Zruck zue d Alemannische Bibel (Markgräflerland Eschbach)
D Bref vum Jakobus uf Markgräfler Alemannisch
Was in däm Buech schtohtD Jakobus doet si Bref an Gläubige richte, wo offesichtlich Spirenzli (Schwierigkeite) mit de praktische Konsequenze vu ihrm Glaube ka hä.
Na (Er) goht dodbi uf ä ganzi Reihe vu Probleme üsfihrlich i:
Jakobus het’s sich wägädäm zuer Ufgab gmacht, um mit sinem Bref de Mängel an Ufrichtigkeit un Konsequenz im Läbä vu d Gläubige z bekämpfe. Jakobus schtellt dodmit in d Vordagrund, was Jesus selba scho gsait (formuliert) hett: Wer an Gott glaubt, der macht au, was Gott vu nem vulangt. We des Buech ufbaut isch
S 1. KapitelD Jakobus greßt di Gläubige 1,1 Jakobus, ä Knecht Gottes un vum Herrn Jesus Chrischtus, a de zwöelf Schtämm in dr Zaschtreuig: Größ zvor!
Durch Afechtig wird d Glaube schtark1,2 Mini liebe Breda, sähn s fir luta Fräid (Freud), wenn ihr in manchali Afechtig kummt(fallt), (a) (b) 1,3 un wißt, daß äicha Glaube, wenn na (er) bwährt isch, Geduld bwirkt. 1,4 D Geduld aba soll ihr Gschäfft doe bis ans End, dmit ihr ganz guet un unbschadet sin un kei Mangel a äich isch.1,5 Wenn s aba öbber (ebber) unda äich a Gschytheit mangelt, so bitt da (er) Gott, (a) (b) der jedäm gern git un nemads schilt; so wird sie nem ge wäre. 1,6 Er (a) bitt aba im Glaube un zwiefle nit; denn (b) wer zwieflet, der glicht eina Meereswelle, de vum Wind triebe un bwegt wird. 1,7 Ä solcha Mensch meint(denke) nit, daß sa (er) ebis vum Herrn gregt. 1,8 Ä Zwiefla isch unbschtändig uf alle sinene Wäg.
Armi un Richi1,9 Ä Brueda aba, der niedrig isch, rehmt sich vu sinere Hechi; (a) 1,10 (a) wer aba rich isch, rehmt sich vu sinere Niedrigkeit, denn (b) we ä Blueme im Gras wird da (er) vugoh. 1,11 D Sunne goht uf mit ihra Hitz, un (a) des Gras vuwelkt, un de Blueme flegt ab, un ihri scheni Gschtalt vudirbt: so wird au der wo Lända het (Rich isch) vuwelke in däm, was sa(er) undanimmt.
Vusuechig kummt nit vu Gott1,12 Selig isch der Ma, der d Afechtig erduldet; denn nohchdäm ma (er) bwährt isch, wird da (er) d (a) Krone vum Läbä gregä, de Gott vuheiße het däne, de nen leb(lieb) hän. 1,13 Nemad soll sage, wenn na (er) vusuecht wird, daß sa (er) vu Gott vusuecht wär. Denn Gott ka nit vusuecht wäre zuem Bese, un na (er) selbscht vusuecht nemads. 1,14 (a) Sundern jeda, der vusuecht wird, wird (b) vu sinere eigene Luscht greizt un glockt. 1,15 Dnohch, wenn d Luscht gregt het was sie will, gebiert sie d Sinde; d Sinde aba, wenn sie gmacht isch, (a) gebiert d Tod. 1,16 Irrt äich nit, liebe Breda. 1,17 Alli (a) gueti Gabe un alli vollkummeni Gabe kumme vu obe rab, vu däm (b) Vada (Babbe) vum Lecht, bi däm keini Vuänderig isch noh Wechsel vum Lecht ins Dunkle. 1,18 Er het uns (a) (b) gibore losse nohch sinem Wille durch des Wort dr Wohret, dmit ma (mir) Erschtlinge vu sinene Gschöpfe sin.Häre, was Gott gsait het, un´s in d Praxis umsetze, ghäre zsämme1,19 Ihr sollt wisse, liebe Breda: jeda Mensch isch (a) (b) (c) schnell zuem Häre, langsam zuem Schwätze, langsam zuem Zorn (Wuet). 1,20 Denn (a) (b) Mensche Zorn (Wuet) doet nit, was vor Gott recht isch. 1,21 Drum (a) legt ab alle Dreck un alli Bosget un riße des Wort a mit Sanftmuet, des in äich abäut (gsait,gesät) isch un Kraft het, äiri Seele selig z mache. 1,22 (a) (b) Sin aba Täta vum Wort un nit Hära ällei; sunscht bschieße ihr äich selbscha. 1,23 Denn wenn öbber (ebber) ä Hära vum Wort isch un nit ä Täta, der glicht nem Ma, der si Gsicht(Visasch) im Schpegel bschaut; 1,24 denn nohchdäm ma (er) sich bschaut het, goht da (er) dvu un vugißt vu Stund a, we na (er) usgsäh het. 1,25 Wer aba durchluegt in des vollkummene (a) (b) Gsetz dr Fräiheit un däbi vuharrt un isch nit ä vugeßliche Hära, sundern ä Täta, (c) der wird selig si in sinere Tat. 1,26 Wenn öbber (ebber) [unda äich] meinet, na (er) dent Gott, un (a) hebet (haltet) sini Zunge nit im Zaum, sundern bschießt si Herz (legt sich selba a), so isch si Gottesdenscht umsunscht(nichtig). 1,27 Ä sufare (reine) un unbfleckte Gottesdenscht vor Gott, däm Vada (Babbe), isch der: d Waise un Witwe in ihra Trebsal bsueche un sich selbscha vu dr Welt unbfleckt hebed (halte).S 2. KapitelZehn di Riche d Arme nit vor!2,1 Lebi (Liebe) Breda, hän Glaube a Jesus Chrischtus, unsa Herr dr Herrlichkeit, fräi vu allem Asähe vu Lit. 2,2 Denn wenn in äiri Vusammlig (Zämmeku, Bagasch) ä Ma käm mit nem goldene Ring un in schene Klamotte, s käm aba au ä Arme in dreckige Klamotte 2,3 un ihr sähn uf der, der schen azogä isch, un sage zue nem: Hock dü di dona uf d guete Platz! un sage zuem Arme: Schtell dü di derthi! odr: Hock di nab zue mine Feß!, 2,4 isch's recht, daß ihr solchi Untaschiede bi äich macht un urteilt mit bese gedanke?2,5 Häre zue, mini liebe Breda! Het nit Gott (a) (b) di Arme üsgwählt in dr Welt, de (c) im Glaube rich sin un Erbe vum Rich z si, des sa(er) vuheiße het däne, de nen leb(lieb) hän? 2,6 Ihr aba hän däm Arme Unehri ge. Sin s nit di Riche, de Gwalt gege äich ebe un äich vor Gricht ziehe? 2,7 Vuschpotte sie nit d guete (a) Name, der iba äich gnennt isch? 2,8 Wenn ihr des keniglichi Gsetz erfillt nohch dr Schrift (3. Moses 19,18): "Leb (Liebe) di Nächschte we di selbscht", so den ihr recht; 2,9 wenn ihr aba (a) de Lit aluege, den ihr Sinde un wäre ibafihrt vum Gsetz als Ibaträta. 2,10 Denn wenn öbber (ebber) des ganze Gsetz hebet (haltet) un sindigt gege ä einziges Gebot, der isch am ganze Gsetz schuldig. (a) 2,11 Denn der gsait het (2. Moses 20,13.14): "Dü sollsch nit eebreche", der het au gsait (2. Moses 20,13; 5. Moses 5,17): "Dü sollsch nit umbringe". Wenn dü etze nit d Ehe brichsch, aba eba umbringsch, bisch dü ä Ibaträta vum Gsetz. 2,12 schwätze so un den so we Lit, de durchs Gsetz dr Fräiheit grichtet wäre solle. 2,13 Denn s wird ä unbarmherziges Gricht iba den ergoh, (a) (b) (c) der nit Barmherzigkeit doe het; Barmherzigkeit aba triumphiert iba s Gricht. Ä Glaube, der wo sich nit isetzt, isch nigs wert2,14 (a) Was hilft's, liebe Breda, (b) wenn öbber (ebber) sait, na (er) het Glaube, un het doch keini Werke? Ka denn dr Glaube sella selig mache? 2,15 Wenn ä Brueda odr ä Schweschta Mangel het a Klamotte un am Ässä 2,16 un öbber (ebber) unda äich sait zue nene: Gehn hi in Friide, wärmt äich un wäre satt!, ihr gän nene aba nit, was dr Lyb (Ranze) nedig het - was kennt tene des helfe? 2,17 So isch au dr Glaube, wenn na (er) nit Werke het, tot in sich selba.2,18 Aba s kennt öbber (ebber) sage: Dü hesch Glaube, un i (ich) ha Werke. Zeig ma (mir) di Glaube ohni Werke, so (a) will i (ich) dir mi Glaube zeigä üs minem Werk. 2,19 Dü glaubsch, daß nur eina Gott isch? Dü doesch recht dra; di Deufel glaube's au un zittere. 2,20 Willsch dü etze isähe, dü dumma (torr) Mensch, daß dr Glaube ohni Werke nutzlos isch? 2,21 Isch nit Abraham, unsa Vada (Babbe), durch Werke Grecht wore, als sa(er) si Bue (Suhn) Isaak uf fem Altar gopfert het? 2,22 Do siehsch dü, daß dr Glaube zsämmegwirkt het mit sinene Werke, un durch de Werke isch dr Glaube ganz guet wore. 2,23 So isch d Schrift erfillt, de do sait (1. Moses 15,6): "Abraham het Gott glaubt, un des isch nem zue d Grechtigkeit grechnet wore", un na (er) wird "ä Fründ (Freund) Gottes" gnennt (2. Chronik 20,7; Jesaja 41,8). 2,24 So sähn ihr etze, daß dr Mensch durch Werke grecht wird, nit durch Glaube ällei. 2,25 Eso de (a) Hure Rahab, isch sie nit durch Werke grecht wore, als sie (b) de Laufbursch(Bote) ufgnu het un het sie uf fem andere Wäg üsä glo? 2,26 Denn we dr Lyb (Ranze) ohni Geischt tot isch, so isch au dr Glaube ohni Werke tot. S 3. KapitelHalte äiri Zunge im Griff (Zäum)!3,1 Lebi (Liebe) Breda, nit jeda vu äich soll ä Lehrer wäre; un na wißt, daß ma (mir) ä desto schtrengeres Urdeil gregä wäre. 3,2 Denn ma (mir) vufehle uns alli sehr (sölli) (massig). Wer sich aba im Wort nit vufehlt, der isch ä vollkummene Ma un ka au d ganze Lyb (Ranze) im Zaum hebed(halte). 3,3 Wenn ma (mir) d Gäul (Pferde) d Zaum ins Muul lege, dmit sie uns folge, so lenke ma (mir) ihr ganze Lyb (Ranze). 3,4 Lueg, au d Schiff, obwohl sie so groß sin un vu schtarke Winde triebe wäre, wäre sie doch glenkt mit nem kleine(kchline) Rueda, wohi der will, der s fihrt. 3,5 So isch au d Zunge ä kliens Glied un richtet großi Sach a. Lueg, ä kliens Fiir, welch ä Wald zindet's a! 3,6 Au d Zunge isch ä (a) Fiir, ä Welt voll Ungrechtigkeit. So isch d Zunge unda unsare Glieda: sie bfleckt d ganze Lyb (Ranze) un zindet di ganz Welt a un isch selbscht vu dr Hell entzindet. (b) (c) 3,7 Denn jedi Art vu Viecher un Vegel un Schlange un Seeviecha wird zähmt un isch zähmt vum Mensch, 3,8 aba d Zunge ka kei Mensch zähme, des zapplige Schlechte(Übel), voll schtarkem Gift. 3,9 (a) Mit ihr lobe ma (mir) d Herr un Vada (Babbe), un mit ihr flueche ma (mir) d Mensche, (b) de nohch rem Bilde Gottes gmacht sin. 3,10 Üs nem Muul (Gosch) kummt Lobe un Flueche. Des soll nit so si, lebi Breda. (a) 3,11 Loßt au d Quelle üs nem Loch seßes un bittares Wassa fleße? 3,12 Ka au, lebi Breda, ä Fiegebaum Olive odr ä Wischtock Fiege ha? So ka au ä salzigi Quelle nit seßes Wassa ge.Echti Gschytheit kummt vu Gott3,13 Wer isch wies un schlau unda äich? Der zeig mit sinem guete Wandel sini Werke in Sanftmuet un Gschytheit. 3,14 Hän ihr aba bittare Näid un Händel in äirem Herz, so rehmt äich nit un legt nit dr Wohret zwida. 3,15 Des isch nit d Gschytheit, de (a) vu obe rabkummt, sundern sie isch irdisch, niedrig un deuflisch. 3,16 Denn wo Näid un Händel isch, do sin Unordnig un luta besi Sache. 3,17 D Gschytheit aba vu obe her isch zerscht ehrlich, dann (dnoh) friedfertig, gütig, lost sich ebis sage, isch rich a Barmherzigkeit un guete Fricht, unparteiisch, ohni Haichelei. 3,18 D (a) Frucht vu d Grechtigkeit aba wird gsajt in Friide fir de, de Friide schtifte.S 4. KapitelFreundschaft mit d Welt isch Feindschaft gege Gott4,1 Woher kummt dr Kampf unda äich, woher dr Händel? Kummt's nit doher, daß in äire Glieda d Glüschte gegeänanda schtritte? 4,2 Ihr sin gierig un gregt's nit; ihr mordet un neidet un gwinnt nigs; (a) ihr schtrietet un kämpft un hän nigs, wel ihr nit bittet; 4,3 ihr bittet un nähmä nigs, wel ihr in schlechta Absicht bitte den, nämlich dmit ihr's fir äiri Glüschte vugeude kennt.4,4 Ihr [Ehebrecha un] Ehebrechainne, wiße ihr nit, daß (a) (b) (c) Fründschaft mit dr Welt Feindschaft mit Gott isch? Wer dr Welt Fründ (Freund) si will, der wird Gottes Fäind si. 4,5 Odr meinet ihr, d Schrift sait umsuscht: Mit Eifa wacht Gott iba d Geischt, den na (er) in uns het huuse lo, 4,6 un git um so me Gnade? Drum heißt s (Sprichli 3,34): "Gott widaschtoht d Hochmetige, aba (a) (b) (c) d Demetige git da (er) Gnade." 4,7 So sin etze Gott folgsam. (a) Widaschtehn nem Deufel, so flieht da (er) vu äich. 4,8 (a) Kumme zue Gott, so kummt da (er) zue äich. (b) Wäscht d Händ (Pfode), ihr Sinda, un heiligt äiri Herze, ihr Wankelmetige. 4,9 Jammert un klagt un hiilt; äicha Lache vukehret sich in Hiile un äiri Fräid (Freud) in Truurigkeit. 4,10 Demetigt (Bscheide si) äich vor rem Herrn, so wird da (er) äich hoch hebe. (a)
Vuurteile nemands!4,11 Vuliignet änanda nit, lebi Breda. Wer si Brueda vuliignet odr vuurteilt, der vuliignet un vuurteilt des Gsetz. Vuurdeilsch dü aba des Gsetz, so bisch dü nit ä Täta vum Gsetz, sundern ä Richta. 4,12 Eina isch dr Gsetzgeba un Richta, der selig mache un vudamme ka. (a) (b) Wer aba bisch dü, daß dü d Nächschte vuurdeilsch?Mache keini liechtsinnige Plän!4,13 Un etze ihr, de ihr sage: Hiit odr morge wen ma (mir) in de odr de Schtadt go un wen ä Johr dert zuebringe un Handel triebä un Gwinn mache -, (a) 4,14 un (a) wißt aba nit, was morge si wird. Was isch äicha Läbä? Ä Rauch sin ihr, der ä kleini Ziit bliebt un dann (dnoh) vuschwindet. 4,15 Dgege solltet ihr sage: (a) (b) Wenn dr Herr will, wäre ma (mir) läbä un des odr des doe. 4,16 Etze aba rehme na äich in äirem Ibamuet. All des Rehme isch bes. 4,17 Wer etze weiß, Guetes zue doe, un doet's nit, däm isch's Sinde. (a)S 5. KapitelWe Gott iba di Riche urteilt5,1 Un etze, ihr Richi: Hiilet un blärt iba des Elend, des iba äich kumme wird! 5,2 Aira Richtum isch vufult, äiri Kleida sin (a) vu d Motte vufrässä. 5,3 Aira Gold un Silba isch vuroschtet, un ihr Roscht wird gege äich Ziignis ge un wird äicha Fleisch frässä we Fiir. Ihr hän äich Schätz gsammlet in däne letschte Däg! 5,4 Lueg, (a) dr Lohn vu d Arbeita, de äicha Land abgerntet hän, den ihr ne nit ge hän, der brellt, un des Ruefe vu d Schnitta isch kumme vor d Ohre vum Herrn Zebaoth. 5,5 Ihr hän (a) gschlemmt uf Erde un praßt un äiri Herze gmäschtet am Schlachtdag. 5,6 Ihr hän di Grechte vuurteilt un umbrocht, un na (er) het äich nit widaschtande. (a)Losse äich nit entmuetige!5,7 So sin etze (a) (b) geduldig, lebi Breda, bis zuem Kumme vum Herrn. Lueg, dr Bur wartet uf d Frucht vu d Erde un isch däbi geduldig, bis sie gregt d Frehrägä un d Schboträgä. 5,8 Sin au ihr geduldig un schtärkt äiri Herze; denn des Kumme vum Herrn isch nooch. 5,9 Seufzt nit gegeänanda, lebi Breda, dmit ihr nit grichtet wäre. Lueg, dr Richta schtoht vor d Dire. 5,10 Nähme, lebi Breda, zuem Vorbild vum Leide un dr Geduld d (a) Prophete, de gschwätzt hän im Name vum Herrn. 5,11 Lueg, ma (mir) preise selig, de erduldet hän. Vu d (a) Geduld Hiobs hän ihr ghärt un hän gsähne, (b) zue welem End s dr Herr gfihrt het; denn dr Herr isch barmherzig un ä Erbarma.
Schwäre nit!5,12 Vor alle Dinge aba, mini Breda, schwört nit, nit bim Himmel noh bi d Erde noh mit nem andere Eid. S isch aba äicha Jo ä Jo un äicha Nei ä Nei, dmit ihr nit ins Gricht kummt. (a)Bätet fir di Kranke!5,13 (a) Liedet öbber (ebber) unda äich, der bät; isch öbber (ebber) guete Muets, der (b) sing Psalme. 5,14 Isch öbber (ebber) unda äich krank, der ruef zue sich di Älteschte vu d Gmeinde, daß sie iba nem bäte un (a) nen salbe mit El in däm Name vum Herrn. 5,15 Un (a) s Gebet vum Glaube wird däm Kranke helfe, un dr Herr wird nen ufrichte; un wenn na (er) Sinde doe het, wird nem vuge wäre. 5,16 Sage eso änanda äiri Sinde un bäte firenanda, daß ihr gsund wäre. (a) Des Grechte Bäte vumag viel, wenn s gwißlig isch. 5,17 Elia war ä schwache Mensch we mir; un na (er) bätet ä Gebet, (a) (b) daß ses nit rägne soll, un s rägnet nit uf Erde dräi Johr un sechs Monet. 5,18 Un na (er) bätet abamols, un dr Himmel git d Rägä, un d Erde bringt ihri Frucht. (a)Jakobus erinnert dodra, dass di Gläubige vuantwortlich fir öbber (ebber) sin, wo in d Irri goht5,19 Lebi (Liebe) Breda, (a) wenn öbber (ebber) unda äich abirre doet vu dr Wohret un öbber (ebber) bringt nen zruck, 5,20 der soll wisse: (a) wer d Sinda zruck brocht het vu sinem Irrwäg, der wird sini Seele vum Tod rette un wird (b) (c) vieli Sinde zuedecke.Des isch ä Bäitrag vu Dietmar Wiesler fir me Evangelium im Netz (Copyright) Dez. 1999 Letzte Änderung: Oktober 22, 2007 |