm Richta iba alli, un zue d Geischta dr vollendete Grechte 12,24 un zuem (a) Mittler vum näji(naii) Abmachig (Abkumme), Jesus, un zuem Bluet vu d a Gschpritzte, des bessa (b) schwätzt als Abels Bluet.

12,25 Luege zue, daß ihr den nit abwiese, der do schwätzt. Denn wenn säle nit gflohe isch, de der abwiese, der uf Erde schwätzt, weviel weniga wäre ma(mir) dvukumme(verwitsch), wenn ma(mir) den abwiese, der vum Himmel schwätzt. (a) (b) 12,26 Sini Schtimm het zue sellare Ziit d Bode wackle lo, etzed aba vuheißt da(er) un sait (Haggai 2,6): "Noh eimol will i(ich)`s wackle lo nit ällei d Bode, sundern au d Himmel." 12,27 Des «Noh eimol» aba zeigt a, daß des, was wacklig wäre ka, wel`s gschaffe isch, vuwandlet wäre soll, dmit alles des bliebt, was nit wacklig wäre ka. 12,28 Drum, wel ma(mir) ä feschtes Rich gregä, len uns(üs) dankbar si un so Gott dene mit Scheu un Angscht, we s nem gfallt; 12,29 denn unsa Gott isch ä vuzehrendes Fiir. (a) (b)

S`13. Kapitel

Letschti Ermahnig

13,4 D Ee soll in Ehre ghalte wäre bi allene un s Ehebett unbfleckt; denn de Unzichtige un de Ehebrecha wird Gott schtrofe(richte).

13,5 Sin nit geldgierig, un (a) len`s äich guet si a däm, was do isch. Denn dr Herr het gsait (Josua 1,5): "I will di nit vulo un nit vugässä." 13,6 So kenne au mir getroscht sage: "Dr Herr isch mi Helfa, i(ich) will mi nit firchte; was ka ma(mir) ä Mensch scho adoe?" (Psalm 118,6)

13,7 Denke a äiri Lehra, de äich des Wort Gottes gsait hän; ihr End lueges a un gehn därem(ihrem) Glaube nohch. 13,8 Jesus Chrischtus geschtern un hiit un sela au in Ewigkeit. (a) (b) (c) (d) 13,9 Len äich nit (a) durch manchali un fremdi Lehre umtriebe, denn s isch ä gueti Sach, daß des Herz (b) fescht isch, wel`s durch Gnade gschehe (bassiert), (c) (d) nit durch Ässvubote, vu däne de kei Nutze hän, de dmit umgehn. 13,10 Mir hän ä Altar, vu däm z ässä de kei Recht hän, de dr Schtiftshitte dene. 13,11 Denn de Lyba (Ranze) vu d Dierle, dere Bluet durch d Hohenprieschta als Sündopfa in des Heilige trage wird, wäre (a) üßahalb vum Laga vubrennt. 13,12 Drum het au Jesus, dmit da(er) des Volk heiligt durch si eignes Bluet, (a) (b) druße vor rem Door glitte. 13,13 So len uns(üs) etze zue nem rüsgoh üs däm Laga un sini (a) (b) Schmach a ha(trage). 13,14 Denn ma(mir) hän do kei Schtadt fir imma, sundern (a) (b) de zuekinftige sueche ma(mir). 13,15 So len uns(üs) etze durch nen Gott alliziit (a) des Lobopfa bringe, des isch de (b) Frucht dr Lippe, de si Name bekannt mache. 13,16 Guetes z doe un mit andere deile was ma hän, vugäße nit; denn solchi Opfa gfalle Gott. 13,17 (a) Horche uf äire Lehra, denn sie wache iba äiri Seele - un do dfir muen sie (b) Antwort ge -, dmit sie des mit Fräid(Freud) den un nit Jomere; denn des wär nit guet fir äich.

13,18 Bäte fir uns(üs). Unsa Troscht isch, daß ma(mir) (a) ä guetes Gwisse hän, un ma(mir) wen in alle Sache(Dinge) ä ordentliches Läbä fihre. 13,19 Um so me aba vumahn i(ich) äich, des z doe, dmit i(ich) äich meglichscht bald widage wir.

Segewinsch un Greß

13,22 I(Ich) vumahn äich aba, lebi Breda, nähme des Wort dr Vumahnig a; i(ich) ha äich jo nur kurz gschribe. 13,23 Wißt, daß unsa Brueda Timotheus wida fräi isch; mit nem will i(ich) äich, wenn na(er) bald kummt, bsueche. 13,24 Greßt alli äiri Lehra un alli Heilige. S greße äich de Breda üs Italie. 13,25 Di Gnade isch mit äich alle!